De stress voorbij

Stress is een enorme boosdoener als het gaat om allerlei kwalen - waarbij hartproblemen de bekendste zijn - en hoewel we weten dat we er iets aan moeten doen, doen we het niet of te weinig. In veel gevallen moet er iets heftigs plaatsvinden wat die mindset kan bewerkstelligen. Maar wat nu als je bewust met jezelf aan de slag gaat om dat moment voor te zijn? Je kunt jezelf als het ware “herprogrammeren” en met beduidend minder stress verder leven.

De basis

Stress heeft een negatief karakter, maar de stoffen die je lichaam vrij maakt als je stress hebt, maken dat je geconcentreerd en met extra energie dat kan doen, wat je moet doen. Denk bijvoorbeeld aan een deadline. Veel mensen functioneren beter c.q. leveren beter werk af als ze tegen een deadline werken. Tot zover stress die niet direct verkeerd is.

Het wordt natuur een ander verhaal, als je continu met alles wat je doet op deze wijze functioneert. Er zijn beroepen waar stress aan de orde van de dag is. Enkele van de meest stressvolle beroepen:

• De zelfstandige (van de loodgieter tot de muzikant), wat te maken heeft met het wisselende inkomen en altijd onzekerheid over werk. De creatieve geesten zijn bovendien ook nog wat meer gevoelig voor stemmingsstoornissen.
• Mensen in de commerciële hoek, dit heeft ook voor het grootste gedeelte te maken met een vaak wisselend inkomen. Een laag basissalaris en een uitgebreid commissieregeling, maakt dat het ”moeten scoren” erg stressvol kan zijn.
• Verzorgers variërend van het verpleegtehuis tot het ziekenhuis of de kinderopvang. De werkdruk is hoog en omdat het direct zakelijk verzorgend is, zit er geen “bedank-” module in. Wat toch een facet is wat in de mens zit, ook degene die verzorgend is.
• De horeca geeft ook aanleiding tot stress. Lage lonen, hoge werkdruk en weinig waardering, zijn basisingrediënten voor een stressvolle baan. Wat daarbij opgeteld wordt is de fysieke inspanning die niet gebagatelliseerd dient te worden en het soms onbeschofte gedrag van klanten.
• De leerkracht staat ook onder spanning. Er moet steeds meer gebeuren en de dagen zijn erg vol. Bovendien komt de druk van meerdere kanten (school, ouders, leerlingen) en dat stimuleert ook de hoeveelheid stress.

Fysieke of emotionele stress?

Jawel, er zijn verschillende vormen van stress en fysieke of emotionele stress zijn de meest voorkomende vormen.

Emotionele stress

Emotionele stress kennen we wel van de momenten om in actie te komen als de druk wordt opgevoerd, zoals hierboven beschreven. Je zit in je hoofd met iets, waarbij het voor stress niet uitmaakt wat het is. Het gaat om het moment dat de druk omhoog gaat.

Fysieke stress

Fysieke stress is eigenlijk de tegenhanger, want als je lichaam de fysieke stress ervaart ontlast je daar het hoofd me en neemt de emotionele stress af. Dit heeft te maken met het gegeven dat de zuurstof/energie die stress vergt, naar je spieren moet. Je hart gaat heftiger aan de slag en je longen doen hun best meer zuurstof naar binnen te halen. Dit is weer goed voor je hart en bloedvaten. Wel alles met mate, dus ook je lichaam fysiek niet te veel uitputten, dat geeft weer andere problemen.

Aan de slag

Voor degene die niet wacht tot er iets heftigs in het leven plaatsvindt en zich realiseert dat je ook zonder een heftig aspect iets kunt veranderen, zijn er wat mogelijkheden om het voor te zijn. Volgtijdelijk zijn er wat zaken die een soort tweede natuur moeten worden, dus niet meteen opgeven als het na enkele keren nog geen vanzelfsprekendheid is.

• Begin bij je lichaam te leren kennen (dit is zeker niet vanzelfsprekend). Dit gaat verder dan de pijn van je stoten. Vang signalen op: wanneer slaat je hart een keer over, doet je ademhaling vreemd, op welk moment draait je maag zich spreekwoordelijk om, rommelt het in je darmen of op welk moment voel je je voeten fysiek meer dan normaal?
• Zowel fysiek als mentaal alert zijn en bedenk bij ieder moment wat er speelt c.q. recent gespeeld heeft. Soms helpt het in de beginfase om zaken te noteren en bekijk het na een tijdje eens. Zit er bijvoorbeeld een patroon in of zijn het heel specifieke signalen?
• De volgende stap is te leren relativeren. Er zijn nogal wat mensen met veel stress die te weinig relativeren. Bedenk bij zaken waarbij je het stressniveau voelt stijgen, wat voor bloed er uit kan vloeien, kan het ook op een ander tijdstip en is dat nu niet, kan je het dan zo regelen dat het volgende keren wel anders kan? Je zegt hiermee tegen jezelf dat je je niet zo druk moet maken.
• Beweeg regelmatig en bij voorkeur in een rustgevende omgeving. Het bos in, de kustlijn aflopen of het aangelegde park bezoeken. De natuur verlaagt je stressniveau en kan in ieder geval een prima “tegenhanger” zijn. De natuur werkt in deze ook verslavend en kan je helpen met het relativeringsproces.
• Zoek een “maatje” waarmee je kunt sparren, die je supporter kan zijn en waar je je verhaal tegen kunt vertellen. Je stressniveau kan aardig dalen als je je verhaal kan vertellen aan “het luisterend oor”. Vraag hierbij niet om meningen of oordelen. Dit kan de persoon in kwestie afschrikken of in een lastige positie brengen.
• Vergeet tenslotte niet voor voldoende slaap, je lichaam moet tijdens de nachtelijke uren herstellen. Als je niet zo goed slaapt, probeer dan gebruikelijke middelen waarbij een avondwandeling voor menigeen nog het beste werkt.

Tot slot

Als het besef er is dat je van je ergste stress af moet, dan heb je een belangrijke stap gezet. Verder is het vaak een kwestie van doen én volhouden. Een leven met minimale stress geeft geen garanties, maar het helpt wel.