De hik bij stervende mensen

Veel mensen krijgen in de laatste fase van hun leven te maken met allerlei klachten. Zo kunnen ze veel pijn hebben, heel vermoeidzijn of decubitus (doorligplekken) krijgen. Maar wat veel mensen niet weten is dat ze ook vaak last kunnen hebben van de hik. Hieronder zal ik hier wat over vertellen en tips geven om hik te verminderen/voorkomen.

Waarom dit artikel?

Als wij zelf wel eens de hik hebben duurt dat maar voor even. Je houdt je adem even in, drinkt een glas water in één teug leeg of iemand laat je hard schrikken en je bent van de hik af. Maar in de terminale levensfase kan hik chronisch zijn en dan helpen al deze trucjes niet meer, of ze helpen maar voor even.

Je kunt je voorstellen dat het constant hebben van de hik heel erg vermoeiend bent. Zeker als je al heel vermoeid bent is het een heel vervelend ongemak. Ongeveer 7 procent van de mensen die in hun laatste levensfase verkeren krijgt te maken met chronische hik. Dit is een laag aantal en daarom is het niet zo bekend. Wat wel opvallend is, is dat het merendeel van deze 7 procent man is, hiervoor is bij mijn weten nog geen verklaring gevonden.

Zelf was ik er ook niet mee bekend totdat ik onlangs een terminale patiënte verzorgde die hiermee te maken had. Zodoende ben ik navraag gaan doen bij de behandelende arts van deze patiënt en vond ik op mijn werk een artikel hierover in Nursing. Dat is een vakblad voor verpleegkundigen. Ik vond het onderwerp belangrijk om hier aan te kaarten, omdat er helaas steeds meer mensen terminaal ziek zijn. Al deze mensen kunnen hiermee te maken krijgen. Daarom wil ik mijn opgedane kennis met jullie delen.

Oorzaken

De oorzaken zijn natuurlijk vooral medisch, ik zal proberen hier de belangrijkste oorzaken zo duidelijk mogelijk op te sommen.

• Een uitzetting van de maag (meestal door een vertraagde spijsvertering of verstopping van de darmen);
• Een groeiende tumor in het spijsverteringskanaal of in de hersenen
• Medicatie (met name corticosteroïden, cytostica -antibiotica- en rustgevende medicijnen zoals diazepam;
• Schimmelinfecties (bijvoorbeeld candida).

Vervelende gevolgen

Zoals je jezelf kan voorstellen is chronische hik natuurlijk erg vermoeiend. Het lichaam verbruikt voortdurend energie, hierdoor kan uitputting ontstaan. Ook kunnen er slaap-, eet- en drinkproblemen ontstaan door de hik. Door de laatste twee kan ook uitdroging ontstaan. Doordat er constant energie gebruikt wordt, raakt het lichaam vermoeid en kunnen er in de uiterste gevallen zelfs hartritmestoornissen ontstaan.

Behandeltips

Als je merkt dat terminaal zieke chronische hik heeft, is het slim om zijn huisarts of behandelend arts in te schakelen. Deze gaat eerst de oorzaak onderzoeken. Aan de hand daarvan kan het behandelplan opgesteld worden. De chronische hik kan met en zonder medicatie behandeld worden. Zonder is natuurlijk de meest prettige want vaak kunnen mensen in de terminale fase niet zo goed slikken.

Ik zal een paar behandelswijzen (met en zonder medicatie) hieronder weergeven. Ik geef ze niet allemaal weer omdat het er te veel zijn en misschien ook te ingewikkeld om helemaal uit te leggen hier. Wat ik er wel bij wil zeggen is dat je altijd de arts in moet schakelen en niet zelf iets moet gaan proberen om de hik tegen te gaan.

Tips zonder medicijnen:

• Adem inhouden;
• Lepel kristalsuiker nemen;
• Gorgelen;
• Ontspannings- of ademhalingsoefeningen doen (met behulp van een fysiotherapeut).

Met medicatie:
Hierbij is het belangrijk eerst de oorzaak te behandelen! LET OP! Medicatie mag alleen door artsen voorgeschreven worden!!

• Metroclopramide (r) of Domperidon (r) bij opgezette maag, opkomend maagzuur;
• Zalf of medicijnen tegen een schimmel;
• Dexamethason (r) (bij hik door hersentumor of uitzaaiiengen in de hersenen).

Als bovenstaande niet helpen en de hik chronisch blijft kan er ook nog Baclofen (r) voorgschreven worden, dit is een middel dat het beste getest is tegen te hik. Bij langdurig gebruik hiervan mag overigens niet in één keer gestopt worden, maar geleidelijk aan.