Hooggevoelig als volwassene

HSP: High Sensitive Person. Hooggevoeligheid is 'bedacht' door Elaine N. Arons, ze deed onderzoek waarop anderen weer voortborduurden. Deze karaktertrek, zoals met dat noemt, komt tot 20 procent voor wereldwijd onder mannen én vrouwen. Een gevoelig persoon, herken jij jezelf hier in? Er zijn veel verhalen geschreven over hooggevoeligheid, vooral bij kinderen. Maar hoe zit het bij hooggevoeligheid en volwassenen?

Hooggevoeligheid

Er is op internet veel te lezen over hooggevoeligheid en je hoort het ook steeds meer. Men spreekt vooral over kinderen die hooggevoelig zijn, maar hier kun je lezen hoe dit zit bij volwassenen, is dat anders? Hoe kan je ermee omgaan?

Anders zijn

Hooggevoeligheid begint bij het gevoel 'anders' te zijn. Waarin iemand zich anders voelt, is niet zo makkelijk om uit te leggen. Het is een gevoel, een besef dat je in de weg kan zitten en vaak voor problemen zorgt. Het is zo'n sterk gevoel dat mensen wel eens denken: ben ik gek aan het worden?

Gevoeligheid en hersenen

De een is gevoeliger dan de ander, het is een eigenschap van het zenuwstelsel in combinatie met je hersenen. Dit gebeurt in het proces van verwerking: namelijk het binnenkomen en de verwerking van de prikkel. Hierbij loopt het even wat anders bij hooggevoelige mensen. De informatieverwerking werkt uitgebreider en nauwkeuriger dan bij een gemiddeld persoon. Zij hebben daardoor betere zintuigen maar het verwerken ervan gaat wat complexer. Het is waarschijnlijk ook een erfelijke eigenschap, je wordt er dus mee geboren.

Hooggevoelige mensen nemen vaak dingen waar die anderen missen. Waar iemand totaal niet bij stilstaat of zelfs van geniet (drukte, felle lichten) kan in een persoon die hooggevoelig is een heftige reactie geven: hij/zij raakt overprikkeld. Wanneer deze overprikkeling te lang duurt kun je last krijgen van stress. Wanneer dit gebeurt is ook weer afhankelijk van andere factoren zoals bijvoorbeeld opvoeding en leeftijd. Kinderen kunnen bijvoorbeeld meer verwerken dan volwassenen en gevoeligheid neemt daarbij met de jaren ook nog eens toe.

Wat heb je nodig?

Mensen die hooggevoelig zijn, hebben vooral veel meer tijd nodig dan een gemiddeld mens. Dit komt puur door de hoeveelheid prikkels die op ze afkomen en het feit dat deze voldoende verwerkt moeten worden. Alle lichamelijke, emotionele en geestelijke gewaarwordingen worden hiermee bedoelt. Verwerking heeft tijd nodig en die heb je niet altijd. De tijd en rust die je voor jezelf neemt bepaald al een deel van jou persoonlijkheid.

Eigenschappen van hooggevoeligheid

• Je voelt stemmingen van anderen aan
• Je merkt details op
• Je hebt een rijke belevingswereld
• Je droomt veel
• Je bent zorgzaam en bewust van jezelf
• Je doet dingen graag op je eigen tempo
• Stilte en rust zijn dingen waar je van houd
• Je kan dieper voelen dan leeftijdsgenoten
• Je hoort vaak van anderen 'Neem het niet zo persoonlijk op'
• Beslissingen nemen vind je moeilijk
• Je bent vatbaarder voor angst en depressie
• Kritiek komt heftiger binnen

Kerken jij jezelf in deze dingen of misschien iemand anders? Voorbeelden die jouw leven moeilijk kunnen maken kan je duidelijkheid geven:

• Je kunt last hebben van dingen (storingen) waar anderen geen last van lijken te hebben
• In contact met iemand anders lijkt het alsof je geen energie meer over hebt
• Na een paar uur winkelen wil je naar huis en niks meer aan je hoofd hebben
• Als je honger hebt word je chagrijnig en licht in je hoofd
• Onvriendelijke opmerkingen maken je heel snel van streek, hatelijke intenties zijn verschrikkelijk voor je
• Snel last van stressverschijnselen zoals buikpijn, zenuwen, hoofdpijn
• Gevoel van boosheid of verdriet gaan heel snel bij jou

Er hoeft maar iets te gebeuren of je raakt van je koers. Maar aan de andere kant zijn hooggevoelige mensen ook levensgenieters!

