Pyrofobie: Psychische aandoening met angst voor vuur/brand

Pyrofobie: Psychische aandoening met angst voor vuur/brand Pyrofobie (arsonfobie) is een psychische aandoening waarbij een patiënt een intense en irrationele angst heeft voor vuur, bijvoorbeeld van een brandende sigaret of een open haard. Meestal ontstaat deze fobie als gevolg van slechte of traumatische ervaringen uit de jeugdperiode. Naast de angst, krijgt de patiënt mogelijk te maken met fysieke tekenen zoals duizeligheid en maagkrampen. Ook gaan patiënten obsessief zaken controleren om er zeker van te zijn dat dit geen brand gaat veroorzaken. Diverse behandelingen zijn beschikbaar voor deze angst voor vuur, zoals psychotherapie, blootstellingstherapie, hypnose en/of medicatie. Dankzij een juiste behandeling zijn de resultaten uitstekend. Onbehandeld ontstaan mogelijk vervelende complicaties.

Oorzaken van angst voor vuur, brand of vlammen

Evolutie / aangeleerd gedrag

Vuur is een van de eerste dingen die de mensheid in deze wereld heeft ontdekt. Hoewel het sinds de vroege mensheid een dagelijkse vereiste was, is het ook bekend dat vuur mogelijk kan leiden tot de dood. Bij pyrofobie is sprake van een intense, irrationele angst voor vuur. Sinds de vroege kinderjaren leren ouders aan kinderen dat vuur schadelijk en gevaarlijk kan zijn. Dergelijk aangeleerd gedrag kan zichzelf in de loop van de tijd vergroten en uiteindelijk overweldigend worden.

Traumatische ervaring

In veel gevallen is een slechte ervaring met vuur de oorzaak van de fobie. Een negatieve of traumatische ervaring met vuur, zoals het moeten ontsnappen aan een huisbrand of brandwonden opgelopen, veroorzaakt mogelijk arsonfobie.

Symptomen van irreële en intense angststoornis

Een beetje angst voor vuur(haarden), vlammen en brand is gezond en normaal want deze zaken leveren potentieel gevaar op. Mensen die vrezen dat een brandende kaars in huis kan gaan ontbranden, lijden echter niet aan de psychische aandoening.

Bij patiënten met pyrofobie overheersen de angstgevoelens echter het leven en zijn de angstgevoelens overweldigend. Zij kunnen zelfs geen klein gecontroleerd vuur of de geur hiervan benaderen of verdragen, zoals een lucifer, een open haard, een kampvuur of een brandende kaars. Als een pyrofobe patiënt vuur, vlammen of brand ziet en/of ruikt en/of hier aan denkt (zelfs al is dat enkel maar op de televisie of in een krant of tijdschrift), ontstaan diverse fysieke symptomen en psychische klachten.

Patiënten die brand zien of ruiken, krijgen mogelijk te maken met hoofdpijn / Bron: Concord90, PixabayPatiënten die brand zien of ruiken, krijgen mogelijk te maken met hoofdpijn / Bron: Concord90, Pixabay

Fysiek

Enkele fysieke symptomen als gevolg van pyrofobie omvatten:

Psychisch

Wanneer patiënten een brandgeur ruiken of ergens brand, rook, vuur of vlammen zien of hier aan denken, krijgen ze een angstaanval of paniekstoornis, wat zich uit in onder andere een woedeaanval (bij kinderen) een verstijfd gevoel, een opgesloten gevoel, het gevoel van te stikken en een doodsangst. In ernstige gevallen leidt pyrofobie tot obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornissen, zoals constant de batterijen in rookmelders controleren, de kachel controleren, of steeds controleren dat de oven is uitgeschakeld. Verder vermijden veel patiënten situaties met brand, vlammen of vuur zoals een barbecue of kampvuur.

Diagnose en onderzoeken

Een psycholoog stelt tal van vragen over de fobie en de symptomen. Een medische en psychische geschiedenis van de patiënt is eveneens nodig. Diagnostische criteria voor het diagnosticeren van de aandoening zijn vastgelegd in het handboek “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5)”.

Behandeling van pyrofobie

Alternatieve behandelingen

Sommige patiënten verkiezen een alternatieve behandeling zoals hypnose, hypnotherapie of mindfulness voor het behandelen van arsonfobie.

