De oorzaken, symptomen en behandeling van rachitis

Rachitis - ook wel Engelse ziekte genoemd - is een botaandoening die vooral voorkomt bij kinderen. Het ontstaat door een tekort aan vitamine D, calcium en fosfaat en heeft verschillende symptomen zoals O-benen, zwakke botten en zwakke spieren. Lees hieronder meer over de oorzaken, symptomen en behandeling van rachitis.

Over Rachitis

Rachitis is een botaandoening die zich vooral bij jonge kinderen voordoet. Het wordt gekenmerkt door weinig botaanmaak en botten van slechte kwaliteit. Rachitis wordt ook wel Engelse ziekte genoemd, omdat het een botaandoening is die vroeger voorkwam in sterk geïndustrialiseerde wijken van Londen. In deze wijken stonden hoge gebouwen en zagen de mensen weinig zonlicht. Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Rachitis komt momenteel nauwelijks meer voor, omdat verschillende levensmiddelen tegenwoordig worden verrijkt met vitamine D.

Vitamine D

Vitamine D is een vitamine die ons lichaam zelf kan produceren. We zijn voor de productie ervan dus niet afhankelijk van externe bronnen, behalve zonlicht. Vitamine D bestaat uit verschillende delen, waarvan vitamine D2 en D3 de belangrijkste zijn. Vitamine D is met name van belang voor sterke tanden en botten. Tevens reduceert het ook de botontkalking. Vitamine D heeft ook een belangrijke functie in het immuunsysteem. Een tekort aan vitamine D heeft verschillende gevolgen, waarvan rachitis er een is. Het zijn met name 65+-ers die een risico lopen op vitamine D-tekort, omdat zij vaker een verminderd vermogen hebben tot aanmaak van vitamine D. Ook alcoholisten lopen meer risico op een vitamine D-tekort, omdat overmatig alcoholgebruik de aanmaak van vitamine D verstoort.

Oorzaken

Rachitis wordt veroorzaakt door een tekort aan vitamine D in het lichaam. Vitamine D-tekort kan op zijn beurt weer verschillende oorzaken hebben. Zo kan het zijn dat men te weinig daglicht ziet, maar het kan ook zijn dat men zelf minder goed in staat is om vitamine D te produceren. Dit is dus voornamelijk bij alcoholisten en 65+-ers het geval.
De nieren in ons lichaam hebben als functie het omzetten van inactief vitamine D in actief vitamine D. Als dit onvoldoende gebeurt, dan kan er een chronisch vitamine D-tekort optreden. Vitamine D is nodig voor de opname van calcium en fosfaat en als er een tekort is aan vitamine D, dan is deze opname onvoldoende. Omdat calcium en fosfaat een belangrijke rol spelen in de groei van de botten, leidt een tekort aan vitamine D - wat daarvan dan ook de oorzaak mag zijn - uiteindelijk tot rachitis. Bij volwassenen is het botweefsel al volgroeid en worden de botten door vitamine D-tekort van slechte kwaliteit. Dit noemen we ook wel osteomalacie. Bij hen breken de botten sneller.

Symptomen

Er zijn verschillende symptomen van rachitis. De meeste zijn gerelateerd aan de botten van ons lichaam. Immers vitamine D-tekort beïnvloedt de opname van calcium en fosfaat en dat is weer van invloed op de kwaliteit van onze botten. Daarnaast is fosfaat ook van invloed op onze spieren. Hieronder staan de verschillende symptomen van rachitis.

• Vertraagde groei.
• O-benen / kromme benen.
• Vervorming van de ruggengraat.
• Rechthoekig hoofd, komt ook door zwakke en afwijkende botten in de schedel.
• Zwakke spieren.
• Pijnlijke gewrichten.

Diagnose

De diagnose van rachitis wordt gesteld aan de hand van een uitgebreid lichamelijk onderzoek. Uit bloedonderzoek moet blijken wat de waarden fosfaat en vitamine D zijn. Ook onderzoekt men de urine van de patiënt om te kijken wat de fosfaatwaarden hierin zijn. Vervorming van de botten kan op röntgenfoto's te zien zijn.

Behandeling

Als rachitis het gevolg is van een tekort aan daglicht, dan is de oplossing simpel. Men dient dan vaker naar buiten te gaan en daglicht te zien. Als echter een nieraandoening de oorzaak is van onvoldoende actieve vitamine D in het lichaam, dan dient men deze aandoening te behandelen. Dit kan soms lastiger zijn en het kan voorkomen dat patiënten op een andere manier fosfaat in het lichaam moeten krijgen. Bijvoorbeeld door middel van dialyse. In de meeste gevallen moeten de patiënten ook fosfaatsupplementen en vitamine D slikken om de gevolgen van het tekort enigszins te beperken en indien mogelijk te herstellen.

Toekomstperspectief

Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt ook in hoge mate voor rachitis. Het is net als een plantje dat je scheef in de achtertuin plant. Dit plantje gaat dan scheef groeien en als het eenmaal van redelijke grote is, is de vorm niet meer te herstellen. Zo is het ook met het kinderskelet dat wordt aangetast door rachitis.