LTT-test bij de ziekte van Lyme: zelf aanvragen

De diagnose ziekte van Lyme is moeilijk te stellen. Veel van de in Nederland gebruikte tests geven een vals negatieve uitslag. Waar veel tests screenen op de aanwezigheid van antilichamen in het bloed screent de LTT-test op lymfocyten. Dit geeft een actueler beeld en kan ook nog leiden tot een diagnose wanneer je infectie al lange tijd geleden heeft plaatsgevonden. De LTT-test wordt meestal uitgevoerd door een laboratorium in Duitsland en patiënten zullen hiervoor zelf het initiatief moeten nemen. Bij het zelf aanvragen van een LTT-test zijn de kosten voor eigen rekening.

LTT-test

• Ziekte van Lyme: een lastig te stellen diagnose
• Onenigheid over de juist testmethode
• Beschikbare tests voor de ziekte van Lyme: ELISA, WesternBlot, peptide C6 en PCR
• LTT-test geeft betrouwbaarder en actueler beeld
• Hoe duur is een LTT-test?

Ziekte van Lyme: een lastig te stellen diagnose

De ziekte van Lyme - ook wel lymeziekte of lymeborreliose genoemd - is een slopende infectieziekte die wordt veroorzaakt door besmetting met een bacterie van het geslacht Borrelia. Mensen kunnen de ziekte oplopen door een beet van een teek die de bacterie bij zich draagt. De ziekte kent een dusdanig breed scala aan ziekteverschijnselen dat de diagnose niet makkelijk te stellen is. Vaak - maar niet altijd - begint de ziekte met een lokale huidinfectie op de plek van de tekenbeet. Er openbaart zich dan vaak een typische erythema migrans: een ronde of ovale rode plek met daarom heen nog een ronde of ovale kring. Deze plek is dusdanig herkenbaar dat bloedonderzoek vaak niet nodig is en een huisarts direct zal starten met het geven van antibiotica. Wanneer men er snel bij is kunnen langetermijngevolgen effectief worden voorkomen.

Heb je geen duidelijk herkenbare erythema migrans gehad, is deze onopgemerkt gebleven of is de klacht verwaarloosd dan kan al snel een gedissemineerde infectie ontstaan waarbij het centrale zenuwstelsel wordt aangedaan. Dit kan leiden tot uiteenlopende klachten als vermoeidheid, gewrichtspijn, prikkelbaarheid, concentratieproblemen, hoofdpijn en overgevoeligheid voor licht. Dit zijn klachten die bij veel verschillende aandoeningen kunnen voorkomen en de ziekte van Lyme is vaak niet de eerste conclusie. In Nederland veelgebruikte test geven bovendien vaak geen uitsluitsel. Het gevolg is dat patiënten vaak niet de behandeling krijgen die ze nodig hebben.

Onenigheid over de juist testmethode

Onder artsen bestaat veel onenigheid over wat nu de juiste manier is om te testen op de ziekte van Lyme. Een van de voornaamste problemen is dat de Borrelia-bacterie zich maar moeilijk laat opsporen. De meeste tests screenen daarom op de aanwezigheid van antilichamen in plaats van de bacterie zelf. Alhoewel de aanwezigheid hiervan wel een indicatie is kan dit echter ook nog op andere zaken duiden. Wanneer de infectie al enige tijd geleden is, is bovendien de kans groot dat de antilichamen al niet meer te traceren zijn in het bloed. Hierdoor krijgen Lyme-patiënten regelmatig te horen dat ze volgens de testuitslagen geen Lyme hebben. Zo zijn er talloze verhalen van patiënten die jaren hebben moeten strijden om een diagnose.