Blootstellingstherapie

Blootstellingstherapie (exposure therapy) is de meest gebruikelijke manier om pyrofobie te behandelen. Deze methode houdt in dat diverse soorten vuur worden geïllustreerd in volgorde van toenemende grootte, van een brandende sigaret tot een fornuis of grillvlam. De patiënt wordt blootgesteld aan deze vormen van vuur, brand en vlammen in een veilige omgeving. Vervolgens worden ook voorbeelden van echt vuur gebruikt, zoals een brandende lucifer of sigaret. De patiënt leert op deze manier geleidelijk dat hij niet angstig hoeft te zijn van vuur. Daarnaast leert de therapeut ook ontspanningstechnieken zoals visualisatietechnieken, ademhalingscontrole en meditatie aan om met de angst om te gaan.

Diverse medicijnen zijn inzetbaar / Bron: Stevepb, PixabayDiverse medicijnen zijn inzetbaar / Bron: Stevepb, Pixabay

Medicatie

In ernstige gevallen zet de arts medicatie in om de fobie onder controle te houden. Veelgebruikte geneesmiddelen zijn kalmerende medicijnen (zoals benzodiazepinen), geneesmiddelen tegen angst (anti-angstmedicatie) en antidepressiva. Deze helpen om de chemische stoffen in de hersenen in evenwicht te brengen, zoals serotonine (is verantwoordelijk voor het humeur en het temperament). Geneesmiddelen brengen echter mogelijk bijwerkingen met zich mee. Daarnaast pakken ze de oorzaak van de angststoornis niet aan. De arts zet deze behandelmethode daarom enkel in bij ernstige klachten, al is dan ook vaak een combinatie met andere behandelmethodes aanbevolen.

Psychotherapie

Een andere behandelingsmethode is psychotherapie of cognitieve gedragstherapie, waarbij een patiënt een therapeut vertelt over de oorzaak van deze angst. Dit brengt de patiënt tot rust en maakt hem minder bang voor gecontroleerd vuur.

Prognose van psychische aandoening

Dankzij de juiste behandeling is het vaak goed mogelijk om de klachten te verminderen. De angst zal dan de dagelijkse activiteiten niet meer overheersen.

Complicaties van arsonfobie

Onbehandeld leidt de angst voor vuur mogelijk tot ernstige complicaties zoals onder andere sociale isolatie, slaapstoornissen, relatieproblemen en niet meer willen koken op vuur.

Lees verder

© 2019 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Angststoornis door een somatische (lichamelijke) aandoeningAngststoornis door een somatische (lichamelijke) aandoeningDe angststoornis door een somatische (lichamelijke) aandoening is één van de twaalf angststoornissen die door de DSM-IV…
Hypochondrie is de angst om ziek te wordenHypochondrie is de angst om ziek te wordenHypochondrie is een angst voor ziekte, letterlijk ziektevrees. Mensen die hypochondrie hebben zijn steeds bezig met het…
Angststoornis: godotsyndroomAngststoornis: godotsyndroomHet godotsyndroom is een angststoornis waarbij iemand zich ernstige zorgen maakt om de nabije toekomst en er steeds maar…

Dressler-syndroom: Hartaandoening door schade aan het hartDressler-syndroom: Hartaandoening door schade aan het hartHet Dressler-syndroom is een secundaire vorm van pericarditis (ontsteking van het hartzakje). De hartaandoening treedt o…
Orale mucositis: Oorzaken van mondslijmvliesontstekingOrale mucositis: Oorzaken van mondslijmvliesontstekingPatiënten die (hoge doses) chemotherapie, gerichte therapie en/of radiotherapie krijgen voor de behandeling van kanker,…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Michel Van Der Vegt, Pixabay
  • Geraadpleegd op 26 juli 2019:
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Fear of Fire Phobia – Pyrophobia, https://www.fearof.net/fear-of-fire-phobia-pyrophobia/
  • Pyrophobia of the Fear of Fire begrijpen, https://www.verywellmind.com/what-is-the-fear-of-fire-2671887
  • Pyrophobia or the Fear of Fire: Definition, Symptoms and Treatment, http://typesofphobia.com/pyrophobia-fear-of-fire/
  • Pyrophobia, https://en.wikipedia.org/wiki/Pyrophobia
  • Pyrophobia: Fear of Fire - Causes, Symptoms and Treatment, https://www.healthtopia.net/disease/mental-health/phobia/pyrophobia-fear-of-fire
  • Pyrophobia: Understanding the Fear of Fire , https://www.healthline.com/health/anxiety/pyrophobia
  • Afbeelding bron 1: Concord90, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Stevepb, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 04-11-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.