De depressieve persoon en zijn omgeving

Niet alleen de depressieve persoon op zich maar ook zijn naaste omgeving (familie, vrienden, collega's,...) worden vaak geconfronteerd met de gevolgen ervan. Dit artikel wil alvast twee soorten houdingen ontzenuwen van naasten die heel vaak voorkomen omdat ze voor een logisch denkend"normaal" persoon vanzelfsprekend lijken.

De voluntaristische houding

Men denkt vaak dat het "met een beetje goede wil beter zal gaan". De depressieve persoon krijgt voortdurend te horen: "Kop op, je laat je gaan" of nog "reageer dan toch in plaats van niets te doen".

Daar zit nu juist het probleem, de depressieve persoon voelt zich werkelijk moe. Hij capituleert voor de moeilijkheden en wil geen vat meer krijgen op het leven. Anders gezegd, men verlangt van hem precies datgene wat hij niet meer aankan.
Wat de "raadgever" vaak niet vermoedt (min of meer bewust) is dat hij zelf overvallen wordt door een soort angstgevoel: hij is bang om besmet te raken door zijn eigen depressieve gevoelens en in het uiterste geval zelfs door zijn eigen zelfmoordgedachten. Omwille van deze angst staat hij niet meer open voor klachten. Hij wil ze niet meer horen, hij stopt als het ware de oren dicht... en dat kan gaan tot complete loochening van de depressie en de pijn van de depressieve persoon: "maar nee, jou mankeert niets, je dramatiseert, je speelt komedie". Zo schermt hij zich af tegen de klachten van de depressieve persoon omdat die hem storen. Soms tracht hij voor en in de plaats van de depressieve persoon oplossingen te vinden. Die zijn echter ondoeltreffend omdat ze meestal ondoordacht en overhaast aangebracht worden.

Om zijn toestand te verbeteren moet men bij de depressieve persoon het verlangen tot verandering opwekken en daartoe moet men zich in zijn situatie inleven.

De beschermende houding

Een andere foute houding bestaat erin te denken dat rust alle problemen zal oplossen: "rust dan toch, als je zo moe bent! Ga slapen dat zal je goed doen" of "neem vakantie, je bent uitgeput' . De depressieve persoon heeft echter al te veel de neiging om zich af te sluiten van de wereld en op een trager ritme te leven. Daardoor gaat hij nog meer piekeren, hetgeen zijn moeilijkheden alleen maar vergroot.

Rust aanraden is een "beschermende houding" waarbij men de prikkelingen van het leven, die iedereen trouwens nodig heeft, wegneemt. Wanneer deze beschermende houding systematisch wordt, bestaat het gevaar dat de depressieve persoon zijn verantwoordelijkheden vlucht en steeds meer steun gaat zoeken bij zijn "beschermende" raadgever of vertrouweling, net als een wagon die aan een locomotief gekoppeld wordt. De depressieve persoon kan zich op die manier binden aan een persoon die open staat voor hem of aan een instelling.

Zwaar depressieve personen vragen vaak spontaan om in het ziekenhuis opgenomen te worden wanneer ze zich te verward voelen. Het ziekenhuis wordt dan beschouwd als een beschermer die "de last op zich neemt". De depressieve persoon kan zich ook hechten aan stoffen die zijn geestestoestand wijzigen, die hem minder angstig of zelfs euforisch maken. Dat kunnen geneesmiddelen (kalmeermiddelen, pijnstillers), alcohol, drugs zijn of zelfs een combinatie.

Hoe langer die "bescherming" duurt, hoe groter de afhankelijkheid, met het risico dat ze chronisch wordt. En vooral, hoe moeilijker en pijnlijker het wordt om de zelfstandigheid te herwinnen.