Yogahoudingen – mayurasana (pauwhouding)

Mayurasana (pauwhouding) is een basisoefening, al doet de aanblik anders vermoeden. Deze uitstekende evenwichtsoefening vereist sterke polsen, armen en schouders. De yogahouding heeft een ontgiftende werking, waarover het Indiase hatha yoga-geschrift Gheranda-samhita de loftrompet steekt. Mayurasana ziet er spectaculair uit. Sommige beginnende yogabeoefenaars maken er indruk mee bij anderen, als een soort bewijs wat ze inmiddels bereikt hebben in de fysieke yoga. Deze asana vergt inderdaad veel armkracht. Chaturanga dandasana vormt in dat opzicht een goede voorbereiding.

Inhoud

• Oorsprong van mayurasana (pauwhouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidseffecten van mayurasana (pauwhouding)
• Therapie

Oorsprong van mayurasana (pauwhouding)

Het Sanskriet-woord mayura betekent 'pauw'. Asana wil zeggen '(zit)houding' en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). Mayurasana is een van de moeilijkere basishoudingen. De benaming van deze yogaoefening is niet toevallig. De pauw is een mooie vogel en een alleseter. In tropische oorden beschouwt hij zelfs kleine slangen en schorpioenen als een lekker hapje. Dat deze prooien giftig zijn, schijnt hem niet te deren.

Krachtig effect
Mayurasana heeft een soortgelijk krachtig effect op het lichaam en wordt in yogakringen geroemd om de ontgiftende werking. In de Gheranda-samhita, een klassiek hatha yoga-geschrift, staat vrij vertaald: 'Mayurasana maakt korte metten met ongezond voedsel en wekt de hitte (spijsverteringssappen) in de maag en alvleesklier op. Buikpijn en koorts behoren tot het verleden voor wie toegewijd deze nuttige yogahouding beoefent.'

Techniek

In de beginfase van de beoefening van mayurasana zult u strijd moeten leveren met zowel de zwaartekracht als uw evenwichtsgevoel en met de spierkracht in uw armen en buik, waarin de ellebogen zich als het ware 'begraven'.

1. Kniel neer met als steunpunten de knieën en tenen. Houd de knieën enkele centimeters uit elkaar.
2. Buig naar voren en plaats de handpalmen omgekeerd op de vloer, waarbij de vingers naar achteren wijzen, ofwel naar de voeten. De pink van beide handen – de vingers niet spreiden – raken elkaar.
3. Buig de ellebogen en druk ze tegen elkaar aan. Buig het bovenlichaam verder naar voren, waarbij de ellebogen in de maag en het diafragma drukken. De borstkas rust op de bovenarmen.
4. Strek de benen een voor een (of tegelijk). Houd ze tegen elkaar aan. Strek ook de voeten, waarbij de voetzolen naar boven wijzen. Het lichaam 'hangt' nu evenwijdig met de vloer, waarbij de handen en polsen de enige steunpunten zijn.
5. Blijf ongeveer een minuut in mayurasana en neem de volledige yoga-ademhaling in acht, in zoverre dat mogelijk is. In het begin zult u niet lang in mayurasana kunnen blijven. Het beheersen van de pauwhouding vergt toewijding en doorzettingsvermogen.
6. Kom in omgekeerde volgorde terug in de knielhouding.
7. Ontspan in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Houd de ellebogen bij elkaar tijdens het voltooien van mayurasana. De yogahouding vergt veel armkracht en sterke polsen. Vandaar dat het zo belangrijk is om eerst de voorbereidende basis-yogahoudingen te beheersen, zoals chaturanga dandasana (vierledige stafhouding).

Stabiliteit
Mayurasana symboliseert het volmaakte samenspel tussen lichaamskracht, zwaartekracht en evenwichtsgevoel. De ellebogen drukken in het zachte gedeelte van de buik en steunen uiteindelijk op de rechte buikspier (musculus rectus abdominis), die onder andere het vooroverbuigen van de romp als functie heeft en die mede voor stabiliteit zorgt tijdens het uitvoeren van mayurasana.

Uitwerking

Deze voortreffelijke evenwichtsoefening zorgt voor stevige buikspieren. Overigens traint mayurasana de musculatuur van het hele bovenlichaam, waaronder de schouders en de armen. Ook de peristaltiek van het maag-darmstelsel wordt gestimuleerd. Een uitstekende oefening om obstipatie te voorkomen. Mayurasana blokkeert deels de bloedstroom van de buikaorta, wat de doorbloeding van de spijsverteringsorganen ten goede komt, zoals de maag, de lever en de alvleesklier (pancreas). Mensen met het carpaal-tunnelsyndroom zouden wel eens veel baat kunnen hebben bij mayurasana.

Gezondheidseffecten van mayurasana (pauwhouding)

Ook de Hatha Yoga Pradipika, een oude Indiase tekst over hatha-yoga, roemt mayurasana in de volgende bewoordingen: 'Mayurasana maakt een eind aan maagklachten, vermindert oedeem (waterzucht) en zorgt voor een evenwichtig humeur. Mayurasana ontsteekt het spijsverteringsvuur in de maag en doet alle gifstoffen teniet.'

Therapie

Mensen met een maagzweer, herniaklachten en hoge bloeddruk kunnen deze asana beter mijden en eerst medisch advies inwinnen. Mayurasana is een klassieke asana uit de hatha-yoga en heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Slechte leverfunctie (ontgifting).
• Obstipatie.
• Maag-darmklachten
• Diabetes.
• Slechte bloedvoorziening van de buikholte en buikorganen.
• Gebrekkig evenwichtsgevoel.
• Carpaal-tunnelsyndroom.
• Mayarasana traint de spieren van armen, polsen en schouders...
• … en verbetert het concentratievermogen en het mentale evenwicht.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – de begrippen yoga en yogi
• Yogahoudingen – eka pada koundinyasana I (albatroshouding I)
• Yogahoudingen – padma mayurasana (pauwhouding in lotus)