Ontstoken oogzenuw: symptomen, diagnose en behandeling

De oogzenuw zorgt ervoor dat signalen van het lichtgevoelige netvlies achter in het oog terecht komen in de hersenen. Op het moment dat deze zenuw gaat ontstoken spreekt men van optische neuritis of neuritis optica: oftewel een ontsteking van de oogzenuw. Door de infectie raakt het zicht aangetast en wordt de zenuw rood en gezwollen. De vezels in de zenuw voeren hun taken dan niet meer goed uit.

Functie van de oogzenuw

De oogzenuw vormt een soort informatiekabel die signalen doorgeeft van het oog naar de hersenen. De oogzenuw staat in directe verbinding met de oogbol en zit vast aan de papil. In de papil komen de staafjes en kegels van de zenuwen komen hier samen. De oogzenuw gaat via de oogkas door een opening in de schedelbasis rechtstreeks naar de schedel. In totaal zitten er ongeveer 1,2 miljoen dunne draadjes in de oogzenuw.

Symptomen

• Pijn in oogkas
• Wazig zicht
• Lezen wordt moeilijker
• Zenuw wordt rood en zwelt op
• Komt meestal in oog voor
• Zicht wordt steeds slechter in paar uur tot paar dagen

De belangrijkste klacht bij een ontstoken oogzenuw is het plotseling ontstaan van een wazig zicht in één of in beide ogen. Lezen wordt moeilijker en het herkennen van gezichten kost steeds meer inspanning. De achteruitgang van het zicht kenmerkt zich door een donkerder gezichtsveld en kleuren die ineens anders tonen. Het zicht kan verder achteruitgaan na het uitvoeren van zware handeling of een hete douchte. Vaak treedt er pijn op in de ogen als de ogen bewegen. De pijn komt vooral voor rond de oogkas. De pijn kenmerkt zich vooral achter in het oog.

Diagnose

Bij een verdenking van een ontstoken oogzenuw stuurt de huisarts de patiënt door naar de oogarts die verschillende onderzoeken zal uitvoeren. De arts kijkt naar de gezichtsscherpte en de pupilreacties. De oogzenuw wordt in kaart gebracht door de pupillen te verwijden. Bij een elektrofysiologisch onderzoek kijkt de arts naar de staat van de oogzenuw. Omdat er vaak sprake is van een onderliggende neurologische aandoening kan er ook een verwijzing volgen naar de neuroloog.

Behandeling

Voor optische neuritis bestaat geen kant en klaar behandelplan. Om de ontsteking tegen te gaan worden vaak steroïden voorgeschreven die bijdragen aan een sneller herstel van de patiënt, maar die kunnen niet de oogzenuwontsteking wegnemen. In sommige gevallen worden corticosteroïden via een infuus toegediend. Steroïden zijn bij een optische neuritis geen standaardbehandeling, omdat ze voor veel bijwerkingen kunnen zorgen. Vaak is een ontstoken oogzenuw een gevolg van een onderliggende ziekte. Behandeling van deze aandoening kan helpen tegen optische neuritis. Een ontsteking aan de oogzenuw gaat meestal vanzelf over, maar dat kan maanden in beslag nemen. Daarnaast krijgen niet alle patiënten het complete zicht terug, waardoor ze een beperking houden. Dat kan zich uiten in het wegblijven van de scherpte van het zicht.

Oorzaak

Een oogzenuwontsteking is vaak een gevolg van een ontsteking op een andere plek in het lichaam, bijvoorbeeld van een keelontsteking, een tandinfectie of een ontsteking van de oogkas. Daarnaast kan een oogzenuwontsteking ook voorkomen door een onderliggende ziekte, zoals multiple sclerose en arteriitis temporalis, oftewel een ontsteking van een slagader aan het hoofd. Een oogzenuwontsteking komt het vaakst voor bij jongvolwassenen. Vrouwen hebben er drie keer zoveel kans op als mannen.