Pijn aan de ribben: oorzaken van ribpijn of pijnlijke ribben

Pijn aan de ribben: oorzaken van ribpijn of pijnlijke ribben Pijn aan de ribben of pijnlijke ribben kan voorkomen in elke leeftijdsgroep en bij zowel mannen als vrouwen. Pijn aan de ribben of ribpijn kan worden omschreven als een stekende, zeurende, knagende, doffe of juist hevige pijn. Ribpijn kan rechts of links worden gevoeld. Pijn aan de ribben is een symptoom van een onderliggende oorzaak, die kan variëren van mild tot ernstig. Zo kan pijn aan de ribben het gevolg zijn van een relatief milde aandoening die vrij gemakkelijk te behandelen is, zoals overbelasting van de ribbenkast door hoesten door bijvoorbeeld een verkoudheid of door overbelasting van de spieren of een (sport)blessure. Pijn aan de ribben kan echter ook een symptoom zijn van meer ernstige aandoeningen, zoals een gebroken rib, osteoporose, kanker of pleuritis.
Normale thoraxfoto van een jong persoon (slank, goede inspiratiestand) / Bron: Chikumaya, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Normale thoraxfoto van een jong persoon (slank, goede inspiratiestand) / Bron: Chikumaya, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Rib (anatomie)

Het menselijk skelet telt bij de meeste mensen 24 ribben, 12 aan elke zijde van het lichaam. De ribben zijn beenderen die samen de borstkas of ribbenkast vormen. Ze omvatten de borstholte met daarin het hart en de longen. De borstkas beschermt deze organen in de borstholte en maakt tevens de ademhaling mogelijk door te zorgen voor een onderdruk in de longen. Doordat de ribben kunnen uitzetten, zorgt dit voor onderdruk in de borstkas waardoor inademen mogelijk wordt. De ribben hebben dus niet alleen een beschermende functie, maar ze zijn ook onmisbaar voor de werking van de longen. Letsel aan de ribben kan aanleiding geven tot flinke pijn tijdens het bewegen of ademen. Daarnaast kun je hinder ondervinden bij het ademen.

Pijn aan de ribben en andere symptomen

Ribpijn kan gepaard gaan met andere symptomen, zoals:
  • ademhalingsproblemen / kortademigheid / benauwdheid
  • angst en/of stress
  • een verminderd gevoel of gevoelloosheid (doof gevoel)
  • verminderde kracht
  • gewrichtspijn
  • kneuzingen / blauwe plekken
  • koorts
  • misvorming van de borstkas
  • moeilijkheden om het lichaam te draaien
  • pijn bij diep ademhalen
  • pijn op de borst
  • plasproblemen
  • slaapproblemen en daardoor slaaptekort
  • stijve spieren
  • zenuwpijn

Gekneusde of gebroken rib?

Verschil

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen gekneusde ribben en gebroken ribben. Bij een gekneusde rib is het omliggende weefsel van de rib beschadigd en niet de rib zelf. In geval de rib wel is aangedaan en breekt, dan spreekt men van een ribfractuur. Vaak ontstaat letsel aan de ribben door een ongeluk, val of (harde) stoot tegen de ribbenkast. Het kan lastig zijn om te bepalen of je een gekneusde of gebroken rib hebt en wat de schade in de borstkas is. Raadpleeg in dat geval een huisarts en neem in ernstige gevallen (bijvoorbeeld bij ademhalingsmoeilijkheden) contact op met 112. De diagnose kan indien nodig worden bevestigd aan de hand van röntgenfoto’s.

Gekneusde rib

Een gekneusde rib (ribcontusie) kenmerkt zich door:
  • pijn op de aangedane plaats;
  • pijn bij ademhaling, praten, lachen, hoesten, niezen en andere bewegingen zoals lopen of het bewegen met je armen;
  • op de plaats van de kneuzing verschijnt een bloeduitstorting (blauwe plek) en dit gaat gepaard met zwelling, stijfheid of tintelingen.
  • Door de pijn kun je moeite hebben met ademhalen, waardoor je oppervlakkiger ademhaalt.

Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend / Bron: Martin SulmanParacetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend / Bron: Martin Sulman
Het herstel van een gekneusde rib duurt ongeveer 5 tot 10 weken. Rust werkt herstel in de hand. Gekneusde ribben kun je koelen om pijn en zwelling tegen te gaan. Tegen de pijn kun je een pijnstiller als paracetamol of ibuprofen nemen.

