De geneeskracht van zeephout

Zeephout is een altijd groen blijvende struik die van oorsprong alleen in Chili voorkomt. Bewoners van het Andesgebergte hebben deze boom minstens eeuwenlang gebruikt voor medicinale doeleinden, voordat de Europeanen er kwamen. De boom groeit met name op hoogten en kan tot temperaturen van -12 graden Celsius. Het is een langzaam groeiende boom die ongeveer 18 meter hoog kan worden. Tegenwoordig worden extracten van zeephout gebruikt in de voedingsindustrie en farmaceutische industrie. Er wordt onder andere een schuim voor gemaakt wat bij brandbestrijding helpt, het is een van de chemicaliën die nodig is om een fotorolletje te ontwikkelen en het wordt gebruikt als product om schuim mee te maken in de voedingsindustrie. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Zeephout zelf kweken
• Traditioneel gebruik
• Naamgeving
• Werkzame stoffen
• Zeephout, geen expectorans meer
• Zeephout als haarwasmiddel
• Veiligheid
• Bezoek een arts of fytotherapeut

Zeephout zelf kweken

Zeephout kan eventueel groeien in West-Europa maar het is belangrijk om het ´s winters in een kas te doen aangezien het niet tegen te lage temperaturen kan. In Nederland en België wordt het elk jaar wel een paar nachten kouder dan 12 graden onder nul en dat is de laagste temperatuur waarbij zeephout kan blijven leven. Ook kan zeephout nog door een late lentevorst worden aangedaan. Als je het in een kas wilt opkweken zul je het dus in een pot moeten laten groeien en is het niet waarschijnlijk dat de plant groter wordt dan een flinke struik. In het wild kan de plant zich tot een middelgrote boom ontwikkelen.

Traditioneel gebruik

In de Andes gebruikte men de bast van de zeephoutboom vooral bij longproblemen. Het zorgt ervoor dat slijmen worden oplost en het hoesten vergemakkelijkt wordt. Men gebruikt als traditioneel haarwasmiddel. Het werd in Zuid-Amerika nooit inwendig gebruikt maar tegenwoordig mag het door de voedingsindustrie onder de naam E999 als ingrediënt worden toegevoegd in het eten.

Naamgeving

In het Latijn wordt zeephout Quillaja Saponaria genoemd. genoemd. In het Nederlands kennen we de namen zeephoutboom en panamahout. De bast van de boom is het eigenlijke zeephout. Zeephout is een basis voor een natuurlijke zeep. Saponaria is afkomstig van de Latijnse naam voor zeep: sapon en uiteraard is dat ook de reden dat we in het Nederlands het woord ´zeep´ gebruiken.

Werkzame stoffen

Van zeephout wordt voor fytotherapeutische doeleinden de bast gebruikt. Hierin zit de volgende werkzame stof: quillajasaponinen. Dat is zijn complexe triterpenoïde saponinen die uiteen vallen in meerdere stoffen zoals aglycon en het oleaneen quillajazuur. Verder bevat het tanninen, calciumoxalaat en zetmeel.

Zeephout, geen expectorans meer

Zeephout heeft een slijmoplossende werking en kan als expectorans worden ingezet. Dat gebeurde vroeger vrij regelmatig; het werd ingezet bij bronchitis en andere luchtwegenproblemen. Inmiddels is deze toepassing verlaten omdat het te veel bijwerkingen heeft. Het werkt te prikkelend op het maagdarmslijmvlies. Daarom wordt door fytotherapeuten de voorkeur gegeven aan Gulden sleutelbloem, anijszaad, senega, eucalyptos en hyssop.

Zeephout als haarwasmiddel

Zeephout levert een mooi stabiel schuim op. Het verlaagt de oppervlaktespanning van het water oftewel de Vanderwaalskracht. Het kan als afwasmiddel of haarwasmiddel worden gebruikt. Overigens kan het ook voor de hoofdhuid te prikkelend werken en wordt het door veel fytotherapeuten alleen ingezet bij:

• Vet haar.

Veiligheid

De sterk prikkelende saponinen maken dit middel geen ideaal middel voor inwendig gebruik. Het overprikkelt de maagdarmslijmvliezen zodat je er gastro-enteritis van kan krijgen. Ook maagpijn, diarree en duizeligheid horen tot de mogelijke bijwerkingen. Je kunt er zelfs een te trage polsslag, leverbeschadiging en ademhalingsstoornissen van krijgen. Uitwendig kan het spul ook irriteren. Bij het verpulveren van het hout dient contact met ogen en neus voorkomen te worden. Het poeder kan hoog opstuiven, waardoor er gevaar bestaat om het op de neusslijmvliezen te krijgen.

Bezoek een arts of fytotherapeut

Een groot deel van de informatie over de in dit artikel genoemde geneesplant komt uit het boek Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst. Dat is een handboek in de fytotherapie. Het is echter niet geschikt om aan zelf-genezing te doen. Wie ergens last van heeft dient een arts of fytotherapeut op te zoeken voor een goede diagnose en keuze voor de beste middelen, afgestemd op jouw persoonlijke situatie. De kennis en wetenschap die hier genoemd staan is van puur informatieve aard.