Vergrote lever: oorzaak, symptomen, diagnose en behandeling

De medische benaming van een vergrote lever of leververgroting is 'hepatomegalie'. Er wordt van een vergrote lever of hepatomegalie gesproken als de lever 2 tot 4 centimeter onder de ribbenboog (door de arts) voelbaar is. Meerdere oorzaken kunnen een vergrote lever veroorzaken. In sommige gevallen kunnen zowel de lever als de milt vergroot zijn. Een voorbeeld waar dit bij kan optreden is de ziekte van Pfeiffer, een infectie door een virus welke gepaard kan gaan met keelpijn en koorts.

Vergrote lever

• Wat is een vergrote lever?
• Wat zijn de mogelijke oorzaken van een vergrote lever?
• Welke andere symptomen kunnen er optreden?
• Hoe wordt een diagnose gesteld?
• Waaruit bestaat de behandeling?

Wat is een vergrote lever?

De lever is na de huid het het grootste, en het meest veelzijdige orgaan. De lever heeft een groot aantal functies, zoals de productie van essentiële stoffen, zoals vetten en eiwitten. Voorts maakt de lever giftige stoffen, zoals alcohol en medicijnen, onschadelijk door deze af te breken en de lever speelt een niet te onderschatten rol bij de energiehuishouding.

Abnormaal vergrote lever

Hepatomegalie duidt op een abnormaal vergrote lever, ongeacht de oorzaak. In sommige gevallen zijn zowel de lever als de milt vergroot, hetgeen 'hepatosplenomegalie' wordt genoemd (een vergrote milt wordt 'splenomegalie' genoemd). Een niet goed functionerende lever kan allerlei klachten veroorzaken, zoals geelzucht en pijn in de leverstreek. Bij een vergrote lever kunnen verschillende soorten klachten ontstaan, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. In het begin gaat een vergrote lever vaak niet gepaard met andere klachten. Een vergrote lever wordt vaak tijdens een lichamelijk onderzoek door een arts ontdekt.

Wanneer de lever op zo’n vier tot twee centimeter onder de rib al te voelen is, kan gesproken worden van een vergrote lever. De arts zal onder de ribbenboog onderzoeken of hij de lever kan voelen wanneer je inademt. Wanneer dat het geval is, is de kans groot dat er sprake is van een vergrote lever. Toch is een vergrote lever zeker niet altijd voelbaar.

Wat zijn de mogelijke oorzaken van een vergrote lever?

Een vergrote lever wordt meestal veroorzaakt door leveraandoeningen die zijn gerelateerd aan overmatig alcoholgebruik, congestief hartfalen, glycogeenstapelingsziekte, virale hepatitis, leverkanker en leververvetting. Het kan ook worden veroorzaakt door een grote verscheidenheid van andere aandoeningen, zoals de ziekte van Pfeiffer (een andere benaming is klierkoorts, vanwege opgezette klieren), of uitzaaiingen van kanker elders in het lichaam.

Welke andere symptomen kunnen er optreden?

Welke andere symptomen kunnen optreden met een vergrote lever? Een vergrote lever kan gepaard gaan met andere symptomen, die variëren - afhankelijk van de onderliggende ziekte of aandoening. Zo kunnen er bepaalde maag-darmklachten optreden, zoals:

• zwelling van de buik of een opgeblazen gevoel;
• bloed bij de ontlasting;
• witte, grijze of stopverfontlasting (ontkleuring van de ontlasting);
• diarree;
• verlies van eetlust;
• misselijkheid met of zonder braken.

Andere symptomen die kunnen optreden samen met een vergrote lever

• een donkere kleur van de urine (theekleur);
• vermoeidheid;
• koorts of koude rillingen;
• hoofdpijn;
• jeukende huid;
• gewrichtspijn;
• verlies van lichaamshaar;
• algehele malaise of lethargie;
• onregelmatige menstruatie;
• roodheid van de handpalmen (rode handpalmen);
• spider angiomen (rode huidafwijking bestaande uit kleine bloedvaten die uitwaaieren in een patroon dat op een spinnenweb lijkt);
• gele verkleuring van de huid en het wit van de ogen (geelzucht).

Ernstige klachten

Ernstige symptomen die kunnen wijzen op een levensbedreigende aandoening, waarbij direct medische hulp moet worden ingeschakeld:

• buikpijn;
• zwelling van de buik of een opgeblazen gevoel;
• agitatie;
• verandering in de mentale status of een plotselinge gedragsverandering, zoals verwardheid, delirium, lethargie, hallucinaties en wanen;
• moeite met lopen;
• een snelle hartslag (tachycardie)
• ernstige vermoeidheid
• bloed braken.

Hoe wordt een diagnose gesteld?

Zodra je arts vaststelt dat er bij jou sprake is van een vergrote lever, kan aanvullend worden gedaan om de oorzaak ervan te achterhalen. Aanvullend onderzoek kan bestaan uit:

Bloedonderzoek

In het bloed kunnen bepalingen gedaan worden die informatie opleveren met betrekking tot de functie van de lever. Een leverfunctietest kan leverbeschadiging opsporen en/of de ernst van een leverstoornis vaststellen.

Beeldvormende onderzoeken

De lever kan in kaart worden gebracht door middel van echografie, CT-scan, MRI-scan of een PET-CT.

Leverbiopsie of leverpunctie

Bij dit onderzoek haalt een radioloog met een holle naald een stukje weefsel uit je lever, wat vervolgens door de patholoog-anatoom in het laboratorium wordt onderzocht.

Waaruit bestaat de behandeling?

Behandeling van een vergrote lever bestaat uit het diagnosticeren van de onderliggende aandoening, waarna deze adequaat behandeld kan worden.

Lees verder

• Leveraandoeningen: Lever: leverontsteking, vette lever, geelzucht, leverkanker (special)
• Leveraandoeningen symptomen: vergrote lever/geelzucht/kanker
• Leveraandoening door alcohol: pijn in de rechter bovenbuik
• Levercirrose: symptomen, leverklachten, oorzaak en alcohol
• Leververvetting: symptomen vette lever of vervette lever
• Leverontsteking: symptomen en behandeling hepatitis A,B,C,D