Pijn in kuit: symptomen en oorzaken van een pijnlijke kuit

Pijn in de kuit of kuitpijn duidt op pijnlijke kuitspieren. De kuit is het spiergebied dat zich bevindt aan de achter-bovenzijde van het onderbeen, tussen de knie en de enkel. Er zijn twee grote kuitspieren: de tweekoppige kuitspier en de lange kuitspier. Pijn in de kuit kan ervaren worden als zeurende pijn of stekende pijn, en kan gepaard gaan met andere klachten zoals roodheid en zwelling. Pijn in de kuit kan verschillende oorzaken hebben. De belangrijkste oorzaken van kuitpijn zijn lichamelijke activiteit, overbelasting of een verrekte spier. De behandeling van een pijnlijke kuit is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Rust, het toepassen van een icepack, het nemen van een ontstekingsremmend medicijn, verlichten de meeste oorzaken van kuitpijn. Raadpleeg bij aanhoudende of verergerende klachten je huisarts. De huisarts kan onderzoeken wat de oorzaak is van pijn in de kuit en een diagnose stellen. Op basis daarvan zal de arts een behandeling inzetten ter verlichting van de pijn.

• Symptomen pijnlijke kuit
• Oorzaken van pijn in de kuit
• Stijf gevoel in kuit door spierstijfheid
• Spierverrekking
• Zweepslag van de kuit
• Trombosebeen
• Wondroos
• Gordelroos
• Kniekuilcyste
• Oedeem
• Hernia in de rug
• Pijn in kuit door kuitkrampen
• Etalagebenen
• Neurogene claudicatio intermittens
• Achillespeesontsteking
• Compartimentsyndroom
• Diabetische neuropathie
• Peesplaatontsteking
• Spataderen
• Ischias
• Botinfectie
• Breuk van onderbeenbot
• Huisarts raadplegen
• Alarmsymptomen
• Afspraak maken met de huisarts
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een pijnlijke kuit
• Preventie van kuitpijn

Symptomen pijnlijke kuit

Pijn in de kuit(en) kan gepaard gaan met de volgende symptomen:

• blauwe plekken
• bloedingen
• een koude kuit of bleke kleur van de kuit
• rode kuit of roodheid
• warm gevoel in de kuit
• verminderd gevoel of doof gevoel (gevoelloosheid)
• tintelingen in de kuit
• brandende pijn
• vochtophoping in de kuit
• zwelling
• koorts
• problemen met wandelen
• problemen met bewegen
• kuitkrampen/spierkrampen
• spierspasmen
• spierpijn
• spierspanning
• spierstijfheid of stijve spieren
• spierzwakte

Oorzaken van pijn in de kuit

Stijf gevoel in kuit door spierstijfheid

Spierstijfheid is de meest voorkomende oorzaak van pijn in de kuit. Als gevolg van overbelasting kun je last krijgen van een stijf gevoel in een van de kuiten of beide kuiten. Dit kan bijvoorbeeld optreden na langdurig staan, een lange wandeling, waarbij je al dan niet heuvel op en af hebt gelopen. Of je bent gaan hardlopen en hebt daarbij de overgang gemaakt naar een andere ondergrond of je bent van loopschoenen veranderd.

Spierverrekking

Een spierverrekking kan voorkomen in de kuitspieren en duidt op een blessure die wordt veroorzaakt door de overmatige uitrekking van spiervezels. Tijdens lichamelijke inspanning kunnen spieren overbelast worden. Een spierverrekking in de kuitspier gaat vaak gepaard met het voelen van een plaatselijke, pijnlijke verharding bij het aanspannen van de kuitspier.

Zweepslag van de kuit

Een zweepslag of coup de fouet vindt vaak plaats in de musculus gastrocnemius of tweekoppige kuitspier. Bij een een zweepslag scheurt de kuitspier (gedeeltelijk). Dit zorgt voor een plotselinge, hevige pijn in de kuit bij een afzet met lopen of springen. Je kunt niet meer lopen. Je hebt het gevoel alsof je een klap tegen de kuit hebt gehad van een zweep, vandaar de benaming 'zweepslag'.

