Gezondheid: De ernst van het Ebola virus

Hoewel het Ebola-virus een zeldzame ziekte is, heeft het weer de kop op gestoken. Bij een kleine uitbraak gaat het veelal over enkele honderden doden, maar het virus maakt bij een grote uitbraak meer dan duizend slachtoffers. Deze grote uitbraak is al weer gedurende vele maanden bezig (vanaf eind 2013) en concentreert zich in West-Afrika. Is Ebola in te dammen, is er een medicijn of gaat het nog veel meer levens kosten en hoe lang moeten we op een volgende uitbraak wachten? Meer informatie over wat Ebola is en wat je er aan kunt doen, in dit artikel.

Wat is Ebola?

Virusziekte Ebola, officieel is het Ebola hemorragische koorts, is een ernstige ziekte. Het ebola virus is afkomstig van de filovirussen. Men gaat er vanuit dat voornamelijk vleermuizen het virus overbrengen. Dit gaat bij de vleermuizen via hun ontlasting. De dieren die besmet kunnen zijn, zoals antilopen en chimpansees, worden weer door mensen gegeten en zo kan het virus weer bij de mens komen.
Hoewel men experimenteel wel bezig is (alleen op apen getest), is er nog geen specifieke afdoende behandeling of geneesmiddel beschikbaar. Het virus steekt niet snel de kop op, maar als dit wel het geval is, dan meestal in het gebied Midden-Afrika.

De naam is terug te herleiden naar de gelijknamige rivier in Congo. In 1976 was daar de eerste uitbraak die herkend en aangetoond werd.

Wat behelst de ziekte?

Het virus is uiterst besmettelijk en wordt via lichaamssappen overgedragen (van dier op mens en van mens op dier). Met lichaamssappen bedoelen we:

• Urine
• Sperma
• Braaksel
• Ontlasting
• Zweet
• Bloed

Niet iedereen gaat er aan dood en men gaat er vooralsnog vanuit dat de mate van je gezondheid en genetische aanleg een rol speelt of je er aan dood gaat of niet.
Bij de meeste uitbraken sterven er enkele honderden mensen, de uitbraak in 2014 is echter vele malen groter.

Hoewel er officieel nog niets is om het virus voor te zijn of aan te pakken, is men experimenteel wel bezig. Eén middel is vanwege de omvang van de uitbraak eind 2013 (in Guinea) toch toegediend en lijkt hoopvol.

Hoe herken je het?

Het lijkt in het begin op vage griepachtige symptomen. Je kunt last krijgen van keelpijn en koorts en je voelt je in z’n geheel niet goed, waarbij het vaak niet echt goed te definiëren is. Al snel wordt het erger en krijg je last van je spieren en je gewrichten en je ogen kunnen rood worden. Verder kan je sterke hoofdpijn krijgen en ben je rillerig van de koorts. Omdat je geen eetlust hebt, wordt het proces nog versneld.
Na enkele dagen krijgen sommige mensen een soort vlekken op het lijf en vanaf dit punt kan het snel gaan. Overgeven, diarree, slijmvliezen die gaan bloeden en je hebt moeite met slikken.

Hoe pak je het aan?

De tweede ziekteweek is cruciaal, want je wordt langzaam iets beter of het verslechterd en dan vallen een voor een je organen uit en raak je in shock (meer dan 50% gaat er aan dood). Als iemand beter wordt, dan zijn er nogal eens wat restverschijnselen. Het herstel duurt sowieso een lange periode en is mede afhankelijk van hoe sterk en gezond hij of zij voor de ziekte was.

Wat men, behoudens het experimentele medicijn doet, is de patiënt zo vroeg en zoveel mogelijk isoleren. Niemand er meer bij laten, wat dus ook een eenzame dood tot gevolg kan hebben. Als iemand overleden is, dan wordt het lichaam verbrand.

Angst voor een pandemie?

Zolang men het in West-Afrika – met de hulp van de wereld gezondheidsorganisatie - grondig aanpakt en er geen gemuteerde vormen van het virus de kop op steken (bijvoorbeeld verspreiding via de lucht), dan zal er geen mondiale uitbraak komen. Althans dat voorspellen de deskundigen.