Septische shock door bloedvergiftiging

Een septische shock is het gevolg van een bloedvergiftiging dat kan optreden door een infectie, bevalling, abortus of een andere oorzaak heeft. Er zijn verschillende vormen van shock die allemaal even ernstig zijn en als gevolg hebben dat de bloeddruk plots sterk daalt. Hierdoor krijgen weefsel te weinig zuurstof. In ernstige gevallen van bloedvergiftiging, waarbij de septische shock optreedt, heeft dit de dood als gevolg.

Septische shock

Een septische shock is een levensbedreigende situatie: de bloeddruk daalt plots zeer snel en onbehandeld zal de patiënt zeker sterven. Zelfs met behandeling is de kans op sterven nog steeds hoog. Een septische shock is dus zweer ernstig en mag nooit onderschat worden.

Oorzaak

Bacteriële gifstoffen, de afvalproducten van bacteriën, kunnen in de bloedbaan terecht komen. Wanneer dit massaal gebeurt kan er een septische shock optreden. Bacteriën die de bloedbaan binnen dringen zijn vaak de bekende E.colli, streptokokken, proteus maar ook andere bacteriën. Vaak is er sprake van een infectie aan de blaas, het oor, een geïnfecteerde wond, longontsteking of keelontsteking. Ook na een bevalling of een abortus kunnen bacteriën het lichaam binnendringen. Dit is de reden dat er na een abortus vaak een antibioticakuur gegeven wordt. De bacteriën die het lichaam zijn binnengedrongen krijgen toegang tot de bloedbaan, waar ze zich kunnen vermenigvuldigen. Ze bereiken verschillende organen en hun gifstoffen veroorzaken een bloedvergiftiging. Een bloedvergiftiging wordt ook wel septikemie genoemd. Een septische shock is altijd het gevolg en niet de oorzaak van een bloedvergiftiging.

De pest of de zwarte dood was tussen de 14e en de 19e eeuw de grootste veroorzaker voor en septische shock. De pest heeft in die tijd voor sterfte van een derde deel van de Europeanen gezorgd. Vrijwel allemaal overleden ze als gevolg van een septische shock.

Een bloedvergiftiging is niet altijd ernstig: Veel mensen hebben een lichte bloedvergiftiging zonder hier iets van te merken. Vaak is er sprake van lichte koorts (een verhoging) en worden er bacteriën in het bloed aangetroffen bij een bloedonderzoek. Vaak stuit men per toeval op een lichte bloedvergiftiging. Het lichaam is in deze gevallen goed in staat de bacteriën zelf op te ruimen, of men krijgt een antibioticakuur bij bepaalde ontstekingen zoals een keel, blaas-of longontsteking.

Symptomen bloedvergiftiging

Een bloedvergiftiging geeft een aantal symptomen zoals koorts, koude rillingen, zweten, kortademigheid en benauwdheid, hoofdpijn en verwardheid. Het is niet altijd makkelijk om een bloedvergiftiging te herkennen omdat soms gedacht wordt aan een (ernstige) griep, die dezelfde klachten kan geven. Later kunnen de symptomen overgaan in een septische shock.

Symptomen septische shock

De verschijnselen bij een septische shock zijn hartkloppingen, hartritmestoornissen, benauwdheid en kortademigheid, koude rillingen, verwardheid en angst. De bloedvaten gaan zich verwijden waardoor er onvoldoende bloed naar de organen gepompt kan worden. De bloeddruk daalt snel waardoor het hart steeds harder moet gaan werken. Dit is duidelijk waarneembaar als hartkloppingen. De doorstroming van het bloed wordt bemoeilijkt doordat het bloed indikt. Zonder behandeling zal de patiënt zeker komen te overlijden.

Behandeling en herstel

Direct ingrijpen is noodzakelijk. De bloeddruk moet omhoog gebracht worden, dit gebeurt middels bloeddrukverhogende medicijnen. daarnaast kan er vocht toegediend worden om uitdroging te voorkomen of te verhelpen. Het is belangrijk dat de veroorzaker, de bacterie of ander micro-organisme aangepakt wordt. Door onderzoek zoals een urinekweek, bloedonderzoek of ander onderzoek kan bekeken worden welk micro-organisme verantwoordelijk is voor de bloedvergiftiging. Aan de hand van deze gegevens wordt een antibioticum ingezet. Deze kan eventueel via een infuus worden ingebracht.

Zelfs bij directe behandeling kan een septische shock tot de dood leiden, alhoewel dit risico wel verminderd is dan zonder behandeling. Met behandeling is de kans op overlijden 50 procent, zonder behandeling 100 procent. Zonder ingrijpen is de patiënt dus ten dode opgeschreven. Bij een ernstige bloedvergiftiging zonder septische shock is de kans op overlijden ongeveer 35 procent. De dood kan ook optreden als gevolg van acuut nierfalen doordat er eiwit in de urine komt. De hartspier kan ernstig beschadigd raken door zuurstofgebrek, met soms de dood als gevolg. Ook kan er een blijvende schade achterblijven en is blijft men hartpatiënt. De nieren kunnen ook zodanig beschadigd raken dat men nierpatiënt blijft. Een en ander valt te behandelen maar helemaal genezen is vaak onmogelijk.

De schade aan organen kan van tijdelijke aard zijn wanneer er op tijd ingegrepen is. De schade dan kan beperkt of hersteld worden en de organen zullen hun normale functie weer kunnen vervullen. Het is daarom belangrijk om tijdig in te grijpen.

Shock

Een septische shock valt onder een shock: een verlaging van de bloeddruk met als gevolg een te lage zuurstofvoorziening van weefsels en organen om deze nog functioneel te houden. Andere vormen van shock zijn:

• Hypovolemische shock
• Distributieve shock.
• Cardiogene shock
• Obstructieve shock

Alle vormen van shock zijn ernstig en moeten direct behandeld worden.

Lees verder

• Obstructieve shock