Hoestmiddelen: behandelen van hoesten

Iedereen heeft er weleens last van: hoesten. Hoesten wordt veroorzaakt door prikkeling van het slijmvlies van de luchtpijp en de luchtpijpvertakkingen. Hoesten is een verdedingsreflex tegen binnengedrongen deeltjes die je slijmvlies prikkelen. Door te hoesten probeert je lichaam deze deeltjes weer uit je lichaam te verwijderen. Hoesten is geen op zichzelf staande ziekte, maar vaak een symptoom van andere aandoeningen. Hoesten heeft dus een erg nuttige functie. Althans, in de meeste gevallen. Hoesten is namelijk alleen zinvol wanneer het productief is. Een productieve hoest is een hoest waarbij slijm meekomt tijdens het hoesten. Een kriebelhoest bijvoorbeeld is niet alleen nutteloos maar ook vervelend en vermoeiend.

Het doel van de behandeling van hoesten is het wegnemen van de oorzaak van het hoesten. Wanneer men een infectie aan de longen heeft dient dit bijvoorbeeld bestreden te worden met een antibioticum en niet met een hoestdrank. Astma zal met weer andere middelen worden behandeld. Pas wanneer de oorzaak van het hoesten onduidelijk is of wanneer het hoesten niet overgaat met het behandelen van de oorzaak van het hoesten moet overwogen worden een hoestmiddel te gebruiken. Echter, een hoestmiddel gebruiken tegen een rokershoest is volstrekt zinloos, deze hoest gaat enkel over wanneer men stopt met roken.

Hoestmiddelen

Bij het bepalen van het juiste hoestmiddel wordt onderscheid gemaakt tussen de productieve hoest (de hoest waarbij slijm mee komt) en niet-productieve hoest. De kriebelhoest en prikkelhoest zijn niet-productieve hoesten.

Er zijn vier soorten hoestmiddel:

• Hoestverzachters (emollientia)
• Slijmvervloeiers (mucolytica)
• Slijmverdunners (expectorantia)
• Hoestremmers (antitussiva)

De meeste hoestmiddelen zijn zonder recept verkrijgbaar.

Hoestverzachters (emollientia)

Hoestverzachters worden gebruikt om de geprikkelde slijmvliezen in de mondholte en keelholte te verzachten. Een hoestverzachter verhoogt de slijmproductie van de slijmvliezen. Een hoestverzachter heeft geen invloed op de hoest zelf. Hoestverzachters zijn vaak siropen of stropen met een hoog percentage suiker, zoals althaeastroop, dropsiroop, bronchicum en tijmstroop. Drop is ook een veelgebruikte hoestverzachter.

Slijmvervloeiers (mucolytica)

Slijmvervloeiers verminderen de stroperigheid en kleverigheid van het slijm in de longen, waardoor het slijm gemakkelijker op te hoesten is.Slijmvervloeiers worden veel gebruikt, maar de effectiviteit is (nog) niet bewezen. Veelgebruikte slijmvervloeiers zijn:

• Acetylcysteïne (Bisolbruis, Fluimucil, Mucomyst)
• Broomhexine (Bisolvon, Darolan, Famel)

Slijmverdunners (expectorantia)

Slijmverdunners stimuleren de slijmproductie in de longen waardoor het hoesten gemakkelijker gaat. Ook aan dit middel kleven nadelen, ze kunnen net als slijmvervloeiers maag- en darmklachten veroorzaken. Veelgebruikte slijmverdunners zijn:

• Ammoniumchloride
• Kaliumjodide
• Ipecacuanha

Hoestremmers (antitussiva)

Hoestremmers zijn de enige hoestmiddelen waarvan de werking bekend is en aangetoond is. Hoestremmers hebben invloed op remming van het hoestcentrum in de hersenen. Hoestremmers kunnen echter vervelende neveneffecten hebben, zoals slaperigheid, misselijkheid en obstipatie. Veelgebruikte hoestremmers zijn:

• Codeïne (nauw verwant aan de sterke pijnstiller morfine)
• Noscapine (Librochin prikkelhoest, Noscapect 'Roter')
• Pentoxyverine (Balsoclase, Tuclase)
• Promethazine (Phenergan)

Codeïne, noscapine en pentoxyverine mogen enkel bij kriebelhoest gebruikt worden. Als men deze middelen gebruikt bij productieve hoest wordt het verdedigingsmechanisme van de luchtwegen onderdrukt en dat is niet gewenst. Promethazine is een antihistaminicum (werkzaam bij allergieën) en mag absoluut niet aan kinderen jonger dan 1 jaar gegeven worden.