Probleem of stoornis: Primaire insomnia

‘Primaire insomnia’ is de aanduiding voor moeilijkheden bij het in slaap vallen of in slaap blijven die niet te wijten zijn aan een van de specifieke hierboven besproken oorzaken van slapeloosheid.

Primaire insomnia

U gebruikt geen middelen, lijdt niet aan een medische of psychiatrische aandoening en werkt niet in ploegendienst of bij een internationaal adviesbureau, maar u hebt nog steeds enorme moeite met behoorlijk doorslapen. Mogelijk wil het inslapen maar niet lukken, wordt u ‘s nachts om de zoveel tijd wakker of’s morgens om half vijf waarna u niet meer in kunt slapen, of dit alles tezamen. Mogelijk hebt u ook het gevoel dat de slaap die u krijgt niet ontspannend of verkwikkend is.

Dientengevolge voelt u zich de hele dag slaperig en tobt u met concentratieproblemen, lethargie, prikkelbaarheid en een verminderde motivatie. Omdat u ‘s nachts onvoldoende slaap heeft gekregen, kunt u overdag onbedoeld in slaap vallen, dikwijls onder het uitvoeren van geestdodend werk of tijdens een saaie vergadering. Dit kan gevaarlijk zijn als u moet autorijden, machines bedienen of iets anders doen waarbij u alert moet blijven.

Primaire insomnia begint dikwijls met verkeerde slaapgewoonten. De meest waarschijnlijke aanstichters van het kwaad zijn een onregelmatig slaappatroon, tot ‘s avonds laat doorwerken of studeren, veelvuldige of langdurige dutjes overdag of extreem lang uitslapen.

Slaapproblemen worden gauw erger tijdens perioden van sociale, medische, psychische stress of werkstress. Slapeloosheid neigt ertoe zichzelf in stand te houden door de negatieve conditionering die het gevolg is van al het woelen en draaien dat zich in uw bed afspeelt. U zit er zo over in dat u niet kunt slapen, dat slapen een volstrekte onmogelijkheid wordt. Hoe meer u uw best doet in slaap te vallen, des te minder het u lukt uw zorgen van u af te zetten. Uw eigen bed wordt de laatste plek ter wereld waar u in slaap kunt vallen.

In plaats daarvan dommelt u in voor de televisie of met een boek in een gemakkelijke stoel. Vervolgens wordt u na middernacht wakker om naar bed te gaan, maar de rest van de nacht doet u geen oog meer dicht omdat u maar ligt te tobben of u wel in slaap zult kunnen vallen.

U slaapt beter in hotels die u op een reis aandoet of in de logeerkamer van uw eigen huis.

Diagnose volgens DSM IV

Volgens het diagnostisch handboek hebt u primaire insomnia als sprake is het volgende:

• U hebt moeite met in slaap vallen of doorslapen of u vindt dat u niet goed slaapt.
• Dit heeft al minstens een maand lang geleid tot vermoeidheid en slaperigheid overdag die ernstig genoeg zijn om uw dagelijks functioneren te verstoren. Alle andere oorzaken voor het slaapprobleem zijn in overweging genomen en uitgesloten .
• De slapeloosheid is niet het gevolg van een medische kwaal of een middel, geen bijwerking van een of ander medicijn en geen symptoom van een psychiatrische stoornis zoals een depressie.