Wat is een operatie - mogelijke gevolgen en complicaties

Heden ten dage worden er tal van operaties uitgevoerd. Je kan het nog niet zo gek bedenken of het kan geopereerd worden. De wetenschap verbeterd zich voortdurend en de technieken worden steeds verfijnder. Ondanks dat operaties steeds vaker voorkomen, moeten we blijven stilstaan bij de impact hiervan op het individu.

Wat is een operatie vandaag?

Operaties kunnen levensnoodzakelijk of cosmetisch zijn. Cosmetische operaties zijn operaties die uitgevoerd worden om het lichaam te verbeteren of mooier te maken. Een veelvoorkomend voorbeeld is een borstverkleining of een borstvergroting.

Vroeger waren operaties zeer zwaar en moesten de mensen dagen tot zelfs wekenlang in het ziekenhuis blijven.
Vandaag de dag bestaan er de dagziekenhuizen waar gemakkelijk tot 70 verschillende operaties uitgevoerd kunnen worden en de patiënten 's avonds naar huis kunnen gaan. Een voorbeeld hiervan is een operatie aan het oog ten gevolge van staar.
Desondanks de verfijning van de technieken is het soms noodzakelijk dat patiënten langer blijven door complicaties of de grote impact van een operatie.

Door de jaren heen zijn de technieken verfijnd en is het, bijvoorbeeld, mogelijk om door middel van een endoscopie een gastric bypass (maagverkleining) uit te voeren. Echter, mogen de risico's en gevolgen van een operaties niet onderschat worden.

De periode voor de operatie

Er gaat meestal een lange periode vooraf aan de operatie. Bij levensreddende operaties is dit onmogelijk en gaat men meteen over tot opereren, soms zonder goedkeuring van de patiënt als deze buiten bewustzijn is.

De periode voor de operatie is vaak een lange, emotionele achtbaan voor de persoon in kwestie. Hij/zij zit met vele vragen en wilt deze het liefst beantwoord zien. Het is in deze periode belangrijk dat de patiënt goed begeleid wordt. Als eerste wordt met de huisarts of specialist besproken wat de voor - en nadelen zijn van de operatie. Nadien gaat men over tot een hele reeks vragen zodat men goed op de hoogte is van de medische voorgeschiedenis van de patiënt. Het is zeer belangrijk dat deze vragenlijst grondig overlopen wordt zodat men zich van ongemakken bewust is. Een patiënt dat allergisch is voor een bepaalde type antibiotica moet een ander soort krijgen dat evenredig is aan het eerste product.

Nadien gaat men over tot de nodige onderzoeken. Onderstaande lijst geeft een idee van onderzoeken dat veel voorkomen:

• Algemeen fysisch en psychisch welbevinden (hoe kijkt de patiënt ernaar? wat is mogelijk een risico?)
• Klinisch onderzoek (hoe is de bloeddruk? de ademhaling? de hartslag?)
• Algemene bloedonderzoek
• ECG
• Echo cardio
• RX thorax (waarbij een algemeen beeld van de borstholte kan gevormd worden)
• Bijkomende onderzoeken kunnen nodig zijn afhankelijk van de soort operatie

Afhankelijk van het ziekenhuis is het mogelijk dat de chirurg de voorbereiding doet. In andere ziekenhuizen is het de gewoonte om dit door een verpleegkundige of anesthesist te laten doen. Deze laatste zal bij de operatie aanwezig zijn en beslissen of de operatie door kan gaan. Het is tevens mogelijk om alvast de verpleegafdeling te bezoeken. Op die manier wordt de patiënt gerustgesteld en kan hij/zij alvast kennismaken met het verplegend personeel.

De dag van de operatie

Er wordt meestal gevraagd om nuchter te blijven vanaf middernacht. Als de operatie in de late namiddag verloopt, kan het zijn dat een licht ontbijt toegestaan wordt, dit moet op voorhand goed besproken worden. Soms wordt er gevraagd om de avond ervoor zich aan te melden, dit is geen reden tot ongerustheid maar hoort enkel bij de operatie. Vlak voor de operatie wordt er een infuus gestoken en eventueel nog bloed genomen. Het infuus wordt gebruikt om medicatie toe te dienen die nodig zijn tijdens de operatie en indien nodig, als er zich complicaties voordoen. De patiënt krijgt een operatiehemd aangeboden dat hij/zij vlak voor de operatie kan aandoen. Operatiehemden zijn hygiënischer en kunnen zeer gemakkelijk uitgetrokken worden als dit nodig is.
Vooraleer men de operatiezaal binnen gaat, zal men nog moeten wachten in de ontwaakruimte tot het tijd is.
Eenmaal op de operatietafel wordt alles klaargemaakt en krijgt de patiënt de narcose toegediend via een masker of het reeds aangebrachte infuus.

De periode na de operatie

Als de patiënt wakker wordt, is hij/zij in de ontwaakruimte. De ontwaakruimte is ervoor bedoeld om de patiënten gedurende een bepaalde tijd in de gaten te kunnen houden op eventuele complicaties. Na de ontwaakruimte kan hij/zij terug naar de kamer.
Bij een daghospitalisatie kan de patiënt pas naar huis onder enkele voorwaarden:

• Hij/zij drinkt en eet
• Al tenminste een keer naar het toilet is geweest
• Niet misselijk is en braakt
• De vitale parameters goed zijn (bloeddruk, temperatuur, ademhaling,...)
• Opgehaald wordt door iemand die de patiënt tenminste een nacht in de gaten houdt

Bij een opname in het ziekenhuis hangt de duur af van het herstel en eventuele complicaties. Afhankelijk van de operatie kan het gebeuren dat een overplaatsing naar een meer gespecialiseerde afdeling, zoals revalidatie, noodzakelijk is.

Desalniettemin is het de bedoeling dat een spoedig herstel nagestreefd wordt, waar de patiënt een centrale rol in speelt.
Dankzij de modernste technieken en de steeds vooruitstrevende geneeskunde is de kans op volledig herstel zeer groot.