Trombosebeen

Een trombosebeen (diepveneuze trombose of DVT) betekent dat er zich een bloedklonter heeft gevormd in een van de diepe aders. Deze aders liggen tussen de spieren. Een trombosebeen kan veroorzaakt worden door een beschadiging van de ader als gevolg van bijvoorbeeld een operatie, botbreuk of spierblessure (tijdens sporten). Doordat de aders in het been ervoor zorgen dat het bloed wordt afgevoerd naar het hart, kan door een bloedstolsel het bloed niet meer goed worden afgevoerd. Er ontstaat stuwing, waardoor je been opzwelt, rood en pijnlijk wordt. Bel met deze klachten je huisarts.

Wondroos

Wondroos is een acute huidinfectie rond of bij een wond(je). Bacteriën zijn de boosdoeners. Het ontstaat als gevolg van een geïnfecteerde wond of huidaandoening (waardoor er een kloofje of wondje is ontstaan in de buurt ervan). De huid wordt ter plaatse rood, pijnlijk, warm en dik en soms zie je ook blaasjes.

Gordelroos

Gordelroos of herpes zoster is een virale infectie door het waterpokkenvirus in het verzorgingsgebied van één zenuw. Hierdoor blijft de ontsteking aan één kant van het lichaam. In een gedeelte van de huid krijg je last van pijn en rode vlekken die blaasjes worden.

Kniekuilcyste

Een kniekuilcyste, ook wel bekend als Bakerse cyste, duidt op een kleine, vaak pijnloze zwelling of uitstulping met vocht in de knieholte. Vaak wordt het veroorzaakt door een onderliggende aandoening in de knie. Als deze cyste knapt omdat er te veel spanning op staat, loopt er vocht in de kuit waardoor deze dik en rood wordt.

Oedeem

Bij oedeem zit er vocht in het weefsel tussen de cellen van het lichaam in. Oedeem ontstaat door een verstoord evenwicht van de aan- en afvoer van vocht. Hierdoor kun je naast zwelling, pijn krijgen. Het wordt vooral gezien bij onvoldoende beweging in combinatie met vaatproblemen. Oedeem kun je herkennen doordat er een deukje in de huid achterblijft als je met een vinger in de huid drukt.

Hernia in de rug

Een hernia duidt op een tussenwervelschijf die is gaan uitpuilen. Wanneer deze uitstulping tegen een zenuw aandrukt, kun je (flinke) klachten krijgen als pijn in één bil, been of voet. Je hebt ook meer pijn in bepaalde houdingen, zoals (rechtop) staan of liggen op de rug of de aangedane zijde. Je kunt ook last hebben van een doof gevoel, tintelingen en minder kracht in het been aan de kant waar de hernia zit.

Pijn in kuit door kuitkrampen

Nachtelijke kuitkrampen zijn 's nachts optredende pijnlijke spierkrampen in de kuit. Het gaat om een scherpe pijn die gevoeld wordt in de kuit of in de voet en meestal treedt het 's nachts op tijdens de slaap. Grofweg 2 procent van de Nederlanders heeft hier wekelijks last van.

Etalagebenen

Etalagebenen (claudicatio intermittens) is een vaatziekte, waarbij de slagaderen in je been zijn vernauwd, wat ontstaat door slagaderverkalking (atherosclerose). Het gevolg is dat de aderen te weinig zuurstof kunnen aanvoeren voor de spieren die je gebruikt bij het lopen. Als je loopt krijg je klachten als pijn, kramp of een doof/moe gevoel in je been. Als je even stilstaat of gaat zitten, verdwijnen deze klachten binnen 10 minuten.

