Staaroperatie of cataractoperatie

Staar of cataract is een oogaandoening die meestal op gevorderde leeftijd optreedt. Staar is over het algemeen met een -tegenwoordig- eenvoudige operatie te verhelpen. Bedoeld wordt de normale staar (grijze of grauwe staar), dus niet de zogenaamde groene staar, daarmee wordt de oogziekte glaucoom bedoeld.

Staar of cataract

Vlak achter de pulpil zit de ooglens. Het troebel worden van de ooglens wordt staar genoemd. Doordat de ooglens vertroebelt, wordt de wereld om ons heen waziger en minder kleurrijk waargenomen. Ook verblinding door zonlicht of, zoals in het donker, door autolampen en straatlantaarns is een kenmerk van staar. Vaak heeft staar met ouderdom te maken. We spreken dan van ouderdomsstaar. Het is een normaal verouderingsproces. Het begrip "ouderdom" moet wat ruim worden opgevat, want het komt meermalen voor dat mensen op de leeftijd van ongeveer veertig jaar hier al mee te maken krijgen.

Oorzaken van staar

• Staar kan zijn aangeboren
• Het kan optreden na een oogbeschadiging
• Ook een eerdere oogoperatie kan oorzaak zijn
• Na een ontsteking in het oog
• Door bepaald medicijngebruik
• in combinatie met bepaalde ziekten
• Leeftijd; ouderdomsstaar

Behandeling van staar

Als de oogarts staar heeft vastgesteld kan de klacht vaak verholpen worden door een nieuwe bril. Dat wil niet zeggen dat daarmee de kwaal over is. In de meeste gevallen moet u na verloop van tijd weer sterkere glazen in uw bril krijgen. De tussenliggende periodes worden steeds korter. De arts kan dan het besluit nemen te gaan opereren.

Voor de operatie

Voor de staaroperatie wordt er een zogenaamde biometrie verricht. Dit is een meting van het oog om de sterkte van de te plaatsen lens te berekenen. Eveneens maakt u kennis met de arts die de operatie gaat uitvoeren.
Als u lenzen draagt, moet u enige tijd voor de biometrie de contactlens van het te opereren oog uitlaten. Anders kan de sterkte van de lens die geplaatst moet worden niet nauwkeurig berekend worden. Een harde lens moet twee weken van te voren uitgelaten worden, een zachte lens en een scleralens één week voor de biometrie.
Als u onder algehele anesthesie geholpen wilt worden, krijgt u vooraf een gesprek met de anesthesioloog. Als u zestig jaar of ouder bent, wordt er een hartfilmpje gemaakt.
Op de ochtend van de operatiedag moet u een bad of een douche nemen en, om infectie te voorkomen, uw haar wassen. Het gebruik van make-up en nagellak moet u achterwege laten. Als u normaal gesproken medicijnen inneemt of oogdruppels gebruikt, moet u dat tijdens het gesprek met de arts aangeven. Hij/zij zal u dan zeggen waar u zich wat dat betreft aan moet houden.
Wordt u onder plaatselijke verdoving geholpen dan hoeft u niet nuchter te komen. Als de operatie onder algehele verdoving plaatsvindt, volgt u de instructies van de anesthesioloog.
Het spreekt vanzelf dat u niet moet gaan autorijden als u na de operatie het ziekenhuis verlaat. Woont u alleen, zorgt u dan voor hulp, zeker de eerste 24 uur na de operatie.

De staaroperatie

De operatie duurt ongeveer een kwartier à twintig minuten en kan plaatsvinden onder algehele anesthesie of onder plaatselijke verdoving. Het laatste is het meest te doen gebruikelijk, hoewel de keuze bij de patiënt ligt. Bij een plaatselijke verdoving zal men in de meeste gevallen eerst met ruime tussenpozen een aantal oogdruppels toegediend krijgen. Daarna wordt er een injectie langs het oog gegeven, dus niet zoals veel mensen beweren in het oog. Deze injectie is wel voelbaar, maar niet pijnlijk zoals een prik.
Meestentijds is het de bedoeling de bestaande ooglens te verpulveren, waarna de resten worden afgezogen. Daarna wordt een kunstlensje in het oog teruggeplaatst waarvan u in overleg met de arts vooraf de sterkte hebt bepaald. Als de lens niet kan worden afgezogen wordt hij door middel van een iets grotere operatiewond in zijn geheel weggenomen, waarna de wond met enkele hechtingen gesloten wordt. Het oog wordt dichtgeplakt met zalfverband en een oogdop. Het verband gaat er de volgende dag weer af. De oogdop zult u minstens een week 's nachts moeten blijven dragen om te voorkomen dat u in de slaap in het oog gaat wrijven.

Na de operatie

Na de operatie zult u enkele weken moeten blijven druppelen om complicaties te voorkomen. Ook zult u zich in acht moeten nemen met zwaar tillen, in de zon zitten en bukken. Sporten en zwemmen zijn de eerste twee weken in ieder geval veboden.
Wat u wel mag:

• Niezen. Maar dan wel met de mond open
• Lezen
• Televisiekijken
• Douchen
• Haren wassen
• Reizen
• Fietsen

en in overleg met de arts:

• Het werk hervatten
• Zelf autorijden
• Reizen met openbaar vervoer
• Reizen met het vliegtuig

Complicaties

Complicaties komen zelden voor. De messt vorkomende complicatie is de zogenaamde nastaar. Achter het kunstlensje treedt dan een vertroebeling op. Na verloop van tijd kan die vertroebeling met een poliklinische laserbehandeling worden verholpen.
Een zeldzame maar ernstige complicatie is een infectie in het geopereerde oog. Om die te voorkomen moet u de eerste weken na de operatie druppelen met oogdruppels die door de arts zijn voorgeschreven. Als ooginfectie optreedt wordt het oog rood en zeer pijnlijk. De aanvankelijke heldere gezichtsscherpte is dan verdwenen. In dat geval dient u ogenblikkelijk contact met het ziekenhuis op te nemen.