Gebroken vinger: oorzaken, symptomen, behandeling en herstel

Een gebroken vinger is ogenschijnlijk een kleine verwonding, maar zonder goede behandeling kan een gebroken vinger vervelende en verstrekkende complicaties hebben. Een gebroken vinger kan zonder adequate behandeling stijf en pijnlijk worden, functieverlies tot gevolg hebben en je beperken in je alledaagse bezigheden. Zwelling, pijn en stijfheid zijn de belangrijkste symptomen van een gebroken vinger. De symptomen kunnen veel weg hebben van een (zwaar) gekneusde vinger. De oorzaak van een botbreuk is vrijwel altijd een ongeval en bij een gebroken vinger is er meestal sprake van een harde klap tegen je hand. Behandeling van een gebroken vinger begint met het op de juiste plaats terugduwen van het gebroken bot (kootje). Je krijgt een spalk of gips om je vinger recht te houden en te beschermen tegen verder letsel. Soms is een operatie nodig. Het herstel van een botbreuk kan 3 tot 6 weken duren.

• Een gebroken vinger
• Oorzaken van een gebroken vinger
• Wie loopt het risico op gebroken vingers?
• Wat zijn de symptomen van een gebroken vinger?
• Verschijnselen
• Gekneusde vinger
• Soorten vingerfractuur
• Wijze waarop de breuk ontstaat
• Betrokkenheid van de huid
• Positie van het bot
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een gebroken vinger
• Spalk of gips
• Operatie
• Vinger weer gebruiken
• Prognose
• Herstel
• Preventie: een gebroken vinger voorkomen

Een gebroken vinger

Een gebroken vinger komt vaak voor en wordt ook wel 'vingerfractuur' genoemd. Een gebroken vinger duidt op een breuk van een van de in de vingers gelegen botjes. De duim bestaat uit twee botjes, de vingers elk uit drie. De duim heeft geen middelste kootje. Een gebroken vinger ontstaat vaak na direct trauma op de vinger, bijvoorbeeld tijdens het sporten, op het werk of in het verkeer, waarbij de vinger bekneld raakt, of ergens hard tegenaan stoot. Naast een breuk in de top van de vinger, in het midden van een botje, of in het gewichtje, kunnen soms afscheuringen gezien worden van de pezen. Een gebroken vinger kan zonder goede behandeling stijf en pijnlijk worden en leiden tot functieverlies. De botten en andere structuren van hand en vingers zitten precies op hun plaats, waardoor je hand veel speciale en verfijnde taken kan uitvoeren, zoals het bewegen van kleine objecten in je handpalm en het vasthouden van een pen. Bij een gebroken vingerbot kan je gehele hand ontzet raken.

Oorzaken van een gebroken vinger

Vingers zijn van alle delen van de hand het meest kwetsbaar en vingers hebben het grootste risico op verwonding Je kunt je vinger verwonden tijdens het werken met een gereedschap, zoals een hamer of een zaag, of door het werken met een machine. Je vinger kan breken als een snel bewegend object op de hand valt, zoals een honkbal. Als je een deur dichtslaat en je hand zit ertussen, dan kun je ook je vinger breken. De aard van de verwonding en de sterkte van het bot bepalen of een breuk optreedt. Aandoeningen zoals osteoporose (botontkalking) en ondervoeding vergroten je kansen om een ​​vinger te breken.

Wie loopt het risico op gebroken vingers?

Mensen met zwakke botten, zoals ouderen of mensen met een calciumtekort, hebben een verhoogd risico op fracturen. Ook mensen die met hun handen werken, zoals atleten en handarbeiders, lopen een verhoogd risico op gebroken vingers. Sporten die het risico op gebroken vingers verhogen zijn:

• basketbal
• basketbal
• volleybal
• voetbal
• hockey
• rugby
• boksen
• skiën
• worstelen
• snowboarden

Heftige gebeurtenissen, zoals auto-ongelukken, kunnen ook leiden tot gebroken vingers.

Wat zijn de symptomen van een gebroken vinger?

Verschijnselen

De belangrijkste symptomen van een gebroken vinger zijn:

• zwelling, pijn en stijfheid (direct na het ongeluk);
• meestal kun je de vinger niet meer goed gebruiken;
• soms is er uitwendige schade van de huid;
• soms zie je een verandering van de vorm en/of standsafwijkingen van de vinger of duim (in geval van een gebroken duim);
• soms treden er gevoelsstoornissen op in de vinger.

Gekneusde vinger

Een gebroken vinger kan soms veel weg hebben van een gekneusde vinger.

Soorten vingerfractuur

Er kunnen verschillende soorten vingerfracturen worden onderscheiden.

Wijze waarop de breuk ontstaat

• Bij een avulsiefractuur of afscheuringsfractuur ontstaat de fractuur door grote trekkracht van een pees aan het bot.
• Een stressfractuur is een incomplete botbreuk, veroorzaakt door ongewone of herhaalde belasting op het bot.
• Een insufficiëntie fractuur treedt op bij afgenomen sterkte van het bot, bijvoorbeeld een wervelinzakking bij osteoporose of bototkalking.
• Pathologisch fractuur treedt op ter plaatse van abnormaal bot, zoals bij een botmetastase (uitgezaaide kanker in het bot) of botcyste.

