Bliksem: hoe voorkom je blikseminslag bij onweer

Een warme dag eindigt vaak in een fikse onweersbui. En onweer is ontzettend gevaarlijk! Dit komt onder andere door de ongekende snelheid waarmee de bliksem in kan slaan. Bovendien zit het gevaar in het onvoorspelbare van waar de bliksem in gaat slaan. Maar niet iedereen weet wat je in elke situatie het beste kunt doen om het gevaar uit te sluiten.

Hoe en wanneer ontstaat onweer

Onweer ontstaat vaak na een warme, vochtige dag. De vochtige lucht, bestaande uit waterdruppeltjes, stijgt op zo'n dag snel op en koelt daarbij ook snel af. Er ontstaat een wolk. De kleine waterdruppeltjes bevriezen in deze wolk en vormen kleine stukjes ijs. Deze zakken naar beneden. Tegelijkertijd blijft er vochtige lucht vanaf de aarde opstijgen. Als de koude en ijzige deeltjes zakken en tegelijkertijd botsen met de stijgende vochtige lucht, wordt een wolk elektrisch geladen. Als de spanning te groot wordt, ontstaat er bliksem.

Blikseminslag

In Nederland komen er jaarlijks ongeveer 100.000 bliksemschichten voor. Toch is de kans dat je geraakt wordt klein. Deze kans is namelijk 1 op de 2 miljoen. In Nederland sterven er per jaar ongeveer twee mensen doordat ze door de bliksem zijn getroffen. Wereldwijd gaat het om 1000 mensen die overlijden als gevolg van blikseminslag. Het is goed om te weten dat bliksem het hoogste punt in de buurt opzoekt.

Hoe weet je of het onweer dichtbij is?

Je kunt inschatten hoe dichtbij het onweer is door te tellen hoe lang het duurt voordat het dondert, nadat je de bliksem zag. Iedere drie seconden staat gelijk aan ongeveer één kilometer.

Wat moet je doen

Thuis

De veiligste plek voor de bliksem is in huis. Doe je ramen en deuren dicht en blijf op een veilige afstand van de ramen. Ramen kunnen namelijk breken als gevolg van blikseminslag. Verder moet je afstand houden van alles waar metaal in zit en verbinding heeft met de wereld buiten. Gebruik bijvoorbeeld geen kraan en ga niet in bad i.v.m. de waterleiding. Blijf uit de buurt van de verwarming. Gebruik geen telefoon met snoer, behalve in noodgevallen natuurlijk.

In de auto

De auto is een redelijk veilige plek, mits deze een metalen dak heeft. Door het metaal blijft de bliksem aan de buitenkant. Let er wel op dat de ramen en deuren gesloten zijn.

Open veld

Ben je op een open veld, zoals een sportveld, dan kun je het beste op zoek gaan naar de laagste plek. Maak je zo klein mogelijk door gehurkt te gaan zitten. Houd je voeten bij elkaar.

In het bos

Ben je in het bos, dan kun je het beste bij een groepje kleinere bomen staan. De bliksem zal eerder inslaan op een hogere boom of een boom die ergens alleen staat.

Overige waarschuwingen

• Gebruik géén paraplu
• Ga niet op het water en blijf uit de buurt van water. Denk aan zwembaden, meren, rivieren, recreatieplassen, de zee.
• Blijf zo ver mogelijk bij metalen voorwerpen uit de buurt.
• Blijf uit de buurt van hoge punten en gebouwen.

Wat moet je doen als iemand getroffen is

Bij mensen die getroffen zijn door de bliksem, zijn hartritmestoornissen en brandwonden het meest voorkomende letsel.

• Afhankelijk van hoe het slachtoffer er aan toe is, kun je het slachtoffer verplaatsen naar een veilige plaats.
• Alarmeer de hulpdiensten zo spoedig mogelijk.
• Indien mogelijk verleen je eerste hulp.
• Raadpleeg ten aller tijden een arts, ook al lijkt het mee te vallen met het slachtoffer. Er kan namelijk altijd inwendig letsel opgetreden zijn.