Bultje op ooglid (of bij wimper): oorzaken en symptomen

Bultje op ooglid (of bij wimper): oorzaken en symptomen Heb je last van een wit bultje op je ooglid? Zowel kinderen als volwassenen kunnen een wit bultje op het ooglid krijgen, soms bij de wimpers. De vier meest voorkomende oorzaken zijn een gerstekorrel, een chalazion, een hordeolum of een steelwratje. Een hordeolum wordt in de volksmond ook wel 'strontje' genoemd en betreft een ontsteking van een zweetklier of een talgklier in het ooglid. Een chalazion duidt op een pijnloze zwelling van een talgklier in het ooglid. Een gerstekorrel ontstaat als gevolg van een verstopping in de afvoergang van talgklieren of zweetklieren. Een steelwratje of fibroom is een vrij klein aangroeisel op de huid, een zogeheten 'huidflapje'. Behandeling van een bultje op het oog lid, is afhankelijk van de oorzaak. Soms kun je een bultje op het ooglid goed zelf behandelen, maar het doorprikken van een bultje wordt ten zeerste afgeraden.

Wit bultje op ooglid door gerstekorrel

Een gerstekorrel, ook bekend als 'milium', komt vaak voor. Een gerstekorrel is in feite een 1 tot 2 mm kleine cyste, die is is gevuld met hoornmateriaal. Het is te herkennen als een klein wit korreltje of bolletje in de huid. Gerstekorrels ontstaan als gevolg van een verstopping in de afvoergang van talgklieren of zweetklieren. Voorkeurslocatie is het gezicht, vooral rond de ogen (in en om het ooglid) en het voorhoofd. Het is een volstrekt goedaardige huidaandoening. Vanuit medisch oogpunt bezien behoeft het geen behandeling. Vaak zijn ze self-limiting en verdwijnen ze na verloop van tijd spontaan, zonder enige vorm van behandeling. Om cosmetische redenen kan worden gekozen voor een behandeling. De huisarts of de schoonheidsspecialist kan een kleine incisie met een mesje maken en daarna de inhoud eruit duwen. Recidief is echter niet uitgesloten. Ga niet zelf gerstekorrels 'uitknijpen', want dat vergroot de kans op littekenvorming.

Chalazion / Bron: Grook Da Oger, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Chalazion / Bron: Grook Da Oger, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Chalazion

Gezwollen talgklier

Een chalazion (ofwel hagelkorrel) duidt op een pijnloze zwelling van een talgklier (kliertje van Meibom) in het ooglid. De oorzaak is een verstopping waardoor de klier groter wordt en er een zwelling ontstaat. Dit is een zogeheten chalazion of talgklierzwelling. Chalazia komen op elke leeftijd voor, zowel bij mannen als bij vrouwen. Een chalazion is een goedaardige afwijking. Vaak is er sprake van één chalazion, maar er kunnen ook vele chalazia in één ooglid voorkomen die kunnen samenvloeien.

Een chalazion kan vanzelf overgaan

Een chalazion kan na verloop van tijd vanzelf overgaan, maar een hardnekkige chalazion of hinderlijke chalazion kan verwijderd worden door middel van een eenvoudige poliklinische chirurgische ingreep. Doch bij tekenen van ontsteking zoals pijn, roodheid en zwelling, zal men allereerst proberen om met conservatieve maatregelen een chalazion te laten verdwijnen. Dit kan men doen door het twee- tot zesmaal per dag gedurende tien minuten aanbrengen van warme kompressen, alsmede het toepassen van ooglidhygiëne door het borstelen met een wattenstokje.

Hordeolum  / Bron: Michal Klajban, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Hordeolum / Bron: Michal Klajban, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Hordeolum op ooglid

Strontje

Het hordeolum wordt in de volksmond 'strontje' genoemd. Het gaat hierbij om een acute ontsteking van één van de kliertjes in het ooglid. Meestal is de veroorzaker de Staphylococcus aureus. Al naar gelang de lokalisatie in het ooglid, kan het hordeolum onderscheiden worden in:
  • het hordeolum internum, is een klein abces aan de binnenzijde van het ooglid en gaat het om een ontsteking van een talgklier (klier van Meiboom die zorgt voor de vetafscheiding in het traanvocht); en
  • het hordeolum externum, is een purulente (etterige) ontsteking van enkele millimeters aan de basis van een wimper en vaak is de puist van buiten zichtbaar.

Behandeling van een hordeolum

Behandeling bestaat uit het meerdere keren per dag aanbrengen van een schoon washandje die onder de warme kraan is natgemaakt. Doe dit per keer zo'n vijf tot tien minuten op het ooglid. Het hordeolum kan gemakkelijker doorbreken als de huid week is. Medicijnen zijn normaal gesproken niet nodig. Soms is een antibioticazalf aangewezen.

Huidkleurig, wit of bruin steelwratje

Een steelwratje, ook wel 'fibroma pendulans' genoemd, is een vrij kleine rubberachtige aangroeisel op de huid. Een steelwratje is een zachte goedaardige huidtumor, een onderhuids bindweefselgezwel. Voorkeurslocaties zijn het okselgebied, de hals, de romp en de liezen, maar ze kunnen ook op het ooglid voorkomen. Vaak zijn ze huidkleurig. Maar ook een iets afwijkende kleur komt voor, zoal wit of bruin. Steelwratten zijn door een huisarts eenvoudig te behandelen door het steeltje van het fibroom met een steriel schaartje af te knippen.

