Bultje op tandvlees: symptomen & oorzaken bult op tandvlees

Bultje op tandvlees: symptomen & oorzaken bult op tandvlees Een pijnlijk blaasje, hard knobbeltje of juist een zachte bult of bultje op het tandvlees kennen meerdere mogelijke oorzaken. Aften komen zeer veel voor. Sommige bultjes of knobbeltjes zijn ernstiger dan andere. Zwangerschap, medicatiegebruik of een slecht passende kunstgebit zijn mogelijke veroorzaken van knobbeltjes op het tandvlees, die meestal vrij onschuldig zijn. Veel mensen hebben last van aften. Een afte ziet eruit als een rond, wit vlekje met een rode begrenzing. Ze komen voor op het zachte tandvlees en/of slijmvlies. Een epulis is een lokale, meestal onschuldige zwelling van het tandvlees. Een pyogeen granuloom kan volgen op een kleine verwonding van het tandvlees of bij zwangere vrouwen onder invloed van hormonen ontstaan. Soms kunnen deze bultjes of knobbeltjes echter ook wijzen op ernstigere aandoeningen, zoals tandvleesziekte. Daarom is het verstandig om ze te laten controleren door een tandarts of mondhygiënist als je er last van blijft houden.
Ga naar de tandarts bij een abces in de mond / Bron: Erik Christensen, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Ga naar de tandarts bij een abces in de mond / Bron: Erik Christensen, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Bult op tandvlees

Heb je ooit een bultje of knobbeltje op je tandvlees opgemerkt? Soms is een bultje op het tandvlees een zeer milde aandoening die na een paar dagen verdwijnt. Maar als de knobbel op je tandvlees een tijdje blijft, kan dit betekenen dat er bacteriegroei onder de knobbel aanwezig is. Het kan ook betekenen dat er sprake is van een abces. In dat geval is het belangrijk om zo snel mogelijk naar de tandarts te gaan, want een dergelijke infectie kan zich verspreiden naar je omliggende tanden en zelfs naar de bloedbaan, waar het symptomen in je hele lichaam kan veroorzaken.

Oorzaken bultje of knobbel op tandvlees

Een knobbeltje op het tandvlees kan elke grootte of elke kleur hebben en het kan tekenen van infectie vertonen, zoals roodheid of etter (pus). Sommige van deze knobbels zijn ernstig en sommige kunnen gemakkelijk worden behandeld met huismiddeltjes of vrij verkrijgbare medicijnen. Dit zijn de meest voorkomende oorzaken van een bultje op het tandvlees:
  • Irritatie van het tandvlees;
  • Ontstoken tandvlees (gingivitis);
  • Pericoronitis;
  • Tandextractie;
  • Aften;
  • Tandvleescyste;
  • Epulis;
  • Abces in het tandvlees;
  • Pyogeen granuloom.

Symptomen

Knobbeltjes op het tandvlees gaan meestal gepaard met andere symptomen, zoals:
  • pusafscheiding
  • stinkende adem (vooral bij een pusafscheiding)
  • slechte smaak in de mond (vooral bij een pusafscheiding)
  • bloedend tandvlees
  • gevoeligheid voor warm of koud eten
  • gezwollen tandvlees
  • koorts
  • misselijkheid
  • moeilijkheden bij het eten en spreken
  • moeite met slikken
  • oorpijn / kaakpijn
  • rood of rozig bultje op tandvlees
  • rood tandvlees
  • pijnlijke tandvlees
  • toenemende druk in het getroffen gebied

Knobbeltje door irritatie van het tandvlees

Soms kan een eenvoudige irritatie van een bepaald gebied leiden tot een knobbeltje op het tandvlees. Dit gebeurt vaak als je iets in je mond tegen één plek hebt gedrukt of door het eten van bepaald voedsel. Te hard poetsen en flossen zijn andere mogelijke oorzaken.

Ontstoken tandvlees (gingivitis)

Deze tandvleesaandoening begint met een ontsteking, die kan aanvoelen als knobbeltjes langs het tandvlees en dan erger wordt zonder behandeling.

Pericoronitis (vaak ter hoogte van de verstandskies)

Pericoronitis duidt op een ontsteking van het tandvlees rond een tand die nog niet volledig doorgebroken is. Meestal doet dit zich voor ter hoogte van de verstandskies, omdat deze tanden veelal te weinig plaats hebben in het gebit.

Knobbel op tandvlees door tandextractie

Een knobbel op het tandvlees verschijnt vaak na een tandextractie. Dit kan een bloedstolsel zijn dat zich vormt tijdens de genezing, of gewoon door irritatie van het gebied, dat binnen een paar dagen zal verdwijnen.