Beïnvloeden

Niet alleen zichtbare prikkels kunnen hooggevoelige mensen beïnvloeden ook minder goed verklaarbare dingen merken mensen met hooggevoeligheid op. Stemmingen van anderen is daar een goed voorbeeld van. De meeste mensen komen een kamer binnen en merken misschien alleen het bankstel op. Hooggevoelige mensen niet, zij merken meteen wat er leeft of welke persoonlijkheden er zijn. Een voordeel is dat zij voelen wat een ander nodig heeft en ze staan ook meteen voor klaar voor anderen, helaas kan dit wel leiden tot uitputting. Gevoelens van anderen kunnen mensen die hooggevoelig zijn zo beïnvloeden dat zij soms niet meer weten of ze van zichzelf zijn of van de ander. Het kan zijn dat zij dit niet eens opmerken maar ze zich dit achteraf pas realiseren. Ze leven in een conflict met het verantwoordelijkheidsgevoel, wat je ook schuldgevoel kan noemen.

Details

Details maken het leven waardevol, het zijn de details die hooggevoelige mensen attent en opmerkzaam maken. Die hardwerkende, verantwoordelijke werknemer die soms zelfs perfectionistisch kan zijn. Hooggevoelige mensen overwegen eerst heel goed voordat zij handelen en nemen bewuste keuzes, ook zien zij in dat de dingen niet altijd even makkelijk zijn.
Daarnaast merken zij ook veel op als het gaat om wat er in het lichaam gebeurt, een lagere pijngrens en tolerantiegrens past daarbij. Een nadeel is dat zij last kunnen hebben van vage klachten die een huisarts niet kan vinden, vaak is het aanstellerij volgens de huisarts.

Herkenbaar?

Herken jij jezelf hier in? Je zocht misschien als kind wel stille plekken op om jezelf te troosten, of sloot jezelf even op in je kamer. Brengt muziek jou intens veel? Keer jij je af tegen onrecht? Misschien werd je wel gepest en was je niet populair omdat je daar als gevoelig persoon niet in paste. Moest je voortdurend opboksen tegen de verwachtingen van anderen, ouders of leraren?

Twee persoonlijkheden

Je hebt twee 'type persoonlijkheden' volgens Arons (bedenker hooggevoeligheid) namelijk: De actie zoekers en de rustzoekers. Dit is ook een erkend onderscheid in de psychologie.

Actiezoeker

Actie zoekers worden ook wel thrill seekers genoemd, altijd op zoek naar nieuwe ervaringen, spannende dingen en avontuurlijk reizen. Risico's nemen valt hier ook onder.

Rustzoeker

Het andere type is niet zo'n thrill seeker. Zij zijn beschouwend van aard en overwegen veel. Een kalm leventje maakt hen gelukkig! Impulsief zijn zij niet en dingen doen ze ook in een keer goed. Het gevaar is dat men zich teveel gaat terugtrekken en relaties mijdt.

Als je hooggevoelig bent en jezelf in beide types herkent heb je een gezonde balans gevonden. Blijf wel alert om de boel in balans te houden.

Uniek

Ieder mens is uniek door verschillende factoren, niemand is in een hokje te plaatsen, laat dat duidelijk zijn! Het kan wel inzicht verschaffen en helpen om je gedrag duidelijk te krijgen.

Lees verder

• Hooggevoeligheid en de liefde