Yogahoudingen – jathara parivartanasana

Jathara parivartanasana is een yogahouding waarbij de heupen en buik een intens draaiende beweging maken. Ook de wervelkolom wordt flink gerekt. Het is geen yogaoefening voor beginners, hoewel de asana er makkelijk uitziet. Deze uitstekende remedie tegen emotionele uitputting zorgt voor evenwicht in lichaam en geest. Mijd jathara parivartanasana (gedraaide buikhouding) als er sprake is van rugletsel of als u rugklachten hebt die niet zijn terug te voeren op vermoeidheid. Win dan eerst medisch advies in en oefen in de beginfase onder begeleiding van een ervaren yogaleraar. Wie lage rugklachten heeft als gevolg van een lange werkdag zou wel eens veel baat kunnen hebben bij jathara parivartanasana.

Inhoud

• Oorsprong van jathara parivartanasana (gedraaide buikhouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidsvoordelen van jathara parivartanasana (gedraaide buikhouding)
• Therapie

Oorsprong van jathara parivartanasana (gedraaide buikhouding)

Het Sansriet-woord jathara betekent 'buik' of 'maag', en parivartana wil zeggen 'omdraaiing' of 'draaiende beweging'. Asana betekent '(zit)houding' en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). Tijdens deze hatha-yoga-oefening worden beide benen gestrekt en afwisselend links en rechts op de vloer geplaatst in een hoek van negentig tot vijfenveertig graden met de romp.

Gezondheid
Jathara parivartanasana is geen klassieke yogahouding en wordt dan ook niet vermeld in bijvoorbeeld de Gheranda-samhita, een van de toonaangevende Indiase hatha-yoga-geschriften. Niettemin zijn de gezondheidseffecten opmerkelijk.

Techniek

In de beginfase zal het moeilijk zijn om beide schouders op de vloer te houden. Naarmate u leniger wordt, zal het echter steeds beter lukken. De heupen draaien terwijl de benen een loodrechte positie aannemen, is voor velen eveneens een lastige klus. Voer deze beweging eventueel met gebogen knieën uit en strek de benen pas zodra ze de vloer raken.

1. Ga in savasana (lijkhouding). Adem rustig door en ontspan u.
2. Spreid de armen, houd ze op schouderhoogte. Het lichaam vormt nu een kruis.
3. Adem uit. Breng beide benen gestrekt omhoog tot ze loodrecht staan, voeten bij elkaar. Blijf even in deze houding.
4. Adem uit en laat beide benen naar rechts zakken tot ze een hoek van negentig graden vormen met de romp. Gevorderde yogi's proberen de benen (voeten) richting de handen te krijgen, waarbij de hoek ten opzichte van de romp dus kleiner wordt. De tenen wijzen naar het hoofd. Bij beginners komt de linkerschouder wellicht van de vloer. Alleen na toegewijd oefenen lukt het mettertijd steeds beter om beide schouders op de grond te houden. Houd de benen en voeten tegen elkaar aangedrukt terwijl u het bekken zo min mogelijk probeert te kantelen.
5. Adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling en blijf ongeveer een halve minuut in jathara parivartanasana. Breng de benen opnieuw in de loodrechte stand. Blijf ook nu even in deze houding, waarna u de yogaoefening links voltooit. Herhaal jathara parivartanasana een aantal keren links en rechts.
6. Kom in omgekeerde volgorde terug in de beginhouding.
7. Ontspan in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

In veel gevallen lukt het niet om beide schouders op de vloer te houden. Naarmate u de verschillende spiergroepen langer traint, zult u merken dat het uiteindelijk steeds makkelijker gaat. Als u dat geduld niet kunt opbrengen, roept u eventueel de hulp in van een huisgenoot die de betreffende schouder tijdens het uitvoeren van jathara parivartanasana zachtjes tegenhoudt. Maar alleen vanaf het moment dat de schouder van de vloer komt. Dit om te voorkomen dat u spieren forceert.

Gevorderden
Span de spieren van de knieën, dijen en kuiten goed aan terwijl u de benen naar een kant laat zakken. De onderrug, en dus het hele bekken, blijft zo dicht mogelijk bij de vloer door een tegenbeweging te maken. Beginners kunnen deze draaiing eventueel met gebogen knieën uitvoeren. Gevorderden houden na voltooiing van jathara parivartanasana de voeten enkele centimeters boven de vloer voor maximaal effect.

Uitwerking

Spiergroepen en spieren die normaal niet of nauwelijks gebruikt worden, krijgen met deze yogaoefening een grondige training, zoals de adductor brevis, longus en gracilis. Na gestaag oefenen over een langere periode zult u tijdens de draaiing naar de vloer merken dat u uw beenspieren steeds beter gaat beheersen. Deze effectieve training heeft ook invloed op bepaalde spiergroepen in de schouders.

Lenig
Dankzij de weldadige uitwerking op de buikorganen verdwijnt niet alleen overtollig vet, ook de lever, nieren, milt en alvleesklier krijgen een grondige massage. Obstipatie behoort van nu af aan tot het verleden, en u zult getrainde bilspieren krijgen. De rug wordt lenig en vermoeidheidsklachten die uitstralen naar de onderrug verdwijnen eveneens.

Gezondheidsvoordelen van jathara parivartanasana (gedraaide buikhouding)

In fysiek opzicht is jathara parivartanasana primair gericht op het versoepelen van de onderrug, buik en schouders. Dat geldt ook voor de bil- en flankspieren. Deze yogaoefening is een weldaad voor wie last heeft van een slechte spijsvertering (en obstipatie) en rugklachten als gevolg van vermoeidheid na een lange werkdag.

Therapie

Win eerst professioneel medisch advies in bij rugklachten die wellicht een andere oorzaak hebben, of bij (vroeger) rugletsel. Jathara parivartanasana heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Vermoeidheid.
• Emotionele uitputting.
• Hoofdpijn.
• Slechte spijsvertering.
• Obstipatie.
• Gebrekkige leverfunctie.
• Helpt bij ontgifting.
• Versterkt en verlengt de wervelkolom (decompressie, hydratie van wervelschijven).
• Stijve schouders, heupen en onderrug.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yogahoudingen – kurmasana I (schildpadhouding)
• Yogahoudingen – parighasana (poorthouding)