Zweertje in de mond / Bron: Istock.com/FeelPicZweertje in de mond / Bron: Istock.com/FeelPic

Bultje op tandvlees door aften

Aften komen bij 15-50% van de bevolking voor (afhankelijk van de definitie die gehanteerd wordt). Het lijkt erop dat aften vaker voorkomen bij vrouwen dan bij mannen. Verder zien we aften vaker optreden bij blanken, mensen jonger dan 40 jaar, niet-rokers en bij mensen met een hogere sociaaleconomische status. Aften zijn pijnlijke, veelal kleine ovaal/ronde zweertjes, welke zich manifesteren op het zachte tandvlees en/of slijmvlies.

Oorzaak
De oorzaak voor het ontstaan van aften is onbekend. Meestal verdwijnen aften spontaan binnen twee weken, maar soms kan een grotere en diepe afte ontstaan waarbij de genezing langzamer verloopt.

Behandeling
Normaal gesproken genezen aften spontaan binnen veertien dagen. Van chloorhexidine-bevattende mondspoelingen (0,1 of 0,2%) is in de meeste onderzoeken een bescheiden gunstig effect aangetoond. De duur van de symptomen werden door de toepassing van chloorhexidine (welke veel soorten bacteriën doodt en de groei van schimmels en gisten remt) met ongeveer een dag bekort en tevens verminderde de ernst van de pijn. Bij mensen die overmatig last hebben van aften wordt soms lokaal toegepaste steroïden voorgeschreven. Dit kan de ziekteduur bekorten. Het heeft echter geen effect op het aantal recidieven. Vanwege de bijwerkingen wordt het niet toegepast bij ongecompliceerde gevallen.

Tandvleescyste

Een cyste is een holte gevuld met vocht. Een cyste is – net als een abces – een onnatuurlijke lichaamsholte. De oorzaak van een tandvleescyste is vaak niet duidelijk. Het kan ontstaan door een ontsteking, maar in de meeste gevallen is er geen aanwijsbare oorzaak. Een cyste van het tandvlees in de boven- of onderkaak komt niet vaak voor. Vaak manifesteert het zich als een kleine zwelling aan de wangkant van het tandvlees. Een tandvleescyste is vaak niet meer dan een centimeter groot.

Zwelling op het tandvlees door epulis

Met 'epulis' wordt vaak een lokale zwelling van het tandvlees aangeduid. Vaak betreft het een onschuldige laesie, bultje of afwijking, welke uitgaat van een lokale chronische ontsteking. Ontoereikende mondhygiëne kan de zwelling versterken. Een epulis komt vaker bij vrouwen van bij mannen voor.

Oorzaken
Tijdens de zwangerschap kan vanuit een chronische tandvleesontsteking -wat 'gingivitis' wordt genoemd- soms een epulis ontstaan. Dit wordt een epulis gravidarum genoemd. Na de bevalling verdwijnt deze in de meeste gevallen weer spontaan. Een epulis kan ook worden veroorzaakt door hormonale veranderingen tijdens de puberteit. Het ontstaan van een epulis kan tevens gerelateerd zijn aan medicijngebruik. Een epulis kan ook berusten op een neoplasma van het tandvlees of het onderliggende bot.

Behandeling
Meestal wordt de afwijking door de kaakchirurg verwijderd, waarbij een biopsie (onderzoek van een stukje weggenomen weefsel) uitgevoerd kan worden. Ook kan een tandfilm of röntgenfoto worden gemaakt.

Abces in het tandvlees

Een abces is een etterophoping en in het tandvlees is een abces te herkennen aan de wit, gelige kleur van de bobbel. Daarnaast kun je klachten ontwikkelen als overgevoelige tanden, gezwollen tandvlees en koorts. Een abces in het tandvlees kan ontstaan:
  • als je gaatjes en/of een tandvleesontsteking niet op tijd behandeld
  • na een operatie aan het gebit, zoals het trekken van een tand of (verstands)kies

Bloedend bultjes door pyogeen granuloom

Een pyogeen granuloom -ook wel 'granuloma pyogenicum' genoemd- in het mondslijmvlies of op het tandvlees treedt veelal op bij kinderen en jongvolwassenen. Bij deze goedaardige aandoening manifesteert zich een rode, glanzende, afgeronde massa op het mondslijmvlies, welke zeer gemakkelijk gaat bloeden en verzweren. De grootte van de laesie kan variëren van enkele millimeters tot een paar centimeter. Bij zwangere vrouwen wordt een pyogeen granuloom vooral gezien in het tandvlees.

Oorzaak
De oorzaak van is onbekend, maar chronische tandvleesontsteking en letsel aan het mondslijmvlies kunnen leiden tot de vorming van dergelijke laesie. Bij een zwangere vrouw spelen hormonale invloeden een rol.

Zelfzorg bij bult op tandvlees

Een knobbeltje op je tandvlees kan pijnlijk en irritant zijn. Er zijn enkele zelfzorgmaatregelen die je kunt nemen om de pijn te verzachten.

