CVS (chronisch vermoeidheidssyndroom): oorzaken en symptomen

Het chronisch vermoeidheidssyndroom, of kortweg CVS, is een aanslepende vermoeidheid die maar niet weggaat. Iedereen is wel eens moe, maar CVS-patiënten blijven voortdurend moe. Veel rusten helpt niet. De vermoeidheid kan in sommige gevallen slechts een onderdeel zijn van een groter geheel. Men spreekt dan over CVS. Vaak wordt deze langdurige ziekte heel ten onrechte geminimaliseerd. Herstel van CVS is mogelijk, maar het genezingsproces kan lang aanslepen. De echte oorzaak van CVS is nog niet gekend. Een uniforme behandeling bestaat er ook nog niet en de behandeling varieert erg van persoon tot persoon.

Wat is CVS?

CVS of het chronisch vermoeidheidssyndroom is een vervelende ziekte. Je voelt je permanent moe en deze vermoeidheid lijkt maar niet over te gaan. Lange nachtrusten helpen niet om het lichaam te laten herstellen. Soms kan het herstel wel meerdere jaren duren. Het verloop van de ziekte varieert van persoon tot persoon. Een uiterst professionele begeleiding bij de eerste symptomen is van groot belang. Ook de manier waarop je met de ziekte omgaat, is uiterst belangrijk in de herstellingsfase. Meestal gaat CVS gepaard met een overschrijding van de grenzen van je lichaam. Deze overschrijding maakt je lichaam broos en kwetsbaar.

In vele gevallen dringt zich een andere levensstijl op, om het lichaam terug in balans te brengen. De ziekte wordt ten onrechte geminimaliseerd. Vaak zijn CVS-patiënten het slachtoffer van achterklap. Mensen geloven immers niet dat men voortdurend moe kan zijn en associëren CVS vaak met luiheid. Toch heeft de wetenschap al bewezen dat de ziekte echt bestaat en serieus moet worden genomen.

De oorzaken van CVS

Er bestaat geen verklaring voor de oorzaak van CVS. Dit maakt de ziekte heel mysterieus en onbegrijpbaar voor mensen die er geen last van hebben. Het wetenschappelijk onderzoek is nog in volle ontwikkeling en levert heel wat interessante gegevens op. Bepaalde wetenschappers geloven in een zuiver lichamelijke oorzaak. Andere wetenschappers zijn er van overtuigd dat de oorzaak ook te maken heeft met de psychetoestand van de patiënt.

• Lichamelijke oorzaken: men vermoedt dat de klachten zijn begonnen na een infectie. Men gaat er dus vanuit dat een bepaalde ziekteverwekker de oorzaak kan zijn van CVS.
• Psychische oorzaak: een aantal factoren maken je vatbaarder voor CVS. Voorbeelden hiervan zijn traumatische ervaringen uit het verleden, perfectionisme, psychische problemen of een té actieve en té enthousiaste levensstijl.

Symptomen

Hét symptoom van chronische vermoeidheid is de langdurige vermoeidheid. De aanhoudende vermoeidheid verhindert het dagelijks functioneren. Je persoonlijke ambities en je sociaal leven worden - door de aanhoudende vermoeidheid - een tijdje “on hold” gezet. Andere veel voorkomende klachten zijn krachteloosheid in de spieren over het hele lichaam, een niet-verkwikkende slaap, beperking van geestelijke inspanningen door hoofdpijn en een verminderde weerstand tegen stress. Iets minder frequente klachten - maar toch geassocieerd met CVS - zijn misselijkheid, gewichtsschommelingen, emotionaliteit, depressie, geheugenstoornissen of een permanent grieperig gevoel. Er bestaan dus enorm veel symptomen. Het is perfect mogelijk dat iemand last heeft van slechts een 5-tal symptomen en de andere persoon van al de symptomen. De symptomen kunnen dus sterk variëren van persoon tot persoon.

Behandeling

In 1994 stelden wetenschappers criteria op voor CVS (Fukuda). Deze criteria zijn momenteel nog de meest gangbare om CVS te definiëren. Ze omvatten symptomen die tenminste 6 opeenvolgende maanden moeten voorkomen. CVS is meer dan enkel de opsomming van de symptomen. Elke CVS-patiënt moet individueel worden behandeld. Personen die vermoeden dat ze CVS hebben, doen er goed aan om de huisarts te raadplegen. Hij zal je dan kunnen doorverwijzen naar een gespecialiseerde in CVS. Een slaaponderzoek is één van de methoden om CVS aan te duiden of uit te sluiten. Het is immers al gebeurd dat mensen voortdurend moe zijn omwille van slaapapneu: dit is een ademstilstand tijdens de slaap gedurende tenminste 10 seconden. Bij meer dan 10 tot 15 apneus per uur, kan men spreken van een slaapapneusyndroom. Bij deze ziekte worden mensen dus heel veel wakker ’s nachts, zonder het zelf te weten. Dit heeft uiteraard een grote vermoeidheid als gevolg.

De behandeling van CVS bestaat meestal uit verschillende disciplines. Het uitgangspunt is steeds om de patiënt zo goed mogelijk te helpen met het herstel, door rekening te houden met mogelijke lichamelijke en psychische oorzaken. Een echte uniforme behandeling bestaat er niet. Specialisten raden een multidisciplinaire behandeling aan, waarbij verschillende disciplines een oplossing kunnen zijn. Men gaat enerzijds de lichamelijke weerstand terug opbouwen, en anderzijds – via cognitieve gedragstherapie – de patiënten leren omgaan met de klachten. De resultaten zijn niet altijd even bevredigend. Voor de ene patiënt kan de behandeling - op basis van lichamelijke oorzaken - beter aanslaan dan de cognitieve gedragstherapie. Het omgekeerde is uiteraard ook waar.

Het mysterie rond CVS ontrafeld?

17 wetenschappers hebben in 2011 een nieuwe versie van de criteria voor CVS opgesteld. Deze criteria zijn moderner en klinisch bruikbaar. Deze criteria werden gepubliceerd in het gerenommeerd vakmagazine Journal for Internal Medicine en worden meer en meer gebruikt als de nieuwe standaarddefinitie voor CVS. Daarnaast hebben Amerikaanse onderzoekers kunnen aantonen dat CVS een biologische ziekte is, en geen psychestoornis. Het onderzoek toont aan dat CVS-patiënten specifieke veranderingen in het immuunsysteem vertonen. Goed nieuws voor de diagnose en behandeling van de ziekte. Deze nieuwe onthullingen ontrafelen op deze manier stap voor stap het mysterie rond CVS. Uiteraard zal er in de toekomst nog veel onderzoek nodig zijn om de ziekte CVS nog beter te begrijpen.