Reflux oorzaak en behandelmethode

Onze kleine meid heeft nu alweer enige tijd last van Reflux. Hoervoor moest ze zelfs opgenomen worden in het ziekenhuis. Wat is het, hoe herken je het, en wat zijn de behandelmethoden.

Wat is het?

Reflux is het terugstromen van maaginhoud in de slokdarm. Zodra we voeding doorslikken komt het in de slokdarm terecht. De slokdarm is een gespierde buis, tussen de mondholte en de maag. In de wand van de slokdarm zitten spieren die het voedsel actief naar de maag transporteren. Op de overgang van de slokdarm naar de maag zit een sluitspier (sfincter). Deze sluitspier moet ervoor zorgen dat maaginhoud niet terugstroomt, de slokdarm in.

Zodra voeding in de maag komt, wordt het vermengd met maagsap. Maagsap bevat agressief zoutzuur. De maag zelf heeft een dikke slijmvlieslaag, die de maagwand beschermt tegen zoutzuur. De slokdarm heeft echter niet zo’n dikke beschermlaag. Als maaginhoud in de slokdarm komt, kan de slokdarm beschadigd raken door het agressieve maagsap. Hierdoor kan op den duur een slokdarmontsteking ontstaan.

Reflux is dus het terugstromen van maaginhoud in de slokdarm. Bij baby’s komt reflux vrij vaak voor. Dat komt meestal doordat de sluitspier tussen de slokdarm en de maag bij kinderen soms nog niet helemaal ontwikkeld is. In de loop van het eerste levensjaar zal de sluitspier zich meestal verder ontwikkelen. Hierdoor verminderen en verdwijnen de klachten meestal.

Er zijn twee vormen van reflux:

• Bij ‘gewone reflux’ spugen kindjes regelmatig
• Bij ‘verborgen reflux’ komt maaginhoud ook omhoog, maar de baby spuugt het niet uit. Maaginhoud komt dan bijvoorbeeld tot in de keel, en zakt dan weer terug naar beneden. Sommige kinderen ‘herkauwen’ hun voeding op die manier.

Mogelijke oorzaken

Reflux bij baby’s ontstaat meestal doordat het sluitspiertje tussen de slokdarm en de maag nog niet volledig ontwikkeld is. Ook een plotselinge verslapping van het sluitspiertje kan bij baby’s de oorzaak zijn van het teruggeven van voeding.

Het sluitspiertje kan zo zijn functie nog niet voldoende uitvoeren. Dit heeft tot gevolg dat maaginhoud de slokdarm in kan stromen. Dit gebeurt met name vlak na de voeding en/of als uw kindje (bijna) plat ligt. Reflux kan ook ontstaan door te druk om te gaan met uw kindje, vlak na het voeden.

Minder voorkomende oorzaken van reflux zijn:

• Chronische verstopping. Door verstopping in de darm, drukt de darm op de maag. Door deze verhoogde druk zal maaginhoud sneller omhoog stromen de slokdarm in.
• Voedselallergie. Door een allergische reactie wordt voeding niet goed verdragen. De meest voorkomende voedselallergie bij baby’s is een koemelkallergie.
• Een vernauwing in de slokdarm

Klachten

Reflux kan op verschillende manieren voorkomen; van milde klachten tot heel ernstig. Daarom wordt er onderscheidt gemaakt tussen:

Ongecompliceerde reflux

Dit is de meest voorkomende vorm van reflux. De klachten bestaan uit het regelmatig teruggeven van (soms grote hoeveelheden) voeding. Als uw kindje hier verder geen last van lijkt te hebben en goed groeit, is er waarschijnlijk sprake van ongecompliceerde reflux. Behandeling is meestal niet nodig, en de klachten verdwijnen in de loop van het eerste levensjaar.

Gecompliceerde reflux

Als gevolg van het omhoog stromen van maaginhoud, raakt de slokdarm geïrriteerd en op den duur ontstoken. Dit veroorzaakt pijnklachten bij uw kindje. Deze kinderen huilen vaak veel, zijn snel geïrriteerd en slapen slecht. Soms ontstaan ook slikklachten en bloedspugen. Doordat de ontsteking pijnlijk kan zijn, eten deze kindjes vaak slecht. Hierdoor kan een groeiachterstand of gewichtsverlies ontstaan. Gecompliceerde reflux moet behandeld worden met medicijnen.

Atypische reflux

Behalve de ‘normale’ refluxklachten hebben deze kinderen ook hele andere klachten. Dat komt doordat bij atypische reflux maaginhoud in de luchtwegen terechtkomt. Klachten die daardoor kunnen ontstaan zijn: problemen met de ademhaling, bronchitis, astma, keelontsteking en apneu. Apneu is het plotseling tijdelijk wegvallen van de ademhaling. Deze vorm van reflux komt niet vaak voor.

