De ziekte de Bof

Bof wordt veroorzaakt door het virus ‘Bofvirus’. Bij jonge kinderen hoeft deze ziekte niet ernstig zijn, maar als het na de puberteit komt, kan iemand ernstige complicaties hebben. Als je eenmaal de bof hebt gehad, blijf je je er leven lang immuun voor. Wat is de bof nou eigenlijk en hoe kun je het herkennen?

De bof

De bof wordt besmet via hoesten en niezen. Het is een erg besmettelijke ziekte en zonder vaccinatie krijg je deze ziekte zeker. Na besmetting vinden de eerste signalen plaats na zo’n twee tot drie weken. Een patiënt is ongeveer vijf dagen besmettelijk. Eén op de drie besmette mensen merkt dit niet eens. Zo kan de ziekte zich veel sneller verspreiden.

Als je de bof hebt, kun je last hebben van koorts en hoofdpijn. Ook kan een wang (of beide wangen) opzwellen. Dit opzwellen kun je vergelijken met een hamster. De zwelling treedt op in de oorspeekselklieren, die langs de kaaklijn onder de ogen liggen. Door de zwellingen heeft een kind moeite om zijn mond open te doen. De zwelling neemt na een week tot tien dagen af.

Hoge koorts

Raadpleeg altijd een arts als de koorts meer dan 38,8 graden wordt bij een baby en meer dan 40 graden. Geef je kind nooit aspirines als ze jonger zijn dan twaalf. Er is een verband met de aandoening het syndroom van Reye. In plaats van aspirine kun je het kind beter paracetamol geven, dit is veiliger.

Complicaties

Als je besmet raakt met de bof, kunnen er diverse complicaties voorkomen. Bij een kwart van de mannen die de bof krijgen, ontstaat er een teelbalontsteking. Ook wel orchitis genoemd. Deze ontsteking duurt ongeveer twee tot vier dagen. Als allebei de zaadballen ontstoken zijn, kan de orchitis onvruchtbaarheid veroorzaken. Gelukkig komt dit maar zelden voor. De ontstekingen kunnen behandeld worden met bijnierschorshoren of sterke pijnstillers.

Door de bof kan er ook hersenvliesontsteking ontstaan, maar doorgaans is deze niet ernstig.

Minder voorkomende complicaties zijn alvleesklierontsteking, doofheid, aangezichtsverlamming, artritis, acuut reuma en een tekort aan bloedplaatjes.

Vaccinatie voor de bof

Voor de bof bestaat geen behandeling. Voorkomen is dus beter dan genezen. Kinderen krijgen een vaccinatie tegen de bof als ze 14 maanden oud zijn. Een tweede vaccinatie vindt plaats als ze 9 jaar zijn. Dit vaccinatie is onderdeel van BMR, waardoor een kind wordt beschermd tegen de Bof, Mazelen en Rode Hond. De twee prikken zorgen ervoor dat een kind een leven lang is beschermd tegen de ziekte. Bij de vaccinatie kunnen wel enige bijwerkingen voorkomen. Deze bijwerkingen vinden doorgaans tussen de vijf en twaalf dagen na een vaccinatie plaats.

Na de eerste BMR prik worden één op de tien kinderen hangerig. Ze krijgen koorts of kunnen huiduitslag krijgen. Dit duurt ongeveer één tot twee dagen. Bij hoge koorts kunnen de kinderen last van koortsstuipen hebben. Het komt zelden voor, maar kan wel gebeuren, dat kinderen een tekort aan bloedplaatjes hebben. Ook komt het zelden voor dat kinderen last krijgen van hun gewrichten. Na de tweede prik komen er doorgaans geen klachten voor. Mocht je de BMR prik op latere leeftijd krijgen, dan is het voor vrouwen oppassen. Ze mag niet zwanger worden tot drie maanden na de vaccinatie.

Dankzij de vaccinatie komt de Bof bijna niet meer voor in ons land. Vroeger kwam er tussen de 300 en 800 kinderen en volwassenen in het ziekenhuis met een hersenvliesontsteking. Door de BMR prik is dit aantal aanzienlijk gedaald.

Lees verder

• Waterpokken (Varicella)