Neurogene claudicatio intermittens

Neurogene claudicatio intermittens vindt plaats wanneer de zenuwen die naar de benen gaan, worden samengeknepen, waardoor hun vermogen om met de onderbenen te communiceren wordt beïnvloed. Het staat ook wel bekend als het syndroom van Verbiest. Het ontstaat als er een vernauwing in de lumbale wervelkolom aanwezig is (het spinale kanaal is vernauwd). Naast pijn in de kuiten kun je last krijgen van:

• pijn tijdens het lopen
• pijn na langdurig staan
• pijn die ook voorkomt in de bovenbeen / dijen, onderrug of billen
• pijn die gewoonlijk verbetert wanneer je voorover leunt

Je kunt bij neurogene claudicatio intermittens ook kuitpijn ervaren in rust.

Achillespeesontsteking

De achillespees is een taaie, vezelige band die de kuitspier verbindt met het hielbeen. Als je kuitspieren bijzonder strak zijn, kan dit extra druk op de achillespees veroorzaken. Dientengevolge kun je last krijgen van pijn in de kuiten. De pees kan gaan ontsteken en de ontsteking bevindt zich vaak enkele centimeters boven de aanhechting op het hielbeen, maar een ontsteking ter plaatse van de aanhechting van de pees komt ook regelmatig voor. Een achillespeesontsteking ontstaat bijna altijd door overbelasting.

Compartimentsyndroom

Het compartimentsyndroom is een pijnlijke aandoening die kan optreden in de kuitspier, meestal nadat je een trauma of ernstig letsel hebt opgelopen. Het is een verstoring van de bloedtoevoer door zwelling binnen een 'compartiment' in het lichaam, wanneer overtollig bloed of vocht zich ophoopt onder taaie weefsels in het lichaam die niet erg goed kunnen rekken. Deze vloeistof plaatst extra druk op de zenuwen en bloedvaten in het onderbeen, veroorzaakt pijn, zwelling, gevoelloosheid en tintelingen. Een andere vorm van compartimentsyndroom is het chronische of exertionele compartimentsyndroom. Dit type treedt op wanneer je pijn ervaart tijdens het sporten.

Diabetische neuropathie

Diabetische neuropathie is een aantasting van de zenuwen als gevolg van diabetes. Het regelmatig hebben van hoge bloedsuikerspiegels kunnen de zenuwen van het lichaam beschadigen, meestal beginnend met de handen en voeten. Soms kan het tintelen en gevoelloosheid en ongemak veroorzaken dat uitstraalt naar de kuitspieren.

Peesplaatontsteking

Peesplaatontsteking duidt op een ontsteking van de peesplaat die zich doorgaans openbaart door een scherpe of zeurende pijn in de hiel. Het is mogelijk dat de enkelgewrichten, voetgewrichten en de kuitspieren een rol spelen bij de totstandkoming van een peesplaatontsteking. Te strakke kuitspieren of stijve enkel- en voetgewrichten zorgen voor extra belasting van de peesstructuur, wat klachten kan geven.

Spataderen

Spataderen zijn verwijde aderen in de benen, die ontstaan als de kleppen in de aders niet goed sluiten en er bloed terugstroomt. Middelgrote spataderen veroorzaken jeuk, kramp, pijn in je kuiten, een zwaar gevoel in je benen, warme benen, vermoeide benen, etc. Factoren die bijdragen aan spataderen zijn onder meer:

• leeftijd
• een familiegeschiedenis van spataderen
• hormonale schommelingen
• zwangerschap
• zwaarlijvigheid
• gebrek aan beweging

Ischias

Ischias duidt op pijnklachten die vanuit de rug uitstralen naar de achterzijde van het been, waaronder de kuit. Het komt door een irritatie of ontsteking van de grote zenuw (nervus ischiadicus) die van de lage rug via de heup naar de voet loopt.

Botinfectie

Een botinfectie in