Praktisch mediteren

Mediteren wordt door veel mensen als zweverig en niet passend in de Westerse wereld gezien. Alsof je in Tibet geweest moet zijn om te kunnen mediteren en te beseffen wat je er mee kunt. Pas als je er mee aan de slag gaat, besef je hoe je het op een praktische manier toe kunt passen en wat de toegevoegde waarde is binnen onze drukke Westerse mentaliteit.

Oorsprong mediteren

Betekenis

Mediteren is volgens het woordenboek: bespiegelen, overpeinzen, bezinnen en in contemplatieve overdenkingen verzonken zijn. Wat zoveel wil zeggen als het klankborden met jezelf, zaken overdenken, de tijd nemen om na te denken en uiteindelijk de geest als het ware leegmaken. Omdat mediteren de intelligente geest en het logische verstand te buiten gaat, kunnen we het niet vatten of analyseren en dat maakt het ongrijpbaar en dus vaag. Wil je snappen hoe het werkt, dan moet je het gaan doen, aldus de ervaringsdeskundigen. Niet dat het dan gemakkelijker wordt het onder woorden te brengen, maar het besef is dan wel.

Basis

De basis van het mediteren is terug te vinden in het Hindoeïsme en Boeddhisme. In het geloof is het een erg belangrijke manier om het doel te bereiken. Met mediteren kom je als het ware op een ander niveau van je bewustzijn. Het kan gezien worden als een verdieping en verbreding van je bewustzijn. Met name de Boeddhistische manier van mediteren is gericht op de concentratie en het Tibetaanse boeddhisme neemt vooral gewenning mee in de meditatie. Gewenning als het gaat om juist de positieve focus van de geest en het vermijden van de negatieve focus van de geest.

Praktisch

Als Westerlingen vinden we het lastig om concreet tijd in te ruimen om te gaan mediteren (omdat we het te druk hebben met alles wat we nu willen in het leven), maar zonder het te beseffen doen mensen het soms al. Denk maar eens aan het concentratiemoment in de auto als je in de file staat. Je raakt weggezonken in gedachten, overpeinzingen en sommige mensen schrikken als het ware wakker van de claxon van de persoon in de auto achter zich, als de stoet weer in beweging is gekomen en jij nog niet. Noem het dagdromen, maar het is onwillekeurig een laag dieper je bewustzijn binnengaan.

Waar?
Maar als je voorzichtig een poging wilt wagen, kan je dit ook doen zonder de lotushouding op een kussentje en al mantra’s hummend. Begin bij het punt waar en hoe je je het best kunt concentreren. Denk aan een willekeurige situatie die voor je werkt, zoals:

• De natuur wil nog wel eens werken, al lopend in een rustig bos (zonder tientallen mede natuurliefhebbers tegen te komen), een gematigde kustlijn aflopen of te lopen tussen het ruisen van de grassen in een duinpan of op de heide.
• De slaapkamer als dat dit oase van rust voor je is.
• Als je eigen tuin je inspireert, kan deze ook prima dienst doen.
• Zelfs achter je computer, als dit een vertrouwde plaats is.

Voor relatief veel mensen geldt dat een inspirerende omgeving helpt te concentreren, maar er zijn ook veel mensen die baat hebben bij een willekeurige rustige omgeving. De zachte geluiden van de natuur zijn echter voor beginners vaak een goed punt om te starten.

Hoe?

Welke plek je ook gekozen hebt, zorg er hoe dan ook voor dat je je kunt concentreren (en dat is voor menigeen al moeilijk genoeg) en probeer de hoge gedachten los te laten. Dit zijn de dagelijkse dingen die on-top-of-mind liggen. Je hoofd langzaam leegmaken is de kunst, maar is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Iedere afleiding kan je concentratie verstoren.
Echter, als je er voor zorgt dat je je hoge gedachten bijvoorbeeld kunt verdringen door andere te overdenken zaken. Keuzes in het leven en/of mooie gedachten, dan kan dat ook. Langzaam laat je ook die gedachten één voor één los. Het is alleen van belang dat je niets forceert en niet direct gedesillusioneerd bent als het de eerste keer geen succes is.

Probeer het in dat geval eens op een simpeler manier. Neem een plek in die vertrouwd is, bijvoorbeeld achter je computer. Schuif het toetsenbord wat voor je uit en zet je ellebogen op tafel. Zet nu je handen gestrekt, met de handpalmen tegen elkaar aan, voor je hoofd en raak met de zijkanten van je wijsvingers je derde oog, ofwel de plaats tussen je wenkbrauwen. Sluit je ogen en sluit je af voor alle omgevingsgeluiden (als die er zijn). Focus je op een bepaald punt in je gedachten en probeer je zo te concentreren. Al is het maar een minuut of wat. Bouw dit langzaam op. Behalve het meditatie- en concentratiemoment, is het ook goed voor de scherpte van je geest. Even een moment je geest niet (over)actief te laten zijn, geeft een soort rust.

Tot slot

Behalve de plaats achter je computer, zijn er natuurlijk nog tal van andere plaatsen die je kunt gebruiken om zo tot een meditatiemoment te komen en uiteindelijk die verdiepingsslag maken. Maak het niet complexer dan nodig en kies een prettige rustige omgeving en maak je eigen moment.