Multipele sclerose (MS)

Multipele sclerose, afgekort tot MS is een ziekte waarbij het centraal zenuwstelsel wordt aangetast. Dit heeft allerlei nare symptomen als gevolg waaronder uitval van diverse functies. Zo kunnen verlammingen optreden, spastische bewegingen, oogstoornissen, moeite met de spraak en nog veel meer. MS kan al bij kinderen voorkomen, vaak vanaf een jaar of 8. Vaker komt het voor rond de leeftijd van 30 jaar. Behandeling is mogelijk, genezing echter niet.

Multipele sclerose

Multipele sclerose wordt ook wel afgekort tot MS en staat mede bekend onder de naam sclerosis multiplex. Het is een ziekte die niet alleen bij volwassene voorkomt, maar ook bij kinderen. Vaak openbaart de ziekte zich tussen het 20e en 40e levensjaar. Van iedere tien patiënten met MS krijgt 1 van deze 10 mensen al klachten voor of tijdens de puberteit. Gemiddeld krijgt 1 op de 800 tot 1000 mensen MS. We zien de ziekte vaker bij meisjes dan bij jongens.

Wat houdt deze ziekte precies in?

Veel mensen hebben ooit wel eens gehoord van multipele sclerose. Toch weet het grootste gedeelte niet exact wat de ziekte betekent. MS is een ziekte van het centraal zenuwstelsel. Het centraal zenuwstelsel bestaat uit het ruggenmerg en de hersenen. Het centraal zenuwstelsel is heel belangrijk, het heeft onder andere de volgende functies:

• Aansturen van bewegingen
• Waarnemen van beeld, geluid, geur en smaak
• Geheugen
• Afscheiding van hormonen
• Regulering van de stofwisseling
• Dag-en nachtritme

Het centrale zenuwstelsel omvat vele zenuwen die uit zenuwvezels ontstaan. Zenuwvezels bevatten isolerende myelineschedes. Zenuwcellen geleiden elektrische prikkels. De axon is de uitloper van deze zenuwcellen. Hiertussen bevindt zich de myelineschede. Myeline geeft elektrische impulsen door maar zorgt er ook voor dat er geen verkeerde impulsen worden doorgegeven. Zonder myeline worden boodschappen dus niet doorgegeven.

Waarom deze uitleg? Omdat het bij de ziekte MS juist gaat om de myeline. MS kenmerkt zich doordat de myeline zodanig wordt aangetast, dat de elektrische impulsen steeds minder goed worden doorgegeven en uiteindelijk helemaal niet meer. Een ander verschijnsel is het optreden van woekeringen van het steunweefsel. MS is een ernstige ziekte.

Oorzaak

Veelal is de oorzaak onbekend. Toch zijn er een aantal factoren die een rol lijken te spelen. Er wordt vaak gedacht dat MS een auto-immuunziekte is. Het immuunsysteem komt hier door onbekende oorzaak in actie tegen het eigen weefsel. Het schakelt hierbij myeline uit. Een andere oorzaak is een virusinfectie met een lange incubatietijd. Hierdoor kan ook MS ontstaan. Een ontstekingsreactie van de zenuwen is een waarschijnlijke oorzaak. Erfelijke aanleg speelt een rol, maar dit hoeft niet te betekenen dat MS vaker binnen één familie voortkom

Symptomen

Door de uitval van myeline ontstaat er uiteindelijk verlies van functie. De symptomen kunnen sterk wisselend zijn. Er kan sprake zijn van slechts één aanval, maar ook van meerdere. Daarnaast kan er sterke achteruitgang optreden die gepaard gaat met een periode van langdurig herstel. De volgende symptomen zijn bekende bij MS:

• Toenemende verlamming van de ledematen
• Spastische verschijnselen
• Stijve spieren
• Evenwichtsstoornissen
• Problemen met het zicht
• Gevoelsstoornissen
• Coördinatiestoornissen
• Jeuk over het gehele lichaam
• Een branderig gevoel
• Incontinentie (blaasklachten)
• Obstipatie (verstopping, slechte stoelgang)
• Problemen met de taal en spraak
• Vermoeidheid
• Trillen of beven van ledematen bij inspanning
• Psychische veranderingen

Er kan sprake zijn van langzame achteruitgang of acute achteruitgang. Vaak zien we weer perioden van herstel en gaat het weer beter. Een achteruitgang verloopt over een periode van enkele uren tot enkele dagen. Een periode van herstel kan wisselend zijn, van enkele dagen tot enkele maanden. Soms treedt er steeds minder herstel en steeds meer achteruitgang op, maar soms ook blijft de balans tussen herstel en achteruitgang lange tijd gelijk.

Behandeling

Behandeling is voornamelijk gericht op het verminderen van de symptomen en klachten. Rust zal het lichaam aanzetten tot herstel, maar moet niet verward worden met totale rust. Daarnaast kunnen medicijnen de afweerreactie van het immuunsysteem onderdrukken zodat er minder afbraak van myeline plaatsvindt. Deze medicijnen worden alleen toegediend wanneer de klachten verergeren of toenemen. Na een aantal dagen kan weer gestopt worden met deze medicijnen, omdat ze ook de rest van het immuunsysteem aantasten. Ook andere medicijnen kunnen gebruikt worden. Vaak hebben mensen met MS een lager gehalte aan vitamine D. Het is belangrijk om extra vitamine D in te nemen. Revalidatie door middel van oefeningen zorgt ervoor dat de klachten sneller verminderen. Het is mogelijk om te sporten met MS, zie hiervoor het artikel "Multiple Sclerose en sport". Door sport verminderd stijfheid en wordt de balans en het evenwicht positief beïnvloed. Bovendien verbetert het de conditie.

Als laatste moet gezegd worden dat MS niet dodelijk is. De levensverwachting voor mensen met MS ligt net zo hoog als voor mensen zonder deze ziekte, ondanks de nare gevolgen die de ziekte met zich mee brengt.

Lees verder

• Multiple Sclerose en sport
• Verlamming: verschijnselen, van bell, middenrif