Zwangerschapstest: gebruik en werking

Een zwangerschapstest biedt zekerheid over een eventuele zwangerschap. Een zwangerschapstest kan worden afgenomen met urine of met bloed van de zwangere vrouw. De urinetest is bij de drogist te koop, de bloedtest moet via de arts gebeuren.

Urinetest

De eicel maakt enkele dagen na de bevruchting het zwangerschapshormoon HCG aan. Dit hormoon zet een heel proces in werking waardoor het lichaam weet dat het zwanger is en er andere processen op gang komen. De hoeveelheid HCG in het bloed of urine wordt weergegeven in IU/L of MIU/ML. De hoeveelheid HCG stijgt tot ongeveer 50 dagen na de bevruchting, daarna neemt de hoeveelheid weer af. Niet bij iedere vrouw stijgt en zakt de waarde even snel, er kan dus verschil in zitten.

• niet zwanger: minder dan 5
• 1 week na de bevruchting: 5-10
• 2 weken na bevruchting: 3-4264 weken na bevruchting: 1.080 - 56.500
• 5-6 weken na bevruchting: 7.650 - 229.000
• 7-8 weken na bevruchting: 25.700 - 288.000
• 8-11 weken na de bevruchting: 13.300 - 253.000
• 17-24 weken na de bevruchting: 4.060 - 65.400
• 25 weken tot aan de bevalling: 3.640 - 117.000
• Na de bevalling: minder dan 5.

Een zwangerschapstest meet de hoeveelheid HCG in de urine vanaf ongeveer 50 IU/L (predictor), het kruidvat-merk zegt zelfs vanaf 25 IU/L te meten.

Miskraam

Na een miskraam duurt het nog enige tijd voordat het HCG uit het lichaam is verdwenen, dit heeft als gevolg dat een zwangerschapstest positief kan aangeven terwijl je niet zwanger bent. Het HCG na een miskraam is na een week of twee tot vier verdwenen, maar bij sommige vrouwen kan dit zelfs nog langer in het lichaam achterblijven.

Aan de slag

Er bestaan twee verschillende thuistests: dipstick testen of strips en casettes. De strips zijn vaak lastig in gebruik, onhygiënisch en moeilijk af te lezen. Bij de drogist op supermarkt worden daarom alleen de cassettes aangeboden. De testen zijn allemaal rond de 99 procent betrouwbaar: afwijkingen komen dus weinig voor. Open de test alleen als je ook klaar bent voor het gebruik ervan. Na openen moet de test onmiddellijk gebruikt worden.

Haal het dopje van de test af, en houdt het uiteinde ervan enkele seconden onder de urinestraal óf vang de urine op in een droog en schoon bekertje en houdt het uiteinde van de staaf enkele seconden in het bekertje. Het aantal seconden staat altijd op de verpakking vermeld of op de gebruiksaanwijzing, lees deze dan ook goed door! Verkeerd gebruik kan het resultaat beïnvloeden.
Doe de dop terug op de test en leg de test plat neer, er verschijnt al snel een streep in het controlevenster en na ongeveer 1 minuut is het resultaat af te lezen in het venster.

Een negatief resultaat geeft geen streep of 1 verticale streep, een positief resultaat geeft 1 streep of een plusje, afhankelijk van de soort test. Lees daarom de gebruiksaanwijzing goed door! Wanneer er geen streep in het controlevenster verschijnt, is de test mislukt, waarschijnlijk is er te weinig urine op de teststaaf gekomen. Doe de test in dit geval opnieuw met een andere ongebruikte test. Het is niet mogelijk om dezelfde test tweemaal te gebruiken. De teststaaf opnieuw in urine dopen zal dan ook geen nieuw resultaat opleveren.

Urinetest bij de huisarts

Een urinetest bij de huisarts werkt hetzelfde als de thuistest: de arts gebruikt wel vaak de dipsticks.
Meestal word dit soort testen niet vergoed door de ziektekostenverzekeraar, dus het maakt geen verschil of de test zelf of door de huisarts wordt uitgevoerd. De urinetest bij de huisarts is net zo betrouwbaar als de thuistest. Wel heb je meer kans dat een thuistest mislukt als je er niet zo handig in bent. Een zwangerschapstest bij de huisarts op medische indicatie wordt vaak wel vergoed door de ziektekostenverzekeraar.

Bloedtest

Een bloedtest wordt altijd door een arts uitgevoerd en kan dus niet zelf worden gedaan. Met een bloedtest is de HCG waarde wat eerder te meten: ook de hoeveelheid HCG wordt met een bloedtest gemeten. Een bloedtest wordt alleen afgenomen indien er twijfel over een mogelijke zwangerschap bestaat of indien de vrouw onder medische behandeling is. Het resultaat van de bloedtest is soms dezelfde dag nog te verkrijgen, soms is het even geduld hebben en een nachtje slapen.