Pijn in de handen of pijnlijke hand: oorzaken van handpijn

Pijn in handen of een pijnlijke hand kan zeer vervelend zijn en interfereren met je dagelijkse bezigheden. Je kunt last hebben van zeurende, stekende, brandende of doffe handpijn. De pijn kan gevoeld worden aan de bovenkant van je handen of meer in je handpalm. Wat zijn de mogelijke oorzaken van pijn in de handen en pijnlijke vingers of duim? Er zijn een aantal aandoeningen die een pijnlijke hand kunnen veroorzaken. Een aantal aandoeningen veroorzaken maar weinig hinder, toch interfereren ze vaak met de dagelijkse activiteiten en worden ze op den duur wel hinderlijk en pijnlijk. De aandoeningen die de revue passeren zijn: artrose (of eigenlijk: 'rhizartrose' of 'duimartrose'), Carpaal Tunnel Syndroom, ganglion cyste, trigger finger, reumatoïde artritis en dystrofie. Ook besteden we aandacht aan de klacht van sommige zwangere vrouwen over slapende handen en soms pijn en tinteling in hand of onderarm, wat samenhangt met het Carpaal Tunnel Syndroom.

• Oorzaken van pijn in de handen
• Symptomen van pijnlijke hand
• Symptomen door trauma
• Neuromusculaire problemen
• Andere symptomen
• Pijn in handen door artrose
• Duimartrose
• Pijn, stijfheid en functieverlies
• Carpaal Tunnel Syndroom (CTS)
• Tintelingen of gevoelloosheid
• Slapende handen, pijn of tintelingen tijdens zwangerschap
• Pijn in beide handen bij fibromyalgie
• Ganglion cyste
• Trigger finger: peesontstekingen hand/vingers
• Pijn in handen door reumatoïde artritis
• Dystrofie
• Thoracic Outlet Syndroom
• Pijn aan de hand door spieren
• Spierpijn en hoge spierspanning a.g.v. stress
• Spierkrampen
• Bloedvaten
• Het fenomeen van Raynaud
• Bloedsomloop
• Infecties
• Huidaandoeningen
• Alarmsymptomen pijnlijke hand
• Behandeling van pijnlijke handen
• Bescherming tegen de kou
• Handoefeningen
• Medische hulp
• Immobilisatie van de hand
• Corticosteroïde injectie
• Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's)
• Warmte en koude toepassen

Oorzaken van pijn in de handen

Palmpalm of pijn in de palm van de hand kan het gevolg zijn van schade door acuut letsel aan de botten, gewrichten of zelfs zenuwen van de hand. Onze handen dienen als hulpmiddelen om contact te maken met de rest van de wereld, dus als we een symptoom hebben als palmpijn, kan dit van invloed zijn op alles wat we doen.

Symptomen van pijnlijke hand

Pijn in de handen kan gepaard gaan met andere symptomen. Symptomen van palmpijn zullen vaak afhangen van de onderliggende conditie. De volgende zijn enkele van de meest voorkomende symptomen, afhankelijk van de oorzaak.

Symptomen door trauma

Traumatische symptomen die gepaard gaan met handpijn:

• bloeden of blauwe plekken
• blaren
• brandend gevoel
• moeilijk om de handen te bewegen
• roodheid, warmte of zwelling (gezwollen handen)

Neuromusculaire problemen

Pijnlijke handen kunnen gepaard gaan met de volgende neuromusculaire symptomen:

• atrofie van handspieren
• brandend of tintelend gevoel
• doof gevoel
• verlamming
• zwakte (verlies van kracht)

Andere symptomen

Andere mogelijke symptomen die gepaard gaan met pijn in de handen:

• pijn in arm
• pijn in vinger
• pijn in been
• nekpijn
• schouderpijn
• blauwachtige verkleuring van de lippen of vingernagels
• brandend of tintelend gevoel in andere delen van het lichaam
• ademhalingsproblemen
• stijfheid, stijve handen (ochtendstijfheid)

Pijn in handen door artrose

Duimartrose

Artrose -in de volksmond 'slijtage' genoemd- is een slijtage van de gewrichtsoppervlakken, welke zich vooral manifesteert aan de basis van de duim ter hoogte van het CMC gewricht, dit staat voor Carpo Meta Carpaal gewricht. Deze aandoening wordt ook wel 'rhizartrose' of 'duimartrose' genoemd. Het CMC gewricht is gelegen tussen het middenhandsbeen van de duim en de handwortel.

