Herpangina, acute koorts

Herpangina is een ziekte die weinig bekendheid heeft maar toch veel voorkomt. Meestal verloopt de ziekte mild, soms ook ernstig met hersenvliesontsteking als complicatie. Vooral jonge kinderen, met name baby's zijn vaak slachtoffer van het coxsackie A-virus die de ziekte veroorzaakt.

Wat is herpangina?

Herpangina is een infectie van de keel die wordt veroorzaakt door een virus. De aandoening is in de meeste gevallen onschuldig. De benaming herpangina wordt weinig gebruikt. Vaak wordt er wel gesproken van een keelontsteking. De ziekte wordt voornamelijk in de zomer gezien, en dan met name bij jonge kinderen. In tropische gebieden komt besmetting het gehele jaar voor.

De ziekte wordt veroorzaakt door het coxsackie A-virus. Dit is een enterovirus dat leeft in de darmen en de ontlasting. Het virus verspreidt zich van persoon tot persoon, meestal door slechte hygiënische omstandigheden. Wanneer de handen na een bezoek aan het toilet niet gewassen wordt, is het virus in staat zich makkelijk via voedsel of direct contact te verspreiden. Het virus dat over worden gebracht op voorwerpen zoals deurklinken, is in staat om hier enkele dagen te overleven.

Symptomen van de ziekte

Als eerst wordt de keel rood en raakt geïrriteerd. De keel kan rauw aanvoelen en pijnlijk. Er verschijnen blaasjes in de mond en in de keel. Deze blaasjes kunnen vergaan in zweertjes. Er is een gebrek aan eetlust, slikklachten en hoofdpijn. Soms moet de patiënt braken en zijn er toevallen. Een toeval is een vorm van epilepsie, waarbij er een kortsluiting in de hersenen ontstaat. Toevallen bij herpangina komen zeer zelden voor. Kenmerkend is de acute koorts die vrij snel ontstaat. Acute koorts is het plots optreden van koorts met een lichaamstemperatuur van boven de 38 graden Celsius.

In de helft van alle gevallen is er na besmetting geen sprake van ziekteverschijnselen. In andere gevallen is er sprake van een aantal milde ziekteverschijnselen. Echt ernstige verschijnselen komen minder vaak voor.

Ernstige complicaties treden soms op

In een enkel geval brengt herpangina ernstige complicaties met zich mee. Als late complicatie wordt hersenvliesontsteking wel eens gezien. Hersenvliesontsteking kan vooral bij jonge kinderen zeer verraderlijk verlopen. Het kind wil niet meer drinken , kreunt, is suf, is bleek en vertoont pijn bij het verwisselen van de luier. Kinderen vertonen eerder ene bloedvergiftiging waarbij er koorts optreedt met koude handen en voeten. Volwassenen krijgen eerdere te maken met koorts, hoofdpijn, sufheid en overgeven. Puntbloedingen en kramp in de nek zijn symptomen die bij alle groepen in een later stadium voorkomen. Hersenvliesontsteking moet zo spoedig mogelijk behandeld worden.

Toevallen komen soms ook voor bij herpangina. Hierbij ontstaat er verlies van bewustzijn. De controle over de spieren kan ook tijdelijk verdwijnen of veranderen. Een toeval moet altijd vermeld worden aan een arts, want kan duiden of een ontsteking van de hersenen of een andere soms ernstige oorzaak hebben.

behandeling en herstel

Behandeling met een antibioticum is nutteloos omdat het virus hier niet op reageert. In de meeste gevallen verdwijnen de ziekteverschijnselen na één week vanzelf. Extra rust zorgt voor een sneller herstel. Jonge kinderen doen er goed aan om veel te slapen: tijdens de slaap herstelt het lichaam sneller. Wel is het belangrijk om bij jonge kinderen, ouderen en zwakkeren de koorts in de gaten te blijven houden. Deze mag niet te hoog worden en niet te lang aan blijven houden. Wanneer dit wel het geval is, moet een arts gewaarschuwd worden.

Veel drinken is belangrijk vooral wanneer er sprake is van overgeven. Hierdoor gaat vocht verloren dat aangevuld moet worden. Door slikklachten wordt er vaak minder gegeten. Zolang het vocht goed aangevuld wordt, is het geen probleem wanneer er gedurende enkele dagen minder gegeten wordt. Wel kan de algehele kracht achteruit gaan door een tekort aan energie. Kippensoep is in deze gevallen een goede aanvulling die vaak makkelijk wordt weggeslikt. Eventueel kan er paracetamol ingenomen worden om de klachten te verminderen. Neem niet meer dan de aanbevolen dagelijkse dosering. Kinderen hebben een andere dosering dan volwassenen.

Na het doorlopen van de infectie ontstaat er een immuniteit die levenslang duurt. Toch kan de infectie op een later stadium weer opnieuw opduiken door besmetting met een ander virus. inenten tegen dit virus is niet van belang.