Reumatoïde artritis of chronische gewrichtsreuma: symptomen

Bij reumatoïde artritis is er sprake van een aanval van het afweersysteem op de eigen gewrichten, het is een auto-immuunziekte. Vroeger werd de ziekte ook wel chronische gewrichtsreuma genoemd. Het is een chronische ziekte die drie keer zo vaak voorkomt bij vrouwen als bij mannen. Wat is de oorzaak en wat zijn de symptomen? Hoe wordt de diagnose gesteld, wat zijn de mogelijkheden voor behandeling en hoe is de prognose?

Inhoud artikel

• Reumatoïde artritis
• Oorzaken reumatoïde artritis
• Symptomen reumatoïde artritis
• Complicaties reumatoïde artritis
• Diagnose reumatoïde artritis
• Behandeling reumatoïde artritis
• Prognose reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis, ook wel RA genoemd, is een chronische aandoening van gewrichten, met name de kleine gewrichten van hand en voet. De gewrichten doen zeer, zwellen op en worden stijf door ontsteking van het synoviaal vlies (dit is de bedekking van gewrichtsholten). Uiteindelijk worden ook de uiteinden van de botten en het kraakbeen getroffen door de aandoening. Reumatoïde artritis treedt meestal gelijktijdig aan beide zijden op. Ook andere weefsels kunnen ontstoken raken, denk aan het hart, longen, bloedvaten, maar ook bijvoorbeeld de ogen. Reumatoïde artritis komt het meest voor bij mensen tussen de vijftig en zeventig jaar, maar ook op andere leeftijden kun je het krijgen. Vrouwen worden vaker getroffen door de aandoening. Het is een familiare aandoening.

Oorzaken reumatoïde artritis

Het afweersysteem is zodanig van slag dat de gewrichten van het eigen lichaam aangevallen worden. Dit leidt tot chronische ontstekingen en na verloop van tijd tot onomkeerbare schade aan de gewrichten. Waarom deze auto-immuunreactie op gang komt, is nog onduidelijk.

Symptomen reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis ontstaat meestal langzaam, maar de ziekte kan zich ook plotseling openbaren.

• Algemene klachten: een vermoeid gevoel, de lichaamstemperatuur kan iets verhoogd zijn, minder trek in eten, lichaamsgewicht neem af, bloedarmoede.
• Specifieke klachten: de aangetaste gewrichten worden rood, zwellen op en zijn gevoelig als ze aangeraakt worden, pijn bij bewegen en de gewrichten voelen stijf. Er kunnen kleine knobbeltjes ontstaan op drukpunten (bijvoorbeeld bij de ellebogen), deze knobbels worden ook wel noduli genoemd. Tijdens een zwangerschap kunnen de verschijnselen minder worden. Door de ontstekingen die voortduren zullen de gewrichten veranderen, zo ook de gewrichtsbanden. Er zal steeds minder ruimte zijn tussen de gewrichten. De gewrichtsbanden kunnen stuk gaan, dit heeft ook invloed op de gewrichten die daardoor kunnen vergroeien. Het kan zijn dat de vreemde stand niet meer verholpen kan worden.

Complicaties reumatoïde artritis

• Ontkalking van bot, osteoporose;
• Bloedarmoede;
• Ontsteking van zenuwen;
• Zenuwen kunnen beklemd raken (denk bijvoorbeeld aan carpaletunnelsyndroom);
• De nekwervels kunnen verschuiven;
• Fenomeen van Raynoud: aders kunnen vernauwd raken, vingers en tenen worden bleek en doen pijn als ze blootgesteld worden aan kou;
• Bursitis: slijmbeurs rond een gewricht is ontstoken;
• Ogen, bloedvaten, longvlies, hartvlies, tussenwervelschijven kunnen ontstoken raken;
• Wondjes en drukplekken kunnen ontstaan.

Diagnose reumatoïde artritis

De diagnose reumatoïde artritis wordt meestal gesteld als er vier van onderstaande zeven verschijnselen, minstens zes weken aanwezig zijn:

1. Een stijf gevoel in de ochtend die minstens een uur duurt;
2. Gewrichtsontsteking op het hetzelfde moment in drie of meer gewrichtsgroepen;
3. Ontsteking van minimaal een gewricht van de hand;
4. Symmetrische gewrichtsontsteking;
5. Positieve reumatesten (bloed);
6. Er zijn noduli aanwezig;
7. Afwijkingen te zien op röntgenfoto die horen bij reumatoïde artritis.

Behandeling reumatoïde artritis

• Genezing is niet mogelijk, het doel is verdere beschadiging van de gewrichten proberen te voorkomen.
• De arts zal medicijnen voorschrijven en het is belangrijk dat een zo goed mogelijk bewegingspatroon wordt aangeleerd en uitgevoerd.
• Bij een zeer pijnlijk gewricht kan een spalk of draagband ondersteuning bieden. Hydrotherapie en ijs kunnen de pijn ook wat minder maken.
• Eenvoudige oefeningen en fysiotherapie kunnen helpen om de gewrichten soepel te houden, maar ook om het zwakker worden van de spieren tegen te gaan.
• Soms worden corticosteroïden (injecties) ingezet.
• Als een gewricht erg is aangetast dan kan het middels een operatie worden vervangen door een kunstgewricht.

Prognose reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis wordt tegenwoordig eerder herkend, daarom is de ziekte nu niet meer zo’n invaliderende ziekte als in het verleden. Het grootste gedeelte van de mensen bij wie de ziekte nu ontdekt wordt, kan een redelijk gewoon leven leiden. Wel met levenslang medicijngebruik en mogelijk aanpassingen van activiteiten. Om de voortgang van de ziekte en de reactie op medicijnen te bewaken, moet het bloed regelmatig onderzocht worden.

Lees verder

• Spierreuma: oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling
• Slijmbeursontsteking schouder, heup, knie, elleboog
• Carpaal Tunnel Syndroom: pijnlijke, tintelende vingers
• Artritis psoriatica: combinatie van artritis en psoriasis