Pijn, stijfheid en functieverlies

Artrose komt meer frequent voor bij oudere mensen. Pijn (gewrichtspijn), stijfheid en functieverlies (bewegingsvermindering van de duim) zijn kenmerkend voor deze aandoening. Er is geen aanwijsbare oorzaak, artrose is te wijten aan een veelvuldig en jarenlang gebruik van de duim. Een ernstige verstuiking van de duim met een letsel van de gewrichtsbanden of een breuk in het gewricht kan de de artrose versnellen.

Carpaal Tunnel Syndroom (CTS)

Tintelingen of gevoelloosheid

Het carpaal tunnel syndroom wordt veroorzaakt door compressie van een belangrijke zenuw -de nervus medianus- ter hoogte van de pols, in de carpale tunnel. Dit geeft tintelingen of gevoelloosheid aan de binnenkant van de hand, die uitstraalt naar vooral de duim en wijsvinger, middelvinger of (een deel van de) ringvinger, maar niét de pink. Er treedt een krachtverlies op in de hand, vooral in de duimspieren en je kan last hebben van nachtelijke pijn. Bij ongeveer een kwart van de mensen met CTS verdwijnen de klachten zonder behandeling binnen één jaar.

Slapende handen, pijn of tintelingen tijdens zwangerschap

Het Carpaal Tunnel Syndroom komt vaak voor als je zwanger bent. Sommige zwangere vrouwen krijgen last van slapende handen, pijn of tintelingen in handen of onderarmen en dan meestal 's nachts. Er zijn echter ook zwangeren die er bij de uitvoering van de dagelijkse werkzaamheden last van krijgen. De klachten hangen samen met vochtophoping in een tunneltje in de onderarm -de zogeheten carpale tunnel- waar de pezen en een zenuw van de hand en vingers doorlopen. De zwangerschapshormonen zorgen ervoor dat er veel meer vocht vastgehouden wordt dan normaal. Door deze vochtophoping in dit tunneltje raken zenuwen bekneld, wat de klachten als tintelingen, slapende handen en soms zelfs (nachtelijke) pijn veroorzaakt. Ook kun je te maken krijgen met verminderde kracht in de handen. Een speciaal aangemeten brace kan uitkomst bieden.

Pijn in beide handen bij fibromyalgie

Fibromyalgie is een chronisch pijnsyndroom. De pijn is onder meer gelokaliseerd in spieren, gewrichtsaanhechtingen en pezen in het hele lichaam. Het is een chronische aandoening, die de gewrichten niet aantast zoals artritis. De twee belangrijkste verschijnselen zijn pijn in allerlei delen van het lichaam, gecombineerd met flinke vermoeidheid. Andere klachten zijn ook mogelijk, onder meer een tintelend gevoel in vingers en tenen en sommige mensen klagen erover dat hun handen en voeten aanvoelen alsof ze opgezwollen zijn, terwijl dat niet het geval is.

Ganglion cyste

Aan de bovenkant of aan de onderkant van hand en polsregio kan zich spontaan een goedaardige uitstulping of zwelling (cyste) ontwikkelen, die ontstaat vanuit het gewrichtskapsel of vanuit een peesschede. Dit wordt een 'ganglion cyste' genoemd. Ze kunnen in het begin pijn doen. Als gevolg van druk van de zwelling op aangrenzende pezen of zenuwen kan krachtsverlies of een bewegingsbeperking optreden. Veel ganglia verdwijnen spontaan, dus zonder enige behandeling.

Trigger finger: peesontstekingen hand/vingers

Een trigger finger is zeker bij volwassenen één van de meest voorkomende aandoeningen aan de hand. De trigger finger wordt ook wel 'snapping finger', 'tendovaginitis stenosans' (TVS), of 'hokkende vinger' genoemd. Een trigger finger is een aandoening van de pezen in de hand, die de vingers buigen, waarbij je vaak last hebt van een pijnlijke zwelling aan de basis van de vinger of duim. Je kunt je vinger moeilijk buigen en strekken en je voelt daarbij vaak een schokje.

