Kramp in buik maar niet ongesteld: oorzaken en behandeling

Menstruatiekrampen voel je vooral in de (onder)buik en het bekkengebied en ontstaan in de baarmoeder, die samentrekt om het slijmvlies aan de binnenwand van de baarmoeder af te stoten. Wanneer er geen zwangerschap ontstaat, laat het baarmoederslijmvlies (wat dikker is geworden opdat een bevrucht eitje zich daar kan innestelen) los, en op die plek ontstaat een wond, wat het bloedverlies verklaart tijdens de menstruatie. Dat samentrekken van de baarmoeder geeft de krampen en steken vlak voor en tijdens de menstruatie. Maar wat kan kramp in de buik veroorzaken als je niet ongesteld bent? De belangrijkste oorzaken van wel krampen (linksonder en rechtsonder) maar niet ongesteld passeren de revue.

Oorzaken kramp in buik maar niet ongesteld

• Een vroeg teken van zwangerschap
• Als de menstruatie uitblijft
• Zwangerschapstest
• Wel krampen maar niet ongesteld: late menstruatie
• Verlate menstruatie of menstruatie overslaan
• Onregelmatige cyclus
• Endometriose
• Perimenopauze
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• Eierstokcyste
• Eierstokkanker
• Anderen oorzaken van kramp in buik
• Aandoeningen en medicijnen
• Huisarts raadplegen

Een vroeg teken van zwangerschap

Als de menstruatie uitblijft

Als een vrouw last heeft van krampen maar er treedt geen menstruatie op, dan is er een grote kans dat ze zwanger is, omdat dit de meest voorkomende oorzaak is van kramp in de onderbuik wanneer de menstruatie uitblijft. Tijdens de vroege zwangerschap begint de baarmoeder zich voor te bereiden op de snelle groei van het embryo, wat begint zodra de bevruchte eicel zich innestelt in de baarmoeder. Ongeveer 1 op de 5 vrouwen krijgt te maken met een beetje bloedverlies, wat innestelingsbloeding wordt genoemd. Andere symptomen die kunnen optreden in het begin van de zwangerschap zijn onder andere gevoelige en gezwollen borsten, smaakverandering, ochtendmisselijkheid en het donkerder worden van de tepelhoven.

Zwangerschapstest

Een zwangerschapstest kan uitwijzen of je zwanger bent. Bij een zwangerschap zal het hormoon hCG (humaan choriongonadotrofine) aanwezig zijn in je urine en de zwangerschapstest reageert op deze stof in de urine. Een zwangerschapstest kun je het beste doen vanaf de dag dat je menstruatie had moeten beginnen of als je overtijd bent.

Wel krampen maar niet ongesteld: late menstruatie

Verlate menstruatie of menstruatie overslaan

Kramp kan een symptoom zijn dat de eisprong plaatsvindt. De eisprong vindt 14 dagen vóór de menstruatie plaats. De eisprong kan plaatsvinden op een moment dat je het niet verwacht. Soms is de menstruele cyclus namelijk onregelmatig, wat betekent dat je cyclus de ene maand langer of korter duurt dan de andere maand. Veel vrouwen hebben last van een onregelmatige cyclus. Het komt ook voor dat je ineens een maand niet ongesteld wordt.

Onregelmatige cyclus

Een onregelmatige cyclus is normaal als de vruchtbaarheid net op gang komt (bij tienermeisjes), maar ook bij vrouwen in de overgang of vrouwen die net zijn bevallen. Andere oorzaken van een onregelmatige cyclus kunnen zijn het gebruik van bepaalde medicijnen (moet in de bijsluiter staan vermeldt), geestelijke invloeden als aanhoudende stress en depressie, extreme gewichtstoename of gewichtsafname, overmatig sporten en het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS).

Endometriose

Het endometrium is de binnenbekleding van de baarmoeder, maar wanneer het groeit buiten de baarmoeder, dan ontwikkelt zich endometriose. Endometriose kan leiden tot heftige pijn tijdens de menstruatie. Je kunt ook steeds last hebben van krampen, buikpijn en (lage) rugpijn, ook als je niet ongesteld bent.

Perimenopauze

Deze fase treedt net vóór de menopauze op, waarbij de eierstokken geleidelijk hun werking verliezen en minder vrouwelijk geslachtshormoon gaan afgeven. Deze periode kan gepaard met onregelmatige menstruaties, opvliegers en kramp.

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Milde kramp is een veelvoorkomend symptoom van vroege zwangerschap, maar hevige krampen kunnen duiden op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap (extra-uteriene graviditeit, EUG). Dit is een ernstige aandoening waarbij een bevruchte eicel zich buiten de baarmoeder bevindt. De meeste vrouwen vinden het moeilijk om onderscheid te maken tussen kramp als gevolg van een normale zwangerschap en een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Andere symptomen zijn eveneens vergelijkbaar zoals gevoelige borsten, misselijkheid en frequent urineren. Bloedverlies is veelal het eerste duidelijke verschijnsel van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Dit gaat gepaard met krampen van de eileider, meestal is de pijn gelokaliseerd aan één kant van de buik (links of rechts) of onder in de buik (linksonder of rechtsonder) en de krampende pijn kan al aan het bloedverlies voorafgaan. Neem bij vermoeden van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap direct contact op met je arts.

Eierstokcyste

Eierstokcysten zijn met vocht gevulde blaasjes, die zich ontwikkelen in de eierstokken. Er bestaan vele soorten eierstokcysten, waarvan de functionele eierstokcyste de meestvoorkomende is. Dit type vormt zich bij sommige vrouwen in de vruchtbare leeftijd, wanneer er een ‘functionele’ fout in de ovulatie optreedt. De meeste cysten zijn goedaardig en veroorzaken geen klachten. Als er wel klachten optreden, treden pijn en onregelmatige vaginaal bloedverlies op de voorgrond. Sommige eierstokcysten verdwijnen na verloop van tijd spontaan en behoeven niet behandeld te worden. Doch soms is een operatie nodig.

Eierstokkanker

Een tumor van de eierstokken is niet een veel voorkomende oorzaak van krampen. Eierstokkanker wordt beschouwd als een sluipmoordenaar die andere aandoeningen zoals het prikkelbare darmsyndroom (PDS) nabootst. Eierstokkanker verloopt vaak gedurende langere tijd onopgemerkt en geeft weinig tot geen klachten. Waarschuwingssignalen zijn onder meer:

• voortdurende vage pijn of krampen in de buik of rug;
• onregelmatig vaginaal bloedverlies;
• misselijkheid; en
• een opgeblazen gevoel.

De behandeling van eierstokkanker bestaat veelal uit een operatie en chemotherapie.

Anderen oorzaken van kramp in buik

Aandoeningen en medicijnen

Andere mogelijke oorzaken van krampen terwijl je niet ongesteld bent, omvatten eetstoornissen (anorexia en boulimia), obesitas, prematuur ovarieel falen (een aandoening waarbij een vrouw voor haar veertigste stopt met menstrueren) en andere ziekten en medicijnen die de normale menstruele cyclus kunnen verstoren.

Huisarts raadplegen

Er zijn heel veel mogelijke redenen voor het hebben van krampen zonder dat je ongesteld bent. Het is daarom het beste om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en eventuele behandeling.

Lees verder

• Opgezwollen buik na het eten en diarree/verstopping: PDS
• Opgeblazen buik: wat veroorzaakt een opgeblazen gevoel?
• Buikpijn links of rechts en zeurende of stekende buikpijn
• Buikpijn onderbuik: links/rechts, oorzaken bij man en vrouw
• Pijn in onderbuik: links & rechts, oorzaken en behandeling