Ziekte van Perthes: symptomen, diagnose en behandeling

Bij de ziekte van Perth wordt de kop van het dijbeen geleidelijk zacht. Dat gebeurt door de afbraak van bot. Het lichaam maakt zelf nieuw bot aan om de afbraak tegen te gaan. Dit noemt men vormveranderingen. De ziekte van Perthes komt voor bij kinderen tussen de vijf en acht jaar oud. De aandoening is voor kinderen erg pijnlijk. De ziekte staat ook bekend als de ziekte van Legg-Calvé-Perthes (LCP).

Symptomen

• Pijn in heup
• Pijn in knie
• Langdurig aanhoudende pijn in knie of heup
• Kreupelheid
• Beperkte bewegingsvrijheid van heup

Diagnose

Als vermoed wordt dat een kind mogelijk de ziekte van Perthes heeft wordt een röntgenfoto gemaakt. Daarop zijn vaak vormveranderingen zichtbaar. Vaak worden ook nog andere onderzoeken gedaan om andere aandoeningen uit te sluiten. Wanneer de ziekte nog in het beginstadium zit, wordt er soms een echo gemaakt om te kijken of het gewricht vocht bevat. Op de röntgenfoto is dit vaak ook zichtbaar bij de verbreding van de gewrichtsspleet. Een botscan maakt duidelijk waar de botaf- en aanmaakt te zien is. Een botscan toont aan wanneer er minder bot wordt aangemaakt. Als er bij heup door het lichaam reparatiewerkzaamheden worden uitgevoerd is op de botscan vaak niets bijzonders te zien.

Verloop van de ziekte van Perthes

De kop van de heup is bij de ziekte van Perthes onderhevig aan vormveranderingen. Dat ontstaat door de verstoring van de bloedvoorziening. Botcellen sterven op het moment dat er te weinig bloed de heupkop bereikt. De bloedvoorziening start na een poos vanzelf weer, daardoor het lijf het dode botweefsel vervangt door de vorming van nieuw bot. In totaal neemt dit proces drie tot vier jaar in. Op latere leeftijd krijgen drie op de tien patiënten artrose.

Behandeling

De ziekte van Perthes wordt meestal behandeld. De behandeling hangt af van het stadium waarin de aandoening zich bevindt en richt zich op het voorkomen dat de kop buiten de kop komt.

Bedrust

In het begin krijgt de patiënt bedrust voorgeschreven, zodat de heup niet onnodig wordt bewogen. Dat vermindert de pijn. Daarna mag de patiënt het bed weer uit, maar is de ziekte nog niet over. De vormveranderingen in de heup gaan dan vaak nog door. Door het regelmatig maken van röntgenfoto’s kunnen artsen het ziekteverloop volgen. Als het nodig is kan opnieuw een behandeling volgen met bedrust, het lopen op krukken, het gebruik van beugels of het tijdelijk gebruik van een rolstoel.

Operatie

Een operatie wordt overwogen als de kop buiten de heup dreigt te raken. Bij chirurgisch ingrijpen wordt een wigje onder het heupgewricht weggehaald. Daardoor komt de kop in een goede stand. De botdelen groeien dan na acht weken weer vast. De patiënt kan de heup dan weer vrij gebruiken. Wel mag de heup niet overbelast worden. Fysiotherapie helpt om de mobiliteit in het gewricht hoog te houden. De reden dat er niet meteen voor een operatie wordt gekozen, is dat de ingreep vaak maar tijdelijk helpt. De ziekte van Perthes laat zich door een chirurgische ingreep niet altijd stoppen, waardoor de effecten soms gering zijn. Ook moet het wigje er weer chirurgisch uit worden gehaald. In incidentele gevallen worden operaties uitgevoerd waarbij de stand van de kom wordt gewijzigd. Geen enkele behandeling leidt overigens tot een heup zoals mensen zonder Perthes hebben.

Behandeling bij oudere kinderen

In zeldzame gevallen treedt de ziekte op bij kinderen van acht jaar en ouder. Bij oudere kinderen is deze altijd ernstiger. Vaak heeft de heup dan al de nodige misvormingen opgelopen. Het zal dan niet lukken de kop operatief terug in de kom te plaatsen. Wel kan er voor gekozen worden om een dakje aan de kom vast te maken. De uitstekende kop wordt dan omsluierd wat de pijn vermindert.

Oorzaak

Eén op de tweeduizend kinderen krijgt de ziekte van Perthes. De precieze oorzaak is niet duidelijk. Er zijn niet-bewezen theorieën over een stollingsprobleem. Op sommige plekken in de wereld komt Perthes vaker voor. Het is niet duidelijk waarom dit het geval is.