Geneeskrachtige kruidenbaden

Een geneeskrachtig bad nemen is meer dan je schoon maken of je lichaam wat laten weken in water. In de 19de eeuw en begin 20ste eeuw waren voetbaden, begietingen met water en dergelijke bekend om hun geneeskrachtige werking. Vooral de Duitse pastoor Kneipp was beroemd om zijn medisch gebruik van baden en begietingen. Ook de Franse kruidendeskundige Maurice Méssegué adviseerde hand- en voetbaden aan zijn patiënten. In de hedendaagse welness-wereld wordt het gebruik van baden weer populair, al onderkent men dikwijls niet genoeg zijn specifieke therapeutische werking.

Kruidenbaden kunnen als aanvulling op medicijnen bij een hele reeks van aandoe­ningen worden gebruikt, maar men moet zich daarbij aan een aantal regels houden:

1. De temperatuur van een kruidenbad mag niet hoger zijn dan 37° Celsius, anders wordt de belasting door oververhitting en warmtestuwing te groot voor de gestimuleerde celstofwisseling. Hete baden, die ook wel 'Schlenzbaden' worden genoemd (naar de Oostenrijkse Maria Schlenz), mogen slechts op voorschrift van een arts en onder medisch toezicht worden genomen.
2. De duur van het bad bedraagt ten hoogste 20 minuten. Langdurige kruidenbaden, zoals vroeger werden voorgeschreven door Sébastian Kneipp, vergen een lange herstel­periode na het bad. In een kuuroord kan dat wellicht in het programma pas­sen, maar bij thuis baden moet het worden afgeraden.
3. Na het warme bad, waarbij men de temperatuur door bijvullen met warm water constant op maximaal 37 graden heeft gehouden, volgt in princi­pe altijd een zeer kort durende afspoeling met koud water van 10 tot 20 seconden. Dat gebeurt het beste door even met koud water te douchen of het li­chaam te wassen met een in koud water gedoopte washand. Dit dient tot het reflectorisch sluiten van de in warm water passief verwijde bloedvaten. Kort daarna zullen de vaten zich actief verwijden - dat is het doel wat met deze handeling wordt nagestreefd. Als men de koude afwassing echter te lang voortzet trekken de weefsels weer samen en verstijven.
4. De rustpauze na het bad moet ten minste 30 minuten en liefst een uur du­ren. Dat is nodig opdat de door het kruidenbad in gang gezette regulerings­processen ongestoord kunnen verlopen. De rustpauze moet worden door­gebracht in een verwarmd bed, of ten minste op een comfortabele lig­plaats.
5. De frequentie van het baden is 2 tot 3 maal per week. Intensief werkende baden, zoals het veldbloemenbad, kunt u beter nog wat minder nemen; de mildere (zoals het heermoesbad) wellicht wat vaker. 's Morgens is de beste tijd voor een therapeutische werking van baden

Voorbeeld baden

Rozemarijnbad:

Dit bevat de rozemarijnkamfer, die vooral bij uitgeputte mensen met een nei­ging tot lage bloeddruk heel goed werkt. Bloedsomloop en zenuwgestel wor­den gesterkt, evenals het spierstelsel; reumatische spierpijnen, verstuikingen en overbelaste spieren worden met succes behandeld. Er zijn heel goede rozemarijnextracten in de handel. Wie de verse plant wil verwer­ken heeft 50 tot 100 g rozemarijntakjes nodig. Opzetten met een halve tot een hele liter koud water. Aan de kook brengen, even laten wellen. Van het vuur ne­men, 20 minuten afgedekt laten trekken en aan het badwater toevoegen.

Lavendelbad:

Dit heeft een harmoniserende invloed: kalmerend en stimulerend tegelijk. Daarom kan het heel goed worden toegepast als men last heeft van voortdu­rende vermoeidheid. Lavendel heeft ook een gunstige invloed op nerveuze ademhalingsklachten, nerveuze spraakstoornissen en nerveuze hoestaanval­len. Ook van lavendel zijn extracten in de handel. Wie de bloemen wil gebruiken heeft daarvan 50 tot 100 g nodig. Opzetten met een liter koud water, tegen de kook aanbrengen en even laten wellen. Van het vuur nemen, 20 minuten goed afgedekt laten trekken en toevoegen aan het badwater.