Pijnlijke ribben door gebroken rib

Een gebroken rib kan de volgende klachten geven:
  • pijn op de plaats van het letsel;
  • het is pijnlijk wanneer druk wordt uitgeoefend op de rib(en), ook bij liggen;
  • bewegingen van de borstkas door draaien en buigen, zijn pijnlijk;
  • (scherpe) pijn bij diep inademen;
  • pijn bij hoesten, niezen en lachen;
  • soms een verstoorde ademhaling (kortademig, benauwdheid);
  • aanwezigheid van een bloeduitstorting;
    Benauwdheid / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.comBenauwdheid / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.com
  • mogelijk is een vervorming van de borstkas zichtbaar;
  • mogelijk dat je een trapje in het verloop van een rib kan voelen.

Vaak geneest een gebroken rib spontaan. Pijnstillers kunnen helpen tegen de pijn en wanneer je veel moet hoesten (wat pijn doet), kan de huisarts (codeïne)tabletten voorschrijven wat de hoestprikkel dempt. Een groot pleisterverband kan aangelegd worden bij hevige pijn, zodat de ademhalingsbewegingen van de ribben onder de pleister enigszins afgeremd worden. Bij ernstige pijn kan de huisarts ook een pijnstillende injectie geven. Voor een snel herstel is directe rust noodzakelijk. Het is belangrijk om regelmatig en goed door te blijven ademen. Dit helpt een longontsteking voorkomen.

Syndroom van Tietze en costochondritits

Het syndroom van Tietze is een goedaardige, chronische ontsteking van de kraakbeenverbinding(en) in de borstkas tussen de ribben en het borstbeen. Costochondritis is een pijnlijke ontsteking van het kraakbeen van de ribben. Er is op zich weinig verschil tussen het syndroom van Tietze en costochondritis. Beide aandoeningen hebben te maken met een ontsteking van het ribkraakbeen. Bij het syndroom van Tietze beperkt de aandoening zich echter tot het kraakbeen van de ribben aan het borstbeen en treedt er zwelling op. Costochondritis kenmerkt zich niet door zwelling en kan zich voordoen bij alle overige kraakbeenverbindingen van de ribben.

Bij het syndroom van Tietze wordt de pijn gevoeld links of rechts naast het borstbeen. Vaak zijn de bovenste ribben, vooral de tweede of derde rib, aangedaan. Door lichamelijke activiteit, beweging, diep zuchten, hoesten of niezen, verergert de pijn. De klachten kunnen weken tot maanden aanhouden en doordat het kraakbeen opzwelt, kun je op de aangedane plek last krijgen van roodheid en zwelling.

Auto-immuunziekten

Een aantal auto-immuunaandoeningen kunnen pijn op de borst veroorzaken, wat aanvoelt als ribpijn of pijn aan de ribben.

Artritis psoriatica (PsA)

Bij artritis psoriatica is een specifieke vorm van artritis (gewrichtsontsteking) die voorkomt bij mensen met de huidziekte psoriasis en hierbij komen de gewrichtsontstekingen vaak voor in de gewrichten van je armen of benen, zoals je handen, voeten, ellebogen of knieën. De ontsteking kan evenwel ook onder in je rug zitten, in je bekken, of op de plek waar je ribben aan je borstkas vastzitten.

Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis is een vorm van reuma waarbij chronische ontstekingen in de gewrichten ontstaan.

Ziekte van Bechterew

De ziekte van Bechterew is een vorm van ontstekingsreuma en bij het ontstaan ervan spelen zowel erfelijkheid als omgevingsfactoren en rol. In een later stadium van de ziekte kunnen de gewrichten tussen de wervelkolom en de ribben aangedaan raken, waardoor je minder goed diep kan inademen

Pijn aan de ribben door angst of stress

Angstaanvallen

Ribpijn kan het gevolg zijn van angst of stress. Vooral mensen die last hebben van angstaanvallen en andere symptomen van die de ademhaling beïnvloeden, zijn meer vatbaar voor dit soort pijn. Stress heeft effect op het lichaam – een effect dat bijna niet is te kwantificeren, en een die van invloed kan zijn op een manier die zelfs artsen niet begrijpen. Maar over het algemeen zijn er drie oorzaken van ribpijn van stress en angst. Deze zijn:

Spierpanning

Spierspanning in borst en buik kan leiden tot ribpijn. De spanning zelf legt niet alleen de druk op je ribben – het zet ook druk op je longen en de buik, dat kan ertoe leiden dat je het gevoel hebt alsof je ribpijn het gevolg is van de manier waarop je ribben en spieren onder druk staan..