Hoe wordt de diagnose gesteld

Vaak kan de arts de diagnose stellen door vragen te stellen en door uw kindje lichamelijk te onderzoeken. Bij twijfel, of als uw kindje niet reageert op een bepaalde behandeling, kunnen onderstaande onderzoeken gedaan worden:

24-uurs pH-meting

Via de neus brengt de arts een dun slangetje in de slokdarm. Aan het uiteinde van dit slangetje is een meetinstrumentje bevestigd. Deze meet de zuurgraad (pH) in de slokdarm, vlak boven de sluitspier en de overgang naar de maag. Dit instrumentje meet 24 uur lang hoe vaak en hoe lang het te zuur is in de slokdarm.

Röntgenonderzoek (slikfoto)

Bij dit onderzoek wordt contrastpap in de slokdarm gebracht of opgedronken. Dit contrastmiddel zorgt ervoor dat de slokdarm op een röntgenfoto zichtbaar is. Afwijkingen van de slokdarm (en maag) kunnen op deze manier aangetoond worden.

Een kijkonderzoek van de slokdarm (oesofagoscopie)

Bij dit onderzoek gaat de arts met een dunne slang via de mond de slokdarm in. Deze dunne, flexibele slang wordt ook wel een endoscoop genoemd. Op de endoscoop zit een kleine camera en een lampje, zodat de arts de binnenkant van de slokdarm goed kan bekijken. Zonodig kan de arts met de endoscoop ook in de maag kijken. Het onderzoek wordt dan ook wel een gastroscopie genoemd.

Voor een baby zijn bovengenoemde onderzoeken behoorlijk belastend. Artsen zullen deze onderzoeken dus alleen doen als er twijfel is over de diagnose. Meestal kan de diagnose gesteld worden aan de hand van het klachtenpatroon. Het heeft in dat geval geen zin om verder onderzoek te doen. Zeker niet als onderzoek ook nog eens belastend is.

Behandeling

De behandeling is afhankelijk van de ernst van de klachten. Deze behandeling kan ingedeeld worden in verschillende fases. De arts zal beginnen met fase één, en zonodig verder gaan met de volgende fases.

1. In eerste instantie zal de arts u algemene adviezen geven en proberen gerust te stellen. Reflux bij baby’s is een veelvoorkomend verschijnsel. In verreweg de meeste gevallen is het niet ernstig en verdwijnen de klachten vanzelf. Als de klachten niet verminderen, of als uw kindje duidelijk last heeft van de reflux, is het verstandig terug te gaan naar de arts.

De algemene adviezen bij reflux zijn:

• Houdt uw kindje het eerste half uur na de voeding rechtop
• Probeer kleinere voedingen te geven, wat vaker per dag

2. Bij flesvoeding kan het indikken van de voeding helpen. Dit kunt u doen door gebruik van bijvoorbeeld johannesbroodpitmeel.

3. Behandeling met medicijnen die het transport van voeding door de slokdarm en maag versnellen. Deze medicijnen worden ook wel prokinetica genoemd. Het meest voorgeschreven midden is domperidon. Door gebruik van prokinetica komt de voeding sneller in de dunne darm terecht, en kan het niet terugstromen de slokdarm in.

4. Behandeling met medicijnen die het maagzuur minder zuur maken. Deze medicijnen worden ook wel maagzuurremmers genoemd. Maagzuurremmers behandelen niet de reflux zelf. Maagzuurremmers zorgen er alleen voor dat maagzuur minder zuur is. De maaginhoud kan dus nog steeds omhoog komen, in de slokdarm. Doordat de maaginhoud minder zuur is, zal de slokdarmwand niet beschadigd raken. Maagzuurremmers worden met name voorgeschreven om een slokdarmbeschadiging te behandelen of te voorkomen. Er zijn verschillende soorten maagzuurremmers. De arts zal deze voorschrijven, afhankelijk van de ernst van de klachten.

Als bovengenoemde behandelingen niet (voldoende) helpen kunt u de volgende dingen met de kinderarts bespreken:

• De houding van uw kindje in bed. Er is veel discussie over de juiste houding van een baby in bed. Het kan helpen om het hoofdeinde van het bedje te verhogen, zodat uw baby iets schuin komt te liggen. De meest effectieve houding tegen reflux lijkt buikligging te zijn. Het is echter ook bekend dat buikligging een risicofactor is voor wiegendood. Het is daarom verstandig om dit goed met de kinderarts te bespreken. Dit advies moet per kindje opnieuw bekeken worden.
• In zeer ernstige gevallen kan een operatie uitgevoerd worden. Er zijn verschillende anti-reflux operaties, die de klachten kunnen verminderen. Deze operaties worden slechts in uitzonderingsgevallen gedaan. Een kinderchirurg kan u vertellen over de mogelijkheden.