Papilloom

Een virus kan een wratje op het ooglid veroorzaken en dan met name het humaan papillomavirus (HPV). Het papilloom is een wratje dat gekenmerkt wordt door een onregelmatig oppervlak, een vingervormig uitstulpsel of een vlak bultje. Het bultje kan chirurgisch verwijderd worden of via bevriezing.

Xanthelasma of vetbultjes op oogleden / Bron: Klaus D. Peter, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Xanthelasma of vetbultjes op oogleden / Bron: Klaus D. Peter, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)

Vetbultje op ooglid door xanthelasma

Xanthelasma zijn witte tot gelige vetafzettingen die zowel voorkomen op de onder- als bovenoogleden. Het bultje bestaat uit een ophoping van cholesterol. De vetbultjes kunnen onder meer chirurgisch verwijderd worden of met een laser.

Zelfzorgmaatregelen bij bultje op ooglid

Neem de volgende maatregelen in acht als je last hebt van een bultje op het ooglid en eventuele bijkomende klachten.

Don'ts

  • Raak het bultje niet aan met je vingers, aangezien je via je vingers bacteriën, virussen en andere boosdoeners kunt overdragen.
  • Het dragen van contactlenzen kan jet tijdens het herstel van het bultje het beste vermijden.
  • Het is verstandig om tijdens het herstel geen make-up te dragen.
  • Oude make-up kan je het beste weggooien, omdat deze mogelijk micro-organismen bevatten die de oorzaak zijn van het bultje. Veel geen persoonlijke voorwerpen met andere mensen, om de verspreiding van bacteriën en virussen te voorkomen.
  • raak het bultje niet aan en knijp er niet in, want manipulatie van het bultje kan de klachten doen verergeren.

Do's

  • Een koud kompres aanbrengen kan zinvol zijn, aangezien hierdoor de bloedvaten vernauwen waardoor de ontsteking vermindert. Plaats het ijs niet direct op de huid, want dit kan leiden tot bevriezing!
  • Een warm kompres op het ooglid kan helpen om de pijn en ongemak als gevolg van de bult op het ooglid te verminderen.
  • Handhaaf een goede ooghygiëne door het gebied regelmatig grondig te reinigen met antibacteriële zeep of babyshampoo. Doe dit met de nodige voorzichtigheid omdat anders de klachten kunnen verergeren. Het gebied daarna voorzichtig droog deppen.

Bultje op ooglid door ooglidkanker

Huidkanker komt vooral voor op gebieden van de huid die veelvuldig aan de zon zijn blootgesteld, zoals de handrug, nek en het gelaat, waaronder de oogleden. Een ooglidtumor kan beginnen vanuit talg-, zweet- of apocrine klieren. De meest voorkomende vormen van kanker die zich op het ooglid bevinden, zijn een basaalcelcarcinoom, een talgkliercarcinoom, een plaveiselcelcarcinoom en een melanoom. Ooglidkanker moet tijdig opgespoord en behandeld worden.

Lees verder

© 2015 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hordeolum (strontje)Hordeolum (strontje)Een hordeolum is een vervelend pijnlijk bobbeltje aan het ooglid. Dit bultje veroorzaakt veel pijn. Wie al eens een hord…
Hordeolum: Strontje (pijnlijk bultje) in of op het ooglidHordeolum: Strontje (pijnlijk bultje) in of op het ooglidEen hordeolum is beter gekend als een strontje in of op het ooglid. Door een bacteriële infectie krijgt de patiënt een p…
Hangend ooglid (Ptosis)Hangend ooglid (Ptosis)Ptosis, ook wel hangend ooglid genoemd is een aandoening die vaak in verwarring wordt gebracht met vermoeidheid. Lees hi…
Oogaandoening: Zwelling van het ooglid (Chalazion)Oogaandoening: Zwelling van het ooglid (Chalazion)Een chalazion komt vaak voor. Veel mensen hebben wel eens een keer gehad. Lees hieronder wat je er aan zou kunnen doen.

Pijnlijke steken in enkelPijnlijke steken in enkelDe enkel is een gewricht dat het onderbeen met de voet verbindt. De enkel maakt de voet beweeglijk ten opzichte van het…
Pijn aan de hiel/ hak na hardlopen of springenPijn aan de hiel/ hak na hardlopen of springenVooral (beginnende) sporters krijgen er vaak mee te maken: pijn aan de hiel. Overigens is de juiste benaming hiel geen h…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Kotek1986, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • G.J. Bergink en K. Gill. Kleine kwalen in de huisartsgeneeskunde; het chalazion. Ned Tijdschr Geneeskd. 1989;133:2024-5
  • K. Gill. Kleine kwalen in de huisartsgeneeskunde: het hordeolum. Ned Tijdschr Geneeskd. 1987;131:1472-3
  • Medicalhub. White Bump on the Eyelid. http://emedicalhub.com/white-bump-on-the-eyelid/ (ingezien op 12-6-2017)
  • Oogartsen. Ooglidtumoren (gezwellen). http://www.oogartsen.nl/oogartsen/oogleden/ooglid_tumoren_gezwellen/ (ingezien op 12-6-2017)
  • www.thuisarts.nl/strontje-in-oog/ik-heb-strontje-in-mijn-oog
  • www.asz.nl/specialismen/oogheelkunde/onderzoek-behandeling/gerstekorrel/
  • www.huidziekten.nl/folders/nederlands/milia-milium-gerstekorrel.htm
  • www.thuisarts.nl/strontje-in-oog/ik-heb-strontje-in-mijn-oog
  • Afbeelding bron 1: Grook Da Oger, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Michal Klajban, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: Klaus D. Peter, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 04-09-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.