Pijn op de borst

Ademhalingsproblemen die zich voordoen tijdens een angstaanval kan ook leiden tot pijn op de borst, en deze pijn lijkt vaak bij de ribben vandaan te komen. Ondanks deze pijn op de borst, is er niets mis met je hart. De pijn wordt veroorzaakt door de angst en paniek.

Onrustig slapen

Er is nog een andere mogelijk oorzaak van pijn aan de ribben welke samenhangt met stress en angst. Angst zorgt er vaak voor dat je gaat woelen en draaien in je slaap en dit kan leiden tot rib pijn.

Ribpijn door ribdisfunctie

Ribpijn of borstpijn wordt niet zelden veroorzaakt door een ribdisfunctie. Hierbij is het gewricht tussen een rib en een borstwervel geblokkeerd, waardoor het het niet meer vrij kan bewegen. Meerdere ribben kunnen tegelijk betrokken zijn. De aanleiding is vaak een plotse (veelal krachtige) beweging die verkeerd uitpakt, bijvoorbeeld omdraaien in bed, een felle ruk door een aangelijnde hond of een valpartij. Heel vaak is echter de oorzaak niet meer te achterhalen. Door de ontstane gewrichtsblokkade kunnen omringende structuren overbelast raken. Dit resulteert in pijn tussen de schouderbladen, al dan niet uitstralend langs de betrokken rib naar de voorkant (de borstzijde), alwaar krampen in tussenribspieren een flinke pijn kunnen veroorzaken. Het kan ook resulteren in een ontsteking van de aanhechting van de rib aan het borstbeen (syndroom van Tietze, zie boven). Er kan uitstralingspijn optreden naar de arm, die moe of krachteloos kan aanvoelen. De pijn kan samenhangen met de ademhaling en soms als snijdend worden ervaren, waarbij het voelt alsof er met een mes dwars door de borst wordt gestoken. Deze pijn kan soms verward worden met (ernstige) hartklachten.

Intercostaal neuralgie

Intercostaal neuralgie is een pijnlijke aandoening van de intercostaal (tussenrib) zenuw. De oorzaak is een beschadiging en/of een niet goed werken van deze zenuw, bijvoorbeeld door een operatie aan de borstkas waarbij de betreffende zenuw beschadigd wordt. Klachten zijn:
  • een hevige en scherpe pijn in de borstkas die van voren naar achteren (of andersom) straalt;
  • soms ook een voortdurende zenuwpijn;
  • de huid kan pijnlijk zijn bij aanraken;
  • ook kan er een gevoelsvermindering van de huid optreden.

Ziekte van Bornholm

Dit betreft een virusziekte die vooral de spieren aantast. Meestal wordt het veroorzaakt door een coxsackievirus. De symptomen van de ziekte van Bornholm komen plotseling opzetten, ongeveer twee tot vijf dagen na besmetting. De eerste symptomen zijn:
  • koorts; en
  • een scherpe pijn bij de onderste ribben of bovenbuik.

Ribpijn door hernia

Hernia in het bovenste gedeelte van de rug (de borstwervelkolom)

Een hernia ontstaat door een scheur in de buitenste ring van de tussenwervelschijf. Wanneer er een hernia in het bovenste gedeelte van de rug aanwezig is, kan de uitstulping op een zenuw drukken die aftakt van het ruggenmerg hetgeen uitstralende pijn kan geven langs een rib. Daarnaast kun je last krijgen van vermindering van het gevoel aan de linkerkant of rechterkant in de borstkas. Tevens kunnen er gevoelsstoornissen en krachtsvermindering van de benen optreden en kunnen er problemen met plassen ontstaan.

Borsthernia

Een borsthernia is een hernia die optreedt in de borstwervelkolom. Dit type hernia komt niet vaak voor. Een hernia is een ander woord voor uitstulping; een hernia is een uitstulping van de tussenwervelschijf. Klachten die kunnen optreden bij een borsthernia, zijn:
  • pijn midden onder de schouderbladen, soms met uitstraling langs een rib;
  • de pijnuitstraling neemt vaak toe bij hoesten, niezen en persen;
  • vermindering van het gevoel in het verzorgingsgebied van de beknelde zenuw, links of rechts op de borstkas.