Pijn in handen door reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis (RA) is een vorm van reuma die wordt gekenmerkt door ontstekingen in de gewrichten. Het zijn vooral de gewrichten van de handen en voeten, de knieën, de polsen en de enkels die zijn aangedaan.

Dystrofie

Dystrofie wordt ook wel 'posttraumatische dystrofie' of 'complex regionaal pijnsyndroom' genoemd. Dystrofie is een aandoening die kan optreden na een letsel of een operatie. Deze aandoening kan worden gezien als een abnormaal sterke reactie van het lichaam op een letsel of operatie. Een klein letsel zoals een kneuzing van de hand, kan al een ernstige vorm van dystrofie geven. De volgende verschijnselen treden hierbij op:

• pijn, welke toeneemt bij inspanning;
• gezwollen lichaamsdeel;
• verschil in huidtemperatuur (warm bij een warme dystrofie en koud bij de koude dystrofie) en huidverkleuring van het aangedane gebied (rood of blauw);
• verminderde beweeglijkheid en pijn bij het aanraken van de huid.

Thoracic Outlet Syndroom

Het Thoracic Outlet Syndroom (TOS), ook wel aangeduid als costo claviculair syndroom, schoudergordelsyndroom en neurovasculair compressie syndroom, is een verzamelnaam voor aandoeningen waarbij de vaat-zenuwbundel, gelegen in het schoudergebied, bekneld raakt. Bij een TOS zitten er zenuwen, spieren en soms ook bloedvaten in je schouder in de knel, als gevolg waarvan er klachten in de arm ontstaan. Typische klachten zijn pijn in je schouders, nek, arm en hand. Vaak ervaar je een tintelend, prikkend of slapend gevoel in je arm of hand aan de zijde waar de beknelling zich bevindt. Je arm kan blauw of wit verkleurd zijn. Vooral als je met je armen boven je hoofd werkt (bijvoorbeeld bij het ophangen van de was of het kammen van je haar), heb je last van klachten. De aandoening wordt vooral gezien bij jongvolwassen in de leeftijd van 20 tot 40 jaar, veel vaker bij vrouwen dan bij mannen.

Pijn aan de hand door spieren

Spierpijn en hoge spierspanning a.g.v. stress

Als gevolg van stress spannen spieren zich aan. Dit gebeurt zodat het lichaam zich kan verweren bij een stresssituatie. Het is alleen wel belangrijk om daarna de spieren te ontspannen. Bij chronische stress gebeurt het vaak dat de spieren niet meer ontspannen, maar dat de spieren gespannen blijven. Na verloop van tijd kunnen de spieren pijnlijk aanvoelen, vooral de nek- en schouderspieren. Pijnlijke kuitspieren, trillende handen, pijn onder in de rug, knikkende knie of het slap voelen in de benen zijn evenwel ook mogelijk. Hoge spierspanning en spierpijn zijn vaak terug te leiden naar stress.

Spierkrampen

Je handen zijn samengesteld uit veel verschillende spieren die doorlopend worden gebruikt. Pezen die verbonden zijn met botten, helpen om je vingers te bewegen en de greep te verbeteren. Overmatig gebruik van deze handstructuren kan leiden tot spierkrampen die kunnen leiden tot pijn in de handpalm.

Bloedvaten

Het fenomeen van Raynaud

Fenomeen van Raynaud ontstaat door vernauwing van de bloedvaten die de perifere gebieden van het lichaam voeden, zoals de neus en vingers. Het kan leiden tot verkleuring, verdoving en pijn in het getroffen gebied. Door koude temperaturen verergeren de klachten.

Bloedsomloop

Net als andere organen en weefsels in het menselijk lichaam, hebben handen een constante bloedtoevoer nodig om te overleven en normaal te kunnen functioneren. Aandoeningen zoals perifere arteriële ziekte (PAD) beperken vaak de bloedtoevoer naar distale ledematen zoals de handen en benen die kunnen leiden tot pijnontwikkeling. Vasculitis wordt gekenmerkt door ontsteking van de bloedvaten en leidt tot palmpijn als gevolg van een infectie, verwonding of auto-immuuntoestand.