Beschikbare tests voor de ziekte van Lyme: ELISA, WesternBlot, peptide C6 en PCR

Er bestaat een breed scala aan tests voor het vaststellen van de ziekte van Lyme. Zo is er ELISA Lyme-test die het bloed screent op de antilichamen IgM en IgG tegen de Borrelia-bacterie. Deze test kan uitsluitsel geven maar staat te boek als onbetrouwbaar omdat niet op de Borrelia-bacterie zelf getest wordt maar op antilichamen die ook op iets anders zouden kunnen duiden. Naar schatting geeft de ELISA-test bij zeker 50% van de Lyme-patiënten een negatieve uitslag. Deze test wordt in Nederland veel gedaan omdat deze eenvoudig bij de huisarts kan worden afgenomen en de test vergoed wordt door de zorgverzekering. In het Radboud Ziekenhuis in Nijmegen, dat veel expertise heeft op het gebied van Lyme, wordt ook gebruikgemaakt van de WesternBlot (WB)-test. Deze lijkt erg op de ELISA-test maar screent op meer soorten antilichamen.

Een andere test die wat minder bekend is maar die wel vergoed wordt vanuit de basisverzekering is de Lyme-peptide C6 test. Het gaat om een test waarbij gezocht wordt naar bepaalde antilichamen die hechten aan een eiwit van de Borrelia-bacterie. Het is alleen maar mogelijk om deze test uit te laten voeren wanneer je huisartsenpraktijk is aangesloten bij het Reiner laboratorium.

Een test die een stuk minder gebruikt wordt omdat deze niet wordt vergoed is de PCR-test. Deze Polymerase Chain Reaction-test screent niet op antilichamen maar op stukjes DNA van de Borrelia-bacterie. De test wordt gezien als iets betrouwbaarder dan antilichamentests maar geeft alsnog veel vals-negatieve uitslagen. Deze test wordt meestal niet op het bloed uitgevoerd maar op gewrichtsvloeistof.

LTT-test geeft betrouwbaarder en actueler beeld

De LTT-test of Lymfocyten Transformatie Test screent anders dan bovengenoemde tests niet op antilichamen of DNA maar op lymfocyten die in het bloed in aanraking zijn geweest met de Borrelia-bacterie. Deze test staat te boek als veel betrouwbaarder omdat de lymfocyten in het bloed elke zes weken vernieuwd worden en de test dus een veel nauwkeuriger beeld kan geven van de situatie op dit moment. Ook wanneer de antilichamen al niet meer in het bloed te detecteren zijn kan de LTT-test nog uitsluitsel geven. Helaas is de expertise van Duitse laboratoria op het gebied van LTT-tests in Nederland in 2017 nog ongeëvenaard. De weinige Nederlandse artsen die anno 2017 werken met deze tests verzenden het afgenomen bloed dan ook voor onderzoek naar Duitsland. De test wordt niet vergoed vanuit de basisverzekering. Mogelijk wordt een deel wel vergoed vanuit de aanvullende verzekering.

Hoe duur is een LTT-test?

Lukt het maar niet om de diagnose ziekte van Lyme te krijgen ondanks een verwijzing naar een specialist dan kun je het stellen van een diagnose bevorderen door op eigen initiatief een LTT-test te laten uitvoeren. Wanneer je ervoor kiest om een kliniek in Duitsland te bezoeken dan kan deze test vaak ter plekke gedaan worden. De kosten worden door de kliniek bepaald en kunnen daarom erg verschillen. Wil je niet zelf naar Duitsland afreizen dan is het ook mogelijk om in Nederland op eigen initiatief een LTT-test te laten uitvoeren. Je dient dan zelf de prikmaterialen aan te vragen. Het is mogelijk dit te doen via MELISA LTT test. Wanneer je de materialen per post ontvangen hebt kun je in combinatie met een toestemmingsverklaring van een arts terecht bij een prikpoli bij jou in de buurt. Het afgenomen materiaal wordt dan naar een gespecialiseerd laboratorium opgestuurd. Het onderzoek kost in dat geval € 236,00 (prijs van 2019). Het is wel mogelijk om deze kosten als aftrekpost op te geven bij de belasting.

Lees verder

• Behandeling ziekte van Lyme in Duitsland
• Nutramin NTM Lymecare gebruiken bij de ziekte van Lyme