Tanorexia: modegril of serieus probleem?

Zoals de term ‘alcoholic’ afgeleiden kent als ‘shopaholic’ en ‘workaholic’, heb je naast anorexia (magerzucht) ook tanorexia. Mensen die aan tanorexia lijden zijn verslaafd aan hun zongebruinde teint en om die te behouden zonnen zij dwangmatig. Toen ik voor het eerst van deze aandoening hoorde vroeg ik me af: is tanorexia werkelijk een serieus probleem?

Een 'gezond' kleurtje

In de Westerse samenleving hoort een gebruinde huid bij het schoonheidsideaal en wordt het geassocieerd met gezondheid (men spreekt van ‘een gezond kleurtje’). Ben je wat bleek dan wordt al gauw gevraagd of je ziek of moe bent. Om aan het gebruinde schoonheidsideaal te voldoen, gaan sommigen ver, erg ver. Zij zonnen elke dag, kan dat niet buiten in de echte zon dan gaan ze onder de zonnebank, ze doen ‘wedstrijdjes’ wie het bruinste vel kan krijgen, gaan zo weinig mogelijk in bad of onder de douche (want daarmee was je je kleurtje eraf?!) en voelen zich vreselijk akelig als de omstandigheden hen dwingen het zonnebaden een dag over te slaan. Deze mensen sluiten hun ogen of laten zich in ieder geval niet tegenhouden door de wetenschap dat teveel zonnen slecht is voor de gezondheid, ze hebben tanorexia.

Onderzoek

In het september/oktober nummer van de American Journal of Health Behavior zijn de resultaten gepubliceerd van een onderzoek dat het Fox Chase Cancer Centre heeft gedaan naar het fenomeen tanorexia onder 400 studenten aan het Virginia Commonwealth University in Richmond. De onderzoekers concluderen dat het inderdaad mogelijk is om verslaafd te raken aan het zonnen, er werden bij de geënquêteerden verschijnselen waargenomen die tekenend zijn voor bijvoorbeeld een nicotine- of alcoholverslaving (steeds meer nodig hebben voor hetzelfde effect, ontwenningsverschijnselen, doorgaan terwijl je je bewust bent van de gezondheidsrisico’s). Het verslavende effect zou veroorzaakt worden door de endorfine die vrijkomt wanneer je verkleurt en die je een prettig, ontspannen gevoel geeft. Maar liefst bij 25 % van de ondervraagde Amerikaanse studenten namen de onderzoekers één of meerdere symptomen van tanorexia waar. Ook in België komen dergelijke cijfers uit een onderzoek naar voren. De Belgen verbieden naar aanleiding van het probleem sinds januari 2008 jongeren onder de achttien de toegang tot zonnebankstudio’s. Ook voor mensen met een zeer lichte huid geldt dit verbod. Dit beleid is conform het advies dat het Wetenschappelijk Comité voor Verbruiksgoederen aan de Europese Commissie gaf.

Nederland

Hoe groot het probleem in Nederland is, is door een gebrek aan onderzoek nog niet vast te stellen. Feit is dat het aantal mensen met huidkanker elke tien jaar verdubbeld en er de laatste jaren een stijging is te zien van huidkanker onder jongeren. Als je daarbij bedenkt dat veel zonnen op jeugdige leeftijd de kans op huidkanker na een jaar of twintig sterk verhoogt, snap je waarom het Nederlands Kankerinstituut zich zorgen maakt en erop aandringt dat ook in Nederland de zonnebanken voor jongeren onder de achttien verboden worden. Dat daarmee het probleem opgelost wordt gelooft niemand. Intensieve voorlichting over veilig zonnen én een mentaliteitsverandering blijven nodig.