Betrokkenheid van de huid

• Bij een ongecompliceerde breuk breekt het bot, maar blijft nabijgelegen huid intact.
• Bij gecompliceerde of open breuk breekt het bot en vindt huidpenetratie van een fractuurfragment plaats. Dit creëert een open wond.

Positie van het bot

Een breuk kan stabiel of instabiel zijn. Bij een instabiele breuk moeten de botdelen op hun plaats worden gehouden om te voorkomen dat de breuk verergert en dit is bij een stabiele breuk niet het geval. Verder kan het bot verbrijzeld zijn in verschillende delen.

Onderzoek en diagnose

Bij vermoeden van een fractuur, zal er een röntgenfoto worden gemaakt. Op een röntgenfoto is een eventuele breuk goed waar te nemen. De arts zal tevens een aantal bewegingstests uitvoeren en het gevoel in je vingers onderzoeken, teneinde vast te stellen of er schade is opgetreden aan de zenuwen.

Behandeling van een gebroken vinger

Behandeling van een gebroken vinger hangt af van het type fractuur en welk bot in de vinger is gebroken. Een arts beoordeelt de stabiliteit van de gebroken vinger. Als de fractuur stabiel is, kan de behandeling simpelweg bestaan uit buddy-taping, waarbij de arts of verpleegkundige je gebroken vinger vasttaped aan de naastgelegen vinger, gedurende ongeveer vier weken, gevolgd door nog eens twee weken waarbij je geen zware inspanning mag verrichten. Als de breuk instabiel is, moet de gewonde vinger worden geïmmobiliseerd en soms is een chirurgische ingreep nodig.

Spalk of gips

De arts zal het gebroken kootje terugduwen in de juiste positie. Meestal is hier geen operatieve ingreep voor nodig. Je krijgt een spalk of gips aangemeten om je vinger recht te houden. Dit beschermt tevens de vinger tegen nieuw letsel, zodat deze rustig kan herstellen en genezen. Vaak draag je zo'n drie weken de spalk of het gips.

Operatie

Bij een gecompliceerde verwonding of fractuur kan het echter nodig zijn om te opereren, waarbij de vinger op de goede plaats wordt gezet door middel van een stalen pinnetje of door gebruik te maken van een plaatje en schroeven. Als een operatie wordt uitgevoerd om de gebroken vinger te herstellen, dan verlaat je het ziekenhuis waarschijnlijk met een soort spalk of verband. Het is erg belangrijk om de spalk mer rust te laten. Het houdt de gebroken vinger in de juiste positie zodat het kan genezing. Houd de wond schoon, droog en hoog om de zwelling te verminderen. Activiteit kan de situatie verergeren en toenemende pijn veroorzaken, dus het is het beste om de betrokken hand niet te gebruiken tot de vervolgafspraak met de handspecialist. De arts wil je vaak na ongeveer een week weer zien op het spreekuur nadat de verwonding is opgetreden. De arts zal dan een andere röntgenfoto laten maken om de positie van de breukfragmenten te evalueren. Het is uiterst belangrijk om op deze afspraak te komen. Als de vinger niet goed is uitgelijnd, kan dit de genezing van de vinger beïnvloeden en voor blijvende invaliditeit zorgen.

Vinger weer gebruiken

Zodra het mogelijk is, moet je je vinger weer gebruiken om te voorkomen dat de pezen met het bot of het gewrichtskapsel vergroeien. Stijfheid en zwelling van de vinger wordt minder als je je vinger gebruikt. Beweging bevordert het herstel. Een verwijzing naar een fysiotherapeut voor oefeningen is soms nodig. De arts zal dit beoordelen.

Prognose

Indien goede behandeling volgt, is de prognose uitstekend. Complicaties en restverschijnselen komen niet vaak voor na adequate behandeling.

Herstel

Vaak neemt het herstel van een gebroken vinger zo'n vier tot zes weken in beslag. Het meest voorkomende probleem dat optreedt is gewrichtsstijfheid. Veel mensen hebben mogelijk fysiotherapie nodig voor bewegingsoefeningen of stijfheid en zwelling te voorkomen. Het is belangrijk om de therapie een tijdje voort te zetten omdat het bewegingsbereik (de maximale beweging die een gewricht kan maken) tot een jaar na het incident kan verbeteren.

Preventie: een gebroken vinger voorkomen

Het beste medicijn voor de preventie van vingerfracturen is veiligheid. De meeste ongelukken vinden plaats met machines, door te vallen en sportblessures. Gebruik altijd veiligheidsuitrusting bij activiteiten die de handen kunnen verwonden.

Lees verder

• Gekneusde vinger: symptomen & behandeling van vingerkneuzing
• Kromme vingers of kromme vinger bij kinderen: Camptodactylie
• Gebroken duim: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose
• Ontstoken vinger: symptomen, oorzaak en behandeling fijt
• Pijn in vinger of pijnlijke vingers: oorzaken van vingerpijn