Etherische olie: zoete sinaasappel

In de aromatherapie wordt graag gebruikt gemaakt van de appelsienolie om een aangename, rustgevende atmosfeer te creëren. Medisch gezien is het vooral voor het verminderen van gevoelens van angst en stress en om het inslapen te bevorderen dat de essentiële olie uit de schil van de zoete sinaasappel (Citrus sinensis var. dulcis of Citrus sinensis var. sinensis) gebruikt wordt. Deze olie is verschillend van de olie uit het blad van de bittere sinaasappel of pomerans ('petit grain'), uit de schil van de bittere sinaasappel ('bigarade') en uit de bloesem van de bittere sinaasappel ('neroli'). Verder wordt de olie uit de zoete sinaasappelschil ook gewaardeerd om zijn ontsmettende en ontgeurende werking op de omgevingslucht en om het harmoniserende effect op de spijsvertering.

Botanische aspecten

De zoete sinaasappelboom is afkomstig van Oost-Azië en werd van daaruit verspreid over (sub)tropische streken, zoals Florida en het Middellandse Zeegebied. Deze kleine (tot 6 m), groenblijvende boom met zijn rechte stam, talrijke vertakkingen en dichtbegroeide kruin draagt glanzend groene bladeren en bloeit langdurig met zalig ruikende bloesems. De oranje vrucht is de ons overbekende sinaasappel met zijn sap­pig en vitamine C-rijk vruchtvlees. Er zijn ongeveer 200 kg rijpe schillen nodig voor de productie van 1 liter gele tot oranje olie, die verkregen wordt door koude persing en niet door distilleren. Deze olie heeft een levendige, fris fruitige geur met een zoete ondertoon.

Belangrijke inhoudsstoffen

• Monoterpenen (tot 80 %) met vooral limoneen (> 49 %), ook alfapineen, myrceen en sabineen;
• monoterpeenalcoholen (< 6 %) met vooral linalol (1,8 %), ook alfa-terpineol, cis- en trans-carveol en geraniol;
• aldehyden (1,1 à 2,8 %) met n-octanal, n-decanal en citronellal;
• ketonen met carvon en alfa-ionon;
• coumarines en furocoumarines met aurapteen, bergaptol en iso-imperatorine.

Belangrijkste eigenschappen en indicaties; toepassingen

De belangrijkste reden waarom zoete sinaasappelolie wordt gebruikt is zijn sedatieve (kalmerende) werking. Zowel bij zenuwachtigheid, rusteloosheid, angst, moeilijk­heden om in te slapen als nerveuze hartkloppingen, kan van deze olie een ontspannende werking verwacht worden. Deze olie is milder dan de oliën uit bittere sinaasappel en is zeer geschikt voor kinderen.

Aan de zoete sinaasappelolie worden ook opmonterende tot antidepressieve eigenschappen bij neerslachtigheid toe
ge­schreven. Verder is hij vooral ook geschikt om de lucht in de woonkamer te ontsmetten, bijvoorbeeld in periodes van ver­koudheden en bronchitis en om de omgeving tegelijk een aangenaam, fris en sfeervol aroma te geven. Ik zou hem dan ook kerstmisolie willen noemen..

Op het spijsverteringsstelsel gaat er van de zoete sinaasappel­olie een digestieve (spijsverteringsbevorderende) en carminatieve (windverdrijvende werking) uit. Maar voor deze problemen bestaan er met venkel-, komijn- en dra­gonolie heel wat alternatieven. De buik mas­seren met 1 à 3 druppels zoete sinaasappelolie op wat vette olie kan vaak verlichting bieden bij een moeilijke of trage spijsvertering, een vol gevoel en winderigheid.

Tenslotte beschrijft men van deze olie ook een regenererende en versterkende werking op de opperhuid, te gebruiken tegen kloofjes, gebarsten huid, rimpelvorming en een vette huid. Let wel: steeds moet de olie voldoende ver­dund worden op een draagolie, want onverdund kan ze brandend en huidirriterend werken.
Deze olie bevat wel furocoumarines die fotosensibiliserend zijn en dus mag je na gebruik de huid niet bloot stellen aan zonlicht.

Gebruik

• verstuiving: enkele druppels in de aromaverstuiver voor een ontspannende atmosfeer, om rusteloze kinderen te kalme­ren en om beter in te slapen. Kan hierbij gecombineerd wor­den met onder meer lavendelolie en ylang ylang
• bad (na emulgeren in een neutrale shampoo, room of melk): 4 à 5 druppels op een vol bad
• orale inname: 3 maal daags 1 à 2 druppels (bvb. in een lepeltje honing of olie) bij nervositeit en hartkloppingen
• via de huid (nadien geen blootstelling aan de zon): 1 à 3 druppels in vette olie

Voor verder onderzoek

• Fruits 63 (2008) 201-208. Comparaison des propriétés antiradicalaires et antiinflammatoires des huiles essentielles de Citrus reticulata var. Madagascar et Citrus sinensis var. Casagrande du Cameroun
• C reticulata var. Madagascar proves to have a greater antiradical activity than C. sinensis var. Casagrande, whereas the latter has the most marked anti-inflammatory activity. These essential oils could be used as food additives.
• Fruits 57 (2002) 95-104 Composition chimique et activité antifongique in vitro des huiles essentielles de Citrus sur la croissance mycélienne de Phaeoramularia angolensis
• http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC201172/pdf/1169.pdf