Uitblijven van de menstruatie

De menstruatie is het begin van iedere nieuwe vruchtbaarheidscyclus. De cyclus duurt gemiddeld 28 dagen. Overtijd zijn betekent een menstruatie die niet op het verwachte moment begint. Men spreekt ook wel eens van het aantal dagen na de NOD: Niet Ongesteldheids Dag. Soms is er sprake van een verlate eisprong, maar soms kan er ook iets heel anders aan de hand zijn.

Wat is overtijd en NOD?

NOD wordt door veel vrouwen gebruikt om aan te geven wanneer ze de menstruatie verwachten. NOD staat voor Niet Ongesteldheids Dag. De dag dat ze ongesteld zou moeten worden. Dit begrip wordt gebruikt wanneer een vrouw graag zwanger wil worden en iedere maand in spanning zit. Zal ze zwanger zijn of niet? Op de NOD wordt normaal gesproken de menstruatie verwacht en begint de nieuwe cyclus, die gemiddeld 28 dagen duurt.

Overtijd staat voor het aantal dagen dat je later ongesteld wordt of nog niet ongeteld bent geworden. Wie op woensdag ongesteld had moeten worden en het vrijdag nog niet is, is twee dagen overtijd. Ook dit begrip wordt gebruikt bij vrouwen die een kinderwens hebben. Wie overtijd is kan een zwangerschapstest doen om bekijken of er sprake is van een zwangerschap.

Een verlate eisprong: verandering in de cyclus

Bij een normale cyclus van 28 dagen vindt de eisprong oftewel ovulatie ongeveer rond de 14e dagen plaats. 14 dagen na de eisprong komt de menstruatie op gang wanneer de eisprong niet bevrucht is. Bij een verlate eisprong, bijvoorbeeld op de 16e dag, kan de menstruatie dan ook 14 dagen later verwacht worden. Je wordt dus ongesteld rond de 30e dag. Het is dus niet zo dat de eisprong 14 dagen na de eerste menstruatiedag plaatsvindt, maar 14 dagen vóór de menstruatie. Hierin vergissen veel vrouwen zich. Een vervroegde eisprong heeft ook als gevolg dat de menstruatie ook eerder plaatsvindt. Over het algemeen komt een verlate eisprong het meest voor. Er zijn ovulatietesten te koop die de eisprong kunnen bepalen. Het uitblijven van een menstruatie kan dus betekenen dat de eisprong op zich laat wachten. Hiervoor kunnen verschillende oorzaken zijn.

Geen menstruatie: niet vruchtbaar?

Wie niet ongesteld wordt heeft in de meeste gevallen ook geen eisprong gehad, zwangerschappen uitgezonderd. Vrouwen tijdens en vooral na de overhang merken ook dat op een gegeven moment de menstruatie wegblijft. Ze zijn dan niet meer vruchtbaar. De overgang begint met ongeveer 45 jaar. Wanneer de menstruatie een jaar lang wegblijft is dat meestal een teken dat de vrouw in de overgang is.

Lange lutuale fase

Soms is er wel een eisprong maar 14 dagen daarna nog geen menstruatie. Hoe zit dat nou precies? De lutuale fase is de periode tussen eisprong en menstruatie in. Deze duurt normaal gesproken 14 dagen. Maar moeder natuur houdt zich niet altijd aan deze regels, en soms duurt de fase korter of langer. Wanneer deze langer duurt heeft het lichaam meer tijd nodig om over te gaan tot het afbreken van opgebouwd baarmoederslijmvlies en afstoten van de onbevruchte eicel. Een langere lutuale fase komt echter maar zelden voor. De vruchtbaarheid wordt hierdoor niet beïnvloedt.

Sport, stress, overgewicht en ondergewicht

Een aantal factoren beïnvloeden het uitblijven van de menstruatie. Vrouwen die veel sporten en hun lichaam hierbij niet ontzien kunnen soms last hebben van het uitblijven van een eisprong. Ze worden dan ook niet ongesteld. Bij een kinderwens is het belangrijk om het lichaam gezond te houden maar niet uit te putten of te overvragen. Bespreek dit dan ook met de arts wanneer je een kinderwens hebt, niet ongesteld wordt en veel sport.

Stress heeft zeker invloed op de eisprong, meer zelfs dan vaak gedacht wordt. Stress heeft niet alleen invloed op de eisprong maar ook op andere lichamelijke processen. Vrouwen die langdurig onder spanning staan zullen vaak merken dat de menstruatie onregelmatig wordt of zelfs uitblijft. Dit komt omdat het lichaam zichzelf beschermd: een zwangerschap is ongewenst ten tijde van stress. Wanneer stress en spanning de oorzaak is dan zal dit eerst verholpen moeten worden. Hierbij kan rust, medicijnen, gesprekken en/ of therapie helpen.

Het lichaamsgewicht speelt een rol bij het krijgen van een eisprong.Bij overgewicht is er sprake van veel vetcellen. Vetcellen produceren oestrogeen waardoor een vrouw met overgewicht automatisch meer oestrogeen in het lichaam heeft. Hoewel oestrogeen van invloed is op het laten rijpen van een eicel, is een teveel aan oestrogeen ook van invloed op de rijping van een eicel. Een goede balans is nodig voor een juiste werking. Onderwicht heeft een nog grotere invloed: veel vrouwen krijgen helemaal geen eisprong meer. Wanneer er toch een eisprong plaatsvindt zal de cyclus vaak onregelmatig zijn. Wanneer er een gezond gewicht wordt bereikt komt in de meeste gevallen de eisprong weer normaal op gang.

Overige risicofactoren

De meest voorkomende oorzaken waardoor een menstruatie soms of vaker uit kan blijven of later op gang komt:

• Zwangerschap: doe een test vanaf de eerste dag dat je overtijd bent. Bij negatief testen, herhaal deze test drie dagen later nog eens.
• In de overgang of nog te jong voor een eisprong.
• Medicijnengebruik: sommige medicijnen beïnvloeden de menstruele cyclus.
• Grote of langdurige stress en spanning.
• Grote lichamelijke inspanning zoals bij sporten.
• Gassen, röntgen, vluchtige stoffen, schoonmaakmiddelen en/of straling kan allemaal van invloed zijn op de vruchtbaarheid.
• Ziekten waardoor er geen of een late eisprong plaatsvindt.
• PCOS (Poly Cysteus Ovarium Syndroom)
• Overgewicht en ondergewicht. Een gezond gewicht heeft een BMI van tussen de 18.5 - 24.9
• Alcohol, roken en drugs.