Veilig zonnen: waar je op moet letten

Het is algemeen bekend dat je op moet passen als je gaat zonnen en dat te veel zonlicht (UV-stralen) schadelijk kan zijn voor je huid. Naast verbranding loop je ook meer risico om huidkanker te ontwikkelen. Meerdere factoren spelen een rol, zoals huidtype, bescherming tegen de zon, medicijnen, hoe vaak je al in de zon bent geweest en het drinken van alcohol in de zon. Hoe kun je veilig zonnen en welke gevolgen heeft een overmatige blootstelling aan UV-licht?

Het gevaar van zonnen

Het is algemeen bekend dat je goed moet oppassen als je gaat zonnen. Toch gaan veel mensen onbeschermd de zon in zodra het mooi weer is. Pas na te lang in de zon te hebben gezeten, merk je de gevolgen. De huid is verbrand, is knalrood en voelt pijnlijk aan. Blootstelling aan teveel ultraviolette straling (UV) is slecht voor de huid. Het vergroot de kans op het vormen van huidkanker en vroegtijdige veroudering van de huid. Het is dan ook belangrijk om je goed te beschermen tegen de zon door een goede zonnebrandcrème te gebruiken.

De werking van het zonlicht

Zonlicht bestaat uit golven van verschillende lengtes. Lange golven (infrarood) geven de warmte van de zon. Korte golven zijn de UV-stralen. De huid verkleurt onder invloed van UV-straling. UV-stralen worden onderverdeeld in drie soorten:

• UV-a straling: deze straling dringt door tot je huid
• UV-b straling: deze straling biedt bescherming tegen de zon door verkleuring en verdikking van de huid
• UV-c straling: deze straling bereikt de aarde niet

Het is niet zo dat de UV-straling toeneemt naarmate het warmer is, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht. Het is afhankelijk van de stand van de zon, hoeveelheid vocht en stof in de lucht, de dikte van de ozonlaag en de hoeveelheid wolken. Ook in de schaduw zijn er UV-stralen, daarom kun je bijkleuren als je onder de parasol zit. Smeer je ook in als je in de schaduw zit. Het wordt aangeraden in Nederland om tussen 12.00 en 15.00 in de schaduw te blijven.

Het geheugen van de huid

De huid beschikt over een soort geheugen en kan een maximaal aantal uren UV-straling aan gedurende je leven. Als je hier over heen komt, raakt de huid beschadigd. Alle zonuren worden als het ware opgeteld en onthouden door de huid. Niet alleen de hoeveelheid UV-straling speelt een rol bij het krijgen van zonneschade, maar ook je huidtype speelt een rol.

Bepaal je huidtype

Het ligt aan je huidtype hoe lang je verantwoord kunt zonnen. In onderstaand schema is te zien welk huidtype je hebt. Voor alle huidtypes geldt dat je je moet beschermen tegen de zon. Hoe lichter de huid is, hoe hoger de beschermingsfactor moet zijn.

Tips om veilig te zonnen

Hoe lekker het ook kan zijn om urenlang te bakken in de zon, onze huid is daar niet geschikt voor. Een goede zonnebrandcrème zorgt dat je langer in de zon kunt blijven. Met factor 10 kun je ongeveer 10 keer zo lang in de zon blijven dan wanneer je niets gebruikt. Hier volgen wat tips om veilig te zonnen en verantwoord bruin te worden:

• Smeer je ruim van tevoren in omdat de crème even de tijd nodig heeft om in te trekken
• Smeer je na 2 uur opnieuw in, omdat de werking van de crème dan voorbij is
• Gebruik tijdens zwemmen een waterproof zonnebrandcrème
• Smeer je na het zwemmen direct weer in
• Ook als je al bruin bent door de zon, moet je jezelf goed insmeren
• Vergeet niet je oren, lippen en neus in te smeren
• Heb je een kaal hoofd, dun of kort haar, zet dan een pet of hoed op
• Parfum en cosmeticaproducten kan je huid irriteren of verkleuren
• Smeer eerst zonnebrandcrème op je huid, dan pas make-up
• Gebruik make-up met UV-filter
• Pas op met alcohol omdat dit de bloedvaten verwijdt waardoor je sneller verbrandt

Medicijnen in combinatie met de zon

Bepaalde medicijnen, bijvoorbeeld antibiotica, antidepressiva of medicijnen tegen hartklachten, kunnen ervoor zorgen dat je huid gevoeliger wordt voor zonlicht. Deze bevatten fototoxische stoffen die ervoor zorgen dat er een overgevoeligheidsreactie kan optreden als de huid in contact komt met UV-stralen. Dit kan leiden tot huiduitslag, eczeem of rode plekken. Als je medicijnen gebruikt, lees dan eerst de bijsluiter door als je wilt zonnen.

Drink veel vocht

Door de hitte verlies je veel vocht en daarom moet je in de zon voldoende drinken. Normaal moet je ongeveer 1,5 liter drinken op een dag. Neem als je zweet meer vocht tot je. Drink regelmatig en wacht niet totdat je dorst hebt, want dan ben je eigenlijk al te laat. Neem een flesje water mee als je gaat zonnen en houd het binnen handbereik. In principe kun je bij warm weer alles drinken. Houd er wel rekening mee dat je het vocht in thee, koffie en dranken met veel suiker eerder uitplast dan bijvoorbeeld water of (karne)melk.

Lees verder

• Huidverouderaars: bedreigingen voor je huid
• Huidverzorging om effecten huidveroudering te remmen
• Huidverzorging: ouderdomsvlekken