De geneeskracht van pipsissewa of chimaphila umbellata

Van deze geneesplant bestaat geen Nederlandse naam. Het is een eetbare plant maar je moet er niet te veel van eten. De plant groeit voornamelijk in het noordelijk deel van de wereld; het is een plant die houdt van kou. Het belangrijkste feit aan deze plant is dat het een gewaardeerde geneesplant is. Je kunt hem kweken in je eigen tuin. Hij bloeit in juli en augustus met roze of witte bloemen. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Algemene informatie
• Naamgeving
• Eetbaarheid
• Geschiedenis gebruik chimaphila
• Leuke weetjes over chimaphila umbellata
• Zelf pipsissewa kweken
• Homeopathisch gebruik

Algemene informatie

Er zijn verschillende soorten chimaphilaplanten.Deze zijn lage struiken die van oorsprong in bossen voorkomen. Je vindt ze in Europa, Noord-Amerika., Azië en Japan. De chimaphila umbellata behoort tot de meest gebruikte geneesplanten in deze familie. Je vindt deze het hele jaar groenblijvende soort in de noordelijke delen van het Noordelijk halfrond van planeet aarde; dat wil zeggen, het noorden van Noord-Amerika, Noord-Europa en Rusland. De plant kruipt met zijn wortelscheuten over de grond om hier en daar omhoog te spruiten. Hij wordt 20 tot 35 centimeter hoog en zijn bloemen zijn wit of roze. De plant is een langzame groeier en kan als hij ouder wordt een halve meter hoog worden.

Naamgeving

Waarom gebruiken we Latijn in de wetenschap? Om elk misverstand over om welke plant het gaat uit te sluiten. In het Latijn heet deze geneesplant Chimaphila umbellata. ´Chimei´ betekent ´winter´ in het Grieks en ´Phila´ staat voor ´minnend. Met deze plant wilde de naamgever aanduiden dat het een winterminnende plant was. Het woord ´umbellata´ slaat op het feit dat de bloemen in parapluvorm naast elkaar hangen. Letterlijk betekent umbellata ´parapluachtig´. De meeste planten hebben een Nederlandse naam, zo niet deze plant. Dat terwijl in het Duits en Engels wel officiële namen voor deze plant bestaan. In Amerika noemen de Algonquian Indianen deze plant pipsissewa. Deze naam in in Noord-Amerika nog steeds gangbaar. Een andere Engelstalige naam is Umbellate Wintergreen of Prince's pine. In het Duits heet de plant Dolden-Winterlieb.

Eetbaarheid

De bladeren van chimaphila umbellata kunnen worden gegeten. Je kunt er als een snack aan knabbelen; ze hebben een lekkere smaak. De bladeren worden eveneens gekookt om als bijgroente bij een maaltijd te dienen. De wortel en de steeltjes kun je drogen en gebruiken als theekruid. Te veel eten van chimaphila umbellata kan leiden tot misselijkheid; het is geen plant voor dagelijks gebruik.

Geschiedenis gebruik chimaphila

Vanaf de 19e eeuw werd chimaphila umbellata steeds vaker gebruikt als geneesplant. Wat de Europese pioniers van de Indianen geleerd hadden, maakten ze zichzelf eigen. Ze verwerkten de plant vooral tot een thee. Verse bladeren werden in kokend water gedaan om de medicinale eigenschappen van de plant aan het water over te dragen. Het kon eveneens in alcohol worden gelegd. Deze plant heeft een stoppende werking, wat een uitkomst biedt bij diarree. Verder heeft het een versterkende en vochtafdrijvende werking. Het stimuleert de werking van de nieren. Een verminderde nierwerking en het daarmee gepaard gaan van opeenhopingen van afvalstoffen is de grondoorzaak van reumatische aandoeningen zoals artritis, artrose en jcht. Deze reumaverschijnselen kunnen worden genezen met chimaphila umbellata. Ook klierziekten, gonorheu, urineretentie, blaascatarre en vochtopeenhopingen in de buikholte kunnen worden verholpen met deze geneesplant. Verder is het een wormdrijvend middel.

Leuke weetjes over chimaphila umbellata

1. Indianen gebruiken chimaphila bij tuberculose.
2. Gemberbier is alcoholvrij bier op basis van gember dat in Nederland niet zo populair is, wordt soms gekruid met deze plant.
3. Pipsissewa betekent in de Indianentaal: ´Het valt uiteen in kleine stukjes.´
4. Een mooie naam voor deze plant in het Nederlands zou kunnen zijn: winterliefde.
5. Verse bladeren van deze plant ruiken lekker maar gedroogde bladeren verliezen hun geur.
6. De zieke huid kan worden behandeld met een aftreksel van de bladeren van chimaphila umbellata.
7. De Indianen gebruiken de nauw verwante plant chimaphila maculata met dezelfde medicinale doeleinden als C. umbellata.
8. Chimaphila umbellata is een onderdeel van sommige parfums, daar de bladeren en de bloemen zeer lekkere geurstoffen bieden.
9. De bladeren van pipsissewa zijn eetbaar maar ze kunnen wel blaren en roodheid van de huid veroorzaken als je ze op de huid wrijft.

Zelf pipsissewa kweken

Deze plant behoort tot de meest moeilijke planten om te kweken. Het zaad kun je het beste opkweken in een beschaduwd plekje van een kas. De aarde die je gebruikt kun je het beste van rond een bestaande plant halen. Er zitten namelijk bepaalde schimmelsoorten in de aarde die de plant zelf aanmaakt en nodig heeft om te ontkiemen. Als de plantjes groot genoeg zijn, kun je ze in individuele potten doen. Houd deze potten nog een jaar in kas, tot na de volgende vorstperiode. Dan kunnen de potten uitgeplant worden. Denk erom dat je het wortelstelsel zo min mogelijk verstoord. Gebruik alle aarde die in de potten zit. De plant groeit het beste in de schaduw op een licht vochtige grond zonder al te veel stenen.

Homeopathisch gebruik

Het homeopathisch gebruik van een geneesplant is van andere aard dan een natuurgeneeskundig gebruik. Homeopathie kun je over het algemeen niet zelf toepassen; hiervoor is de hulp van een professionele homeopaat gewenst. Overigens geldt ditzelfde ook voor de natuurgeneeskunde. Een homeopaat kan chimaphila aanwenden bij diverse ziekten. Bij veel van deze ziekten werd de plant al door de Indianen toegepast. Andere ziekten zijn:

• Overmatig alcoholgebruik,
• Verminderde leverwerking
• Prostaatvergroting,
• Jeuk aan de oogleden,
• Tandpijn,
• Opvliegers
• Vaginapijn,
• Kliervergrotingen.