Infecties

Lokale en systemische bacteriële infecties kunnen in het algemeen leiden tot pijn in de handen. Schimmelinfecties en virale infecties veroorzaken over het algemeen geen pijn.

Huidaandoeningen

De huid van je handen komt elke dag in contact met veel verschillende ziekteverwekkers. Hoewel de huid een goede eerste verdedigingslinie is, is het vatbaar voor inflammatoire huidaandoeningen die het onderliggende weefsel kunnen beschadigen, waardoor het wordt blootgesteld aan infecties. Allergenen kunnen ook een reactie op de huid veroorzaken, waardoor deze ontstoken raakt, zoals te zien is bij contacteczeem.

Alarmsymptomen pijnlijke hand

Neem bij de volgende symptomen contact op met een huisarts:

• bij aanhoudende pijn aan één hand of beide handen, zelfs na het nemen van voldoende rust en het innemen van pijnstillers
• bij verergerende klachten
• bij bijkomende symptomen zoals stijfheid of zwelling
• in geval van een onbekende oorzaak van de pijnlijke hand(en)
• bij klachten die komen en gaan

Behandeling van pijnlijke handen

Er zijn meerdere mogelijke behandelingen bij handpijn.

Bescherming tegen de kou

Tijdens koude perioden van het jaar, vooral in de herfst en winter, kunnen aan kou blootgestelde handen leiden tot pijn en stijfheid in de gewrichten (stijve gewrichten). De aanschaf van wollen handschoenen van goede kwaliteit kan helpen om dit te voorkomen. Als het dragen van handschoenen in de buitenlucht niet mogelijk is, wrijf dan eenvoudigweg met je handen om je handen op te warmen.

Handoefeningen

Langdurig gebruik van een toetsenbord en muis kan pijn in de handen en polsen tot gevolg hebben. Door je handen en handspieren regelmatig uit te rekken en te strekken, kun je handpijn verlichten.

Medische hulp

Als je een ernstige handblessure hebt opgelopen, met name als de huid openligt of als je wat gebroken hebt, is het ten zeerste aan te bevelen om zo spoedig mogelijk professionele medische hulp in te schakelen. Afhankelijk van de verwonding is spoedeisende zorg nodig, omdat er veel delicate zenuwen en bloedvaten in de hand aanwezig zijn. Als je bent gebeten door een hond of ander dier, is het belangrijk om de wond te reinigen teneinde schadelijke bacteriën uit de wond te verwijderen, evenals het gebruik van antibiotica als voorzorgsmaatregel. Na een verwonding waarbij je bloedt heb je soms ook een tetanusprik nodig. De tetanusbacterie zit in straatvuil. Raadpleeg je huisarts voor advies.

Immobilisatie van de hand

Immobilisatie van de hand door een spalk helpt bij het stabiliseren van de positie van je vinger, duim of pols. Een spalk kan wekenlang worden gedragen om beweging te beperken en het genezingsproces te ondersteunen.

Corticosteroïde injectie

Een injectie met corticosteroïden in het gewricht, in de peesschede of rond de zenuw remt de ontsteking, maar het vermindert ook de zwelling en de pijn en kun je weer beter bewegen.

Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's)

NSAIDS's verminderen pijn, ontsteking en zwelling. Langdurig gebruik van deze geneesmiddelen kan echter leiden tot leverschade en maagklachten.

Warmte en koude toepassen

Warmte is een goede therapie voor de verlichting van stijfheid, terwijl koude effectief is voor het verminderen van pijn. Er kunnen speciale warme / koude kompressen worden gekocht.

Lees verder

• Pijn in handpalm: oorzaken en symptomen pijnlijke handpalmen
• Pijn in de pols: oorzaken en symptomen van pijnlijke pols
• Pijn in vinger of pijnlijke vingers: oorzaken van vingerpijn
• Stramme, pijnlijke handen: oorzaken van stijve, stramme hand
• Geen kracht in handen: oorzaken van krachtverlies in handen