Borstvliesontsteking (pleuritis)

Borstvliesontsteking is een ontsteking van het borstvlies dat de longen omgeeft, waarbij zich vocht in de borstholte kan ophopen.
Vaak wordt het veroorzaakt door een virusinfectie zoals griep, een longontsteking of tuberculose (tbc). Soms zijn andere aandoeningen in het spel, zoals een longembolie, kanker of een auto-immuunziekte, zoals reumatoïde artritis of lupus erythematosus. Symptomen die kunnen optreden zijn pijn links en/of rechts op de borst of rug, vooral bij diep ademhalen. Soms kortademigheid, vooral bij inspanning. koorts kan ook optreden.

Rib-tip syndroom

Een rib-tip syndroom, ook wel costo-iliacaal syndroom of zwevende-ribsyndroom genoemd, wordt beschreven als pijn in de flank ter hoogte van de bekkenkam. De pijn wordt veroorzaakt doordat de onderste rib tegen de bekkenkam aankomt. De pijn bij het zwevende-ribsyndroom wordt beschreven als zeurend, min of meer constant aanwezig en soms in hevigheid toenemend. De oorzaak is het toenemen van een reeds bestaande thoracolumbale scoliose op basis van de leeftijd of osteoporose (botontkalking). Hierdoor komt het distale uiteinde van de elfde of twaalfde rib tegen de bekkenkam wat pijn tot gevolg heeft. Dit kan aan één kant of aan beide kanten ontstaan. Scoliose is een zijdelingse verkromming van de wervelkolom naar rechts of links, als gevolg waarvan één of twee bochten ontstaan. Osteoporose wordt gekenmerkt door botten die zo poreus worden, dat je zomaar iets kan breken. Vaak zie je ook een duidelijke samenhang met bewegen of lichaamshouding. Het zwevende rib-syndroom kan ontstaan door een verkeerde houding: een scheve zit- of werkhouding. Als je de hele dag verkeerd zit of een verkeerde werkhouding hebt waarbij je zijdelings je werk uitvoert, kunnen op een gegeven ogenblik klachten niet uitblijven. Ook bepaalde sporten die zijdelings worden uitgevoerd zoals fitness en rek- en strekoefeningen kunnen de klachten veroorzaken.

Zwangerschap

Vooral in het laatste trimester kan een zwangere vrouw last krijgen van pijnlijke ribben. Vooral wat kleinere vrouwen hebben hiermee te maken. Dit komt doordat hun middenrif kort is, waardoor het ongeboren kind minder plaats heeft. Het kindje kan dan al snel tegen de ribben van zijn moeder schoppen, wat pijn kan veroorzaken. Bovendien is de baarmoeder aan het einde van de zwangerschap behoorlijk groot geworden door het groeiende kind en de baarmoeder drukt dan tegen de ribben, wat ook een pijnlijk gevoel kan veroorzaken.

Longkanker / Bron: Muratart/Shutterstock.comLongkanker / Bron: Muratart/Shutterstock.com

Kanker

Bijvoorbeeld borstkanker kan zich onder meer uitzaaien in de ruggengraat, ribben, bekken en schedel, maar ook longkanker kan zich uitzaaien naar de ribben.

Fibromyalgie

Fibromyalgie is een niet te genezen aandoening die vooral bij vrouwen voorkomt en waarbij je last hebt van chronische pijn in je spieren en bindweefsel. De typische symptomen van fibromyalgie zijn aanhoudende (chronische) pijn in verschillende delen van het lichaam. Patiënten melden bijvoorbeeld dat de nek en ribbenkast pijn doen, of ze ervaren pijn in armen en benen. Typische fibromyalgiesymptomen zijn ook problemen om in slaap te vallen en in slaap te blijven. Daarom zijn mensen met fibromyalgie vaak niet goed uitgerust en zijn ze 's morgens niet hersteld. Lichamelijke en emotionele uitputting kan het gevolg zijn. Verhoogde tremor is ook een van de mogelijke fibromyalgiesymptomen. Benen en armen kunnen gezwollen zijn of stijf aanvoelen. Andere mogelijke fibromyalgiesymptomen zijn onder meer:

Andere oorzaken van pijn aan de ribben

Sommige hartklachten en longklachten kunnen worden aangezien voor pijn aan de ribben:
  • Angina pectoris (hartkramp): verstoorde bloedtoevoer naar hartspier door vernauwde kransslagader;
  • Hartritmestoornissen en geleidingsstoornissen;
  • Longontsteking (pneumonie): een infectie van de longblaasjes en het omringende weefsel, met onder meer kortademigheid en pijn, verergerd door diep ademhalen en hoesten;
  • COPD: deze chronische ziekte kan ademhalingsproblemen veroorzaken. (Hierbij kun je pijn voelen tussen de ribben, wat mogelijk afkomstig is van de longvliezen. Als luchtwegen niet goed openstaan of zelfs ontstoken zijn, kan dat aanleiding geven tot verkramping of pijnklachten.);
  • Astma: ook deze chronische ziekte kan ademhalingsproblemen veroorzaken;
  • Ademhalingsallergieën: door huisstofmijt, stuifmeel, huidschilfers en andere allergenen;
  • Hyperventilatie: ontstaat door verkeerd ademen.