Spoelen met zout water

Wanneer je te maken hebt met irritatie of pijn in je mond, kan spoelen met zout water de pijn helpen verdwijnen. Je kunt hiervoor zuiveringszout gebruiken. Dit gaat ook een vieze smaak in de mond tegen.

Flosdraad / Bron: Onderwijsgek, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Flosdraad / Bron: Onderwijsgek, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Tanden goed poetsen en flossen

Houd je tanden heel schoon door elke dag te poetsen en te flossen, en mondwater te gebruiken om je mond schoon te maken en op te frissen nadat je hebt gepoetst. Dit kan helpen bij het voorkomen van de vorming van pockets die bacteriën bevatten.

Goede mondhygiëne

Poets en flos elke dag, sowieso iedere ochtend en voor het slapen gaan. Ga halfjaarlijks op controle bij de tandarts. Een elektrische tandenborstel kan helpen, net als een borstel met zachte haren die je tandvlees niet irriteert. Zorg ervoor dat je alle kanten van je tanden poetst en gebruik tandenstokers en flosdraad om op moeilijk bereikbare plaatsen te komen. Vervang de tandenborstel wanneer deze versleten of gerafeld is of nadat je verkouden bent geweest. Bewaar je tandenborstel nooit in een afgedekte plek, omdat dit de groei van bacteriën kan stimuleren.

Stoppen met roken / Bron: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.comStoppen met roken / Bron: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.com

Stoppen met roken

Rokers hebben een veel hogere incidentie van tandvleesaandoeningen en kunnen problemen hebben met bloedend tandvlees en gezwollen tandvlees. Deze constante irritaties kunnen ernstige tandproblemen veroorzaken en roken kan ook leiden tot mondkanker. Stoppen met roken is daarom aanbevolen.

Wanneer een arts raadplegen?

Als je pijn hebt tijdens het kauwen, zwelling van de kaak of problemen hebt met het openen van je mond, is het tijd om naar een tandarts te gaan. Andere problemen waarbij het verstandig is een afspraak te maken met de tandarts, zijn onder andere een stinkende adem die niet verdwijnt door goede mondhygiëne, af en toe bloeden van het tandvlees en koorts of andere tekenen van infectie.

Lees verder

© 2013 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Mijn tandvlees is ontstoken, wat nu?Ontstoken tandvlees, ook wel gingivitis genaamd, is een pijnlijk verschijnsel in de mond. Bij de meeste mensen zorgt ont…
Ontstoken tandvleesOntstoken tandvleesMet een goede mondhygiëne houdt je jouw tanden, kiezen en tandvlees gezond. Je voorkomt daardoor dat je geen ontstoken t…
Mijn tandvlees bloedt, hoe komt dat?Mijn tandvlees bloedt, hoe komt dat?Bloedend tandvlees kan plotseling de kop opsteken, maar bloedend tandvlees kan ook chronisch zijn. Hoe komt het dat je t…
Bleek tandvleesBleek tandvleesAan de kleur van uw tandvlees, maar ook dat van een hond, kunt u zien of het gezond of ziek is. Is het roze, bleek of wi…

Pijn aan het oor? Oorzaken, behandeling & tips bij oorpijnPijn aan het oor? Oorzaken, behandeling & tips bij oorpijnPijn aan het oor kan samengaan met vervelende symptomen als jeuk, hoofdpijn, of pijn bij het slikken. Doorgaans zijn de…
Tips tegen griepTips tegen griepVeel mensen krijgen tegenwoordig een griepprik voorgeschreven. Zeker als ze behoren tot de zogenaamde risicogroepen. Maa…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Endlesswatts, Pixabay
  • Dr. J.A.H. Eekhof, dr. A. Knuistingh Neven, dr. W. Opstelten: Kleine kwalen in de huisartspraktijk, Elsevier Gezondheidszorg, Amsterdam, vijfde geheel herziene druk, 2010.
  • Martin Levie. Tandvleesziekte en gevoelige tanden. https://www.martinlevie.nl/behandelingen/tandvleesziekte-en-gevoelige-tanden/ (ingezien op 1-11-2023)
  • MD Health. How to Deal With Lump on Your Gums. http://www.md-health.com/Lump-on-Gums.html (ingezien op 12-2-2018)
  • Scully C. Aphthous ulceration. N EngI J Med 2006;355:165-72.
  • Springer. Tandvleescyste. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-90-368-0643-5_37 (ingezien op 24-3-2022)
  • Tandartsverzekering. Vergoeding abces. https://www.tandartsverzekering.nl/abces.html (ingezien op 26-5-2019)
  • Wikipedia. Pericoronitis. https://nl.wikipedia.org/wiki/Pericoronitis (ingezien op 23-5-2019)
  • www.tandarts.nl
  • Afbeelding bron 1: Erik Christensen, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Istock.com/FeelPic
  • Afbeelding bron 3: Onderwijsgek, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 4: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.com
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 01-11-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 13
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.