Lees verder

© 2014 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gekneusde ribben herkennenGekneusde ribben herkennenNiet altijd wordt een gekneusde rib herkent. Vaak ook wordt een kneuzing van de rib verward met een gebroken rib. Tussen…
Gewrichtspijn: pijn in de vingers, schouders en knieënGewrichtspijn: pijn in de vingers, schouders en knieënPijn is erg vervelend en zeer ongewenst. Pijn in de gewrichten is extra erg omdat gewrichten elke dag gebruikt moeten wo…
Pijn aan de ribben: oorzaken, behandeling & tipsPijn aan de ribben: oorzaken, behandeling & tipsPijn aan de ribben is geen lachertje: soms voelt het aan alsof er een mes in je ribben geplant wordt. Ribpijn kan sterke…
Gekneusde ribben: symptomen, behandeling, pijn verlichtenGekneusde ribben: symptomen, behandeling, pijn verlichtenGekneusde ribben worden veroorzaakt door een op het lichaam inwerkende externe kracht, bijvoorbeeld als gevolg van een b…

Pijn op de wreef: symptomen en oorzaak van pijnlijke wreefPijn op de wreef: symptomen en oorzaak van pijnlijke wreefPijn op de wreef of wreefpijn is een veel geziene klacht. De wreef is de bovenkant van de voet tussen tenen en enkel, on…
Acne of jeugdpuistjes: oorzaken, behandeling en voorkomenAcne of jeugdpuistjes: oorzaken, behandeling en voorkomenAcne, jeugdpuistjes of acne vulgaris is een veel voorkomende vorm van puistjes, zeker in de puberteit. Zeer veel mensen…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Henry Vandyke Carter, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Rib_(anatomie)
  • http://www.chiropractiestaphorst.nl/index.php?page=index2&type=&pid=113&kid=91
  • http://www.hierhebikpijn.nl/aandoening/80/gekneusde-of-gebroken-rib
  • http://leijnsehuisarts.nl/files/file/downloads/Intercostaal%20Neuralgie.pdf
  • File:///C:/Users/Martin/Downloads/Hernia_in_de_borstwervelkolom.pdf
  • http://www.pijn.com/nl/patienten/oorzaak-pijn/diagnoses-per-regio/bovenrug-borstkas/intercostaalneuralgie/
  • http://ikehbo.nl/eerste-hulp-bij-ongelukken/kneuzing-verstuiking/gekneusde-rib.php
  • http://www.ongevalstichting.nl/Patienten-Voorlichting/Inwendige-orgaan-letsels/Letsels-van-de-borstholte/Gebroken-ribben
  • http://www.tietze.nl/index.php?pageid=311
  • http://www.pijn.com/nl/patienten/oorzaak-pijn/diagnoses-per-regio/bovenrug-borstkas/rib-tip-syndroom/
  • http://www.calmclinic.com/anxiety/signs/rib-pain
  • Isala. Bechterew. https://www.isala.nl/aandoeningen-en-behandelingen/bechterew/ (ingezien op 3-11-2019)
  • Máxima MC. Artritis psoriatica. https://www.mmc.nl/regionaalreumacentrum/aandoening-en-behandeling/artritis-psoriatica/ (ingezien op 3-11-2019)
  • Reuma Nederland. Fibromyalgie. https://reumanederland.nl/reuma/vormen-van-reuma/fibromyalgie/ (ingezien op 31-10-2019)
  • Reuma Nederland. Wat is artritis psoriatica? https://reumanederland.nl/reuma/vormen-van-reuma/artritis-psoriatica/ (ngezien op 3-11-2019)
  • UMC Utrecht. Ziekte van Bechterew. https://www.umcutrecht.nl/nl/Ziekenhuis/Ziekte/Ziekte-van-Bechterew (ingezien op 3-11-2019)
  • Afbeelding bron 1: Chikumaya, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Martin Sulman
  • Afbeelding bron 3: Wavebreakmedia/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 4: Muratart/Shutterstock.com
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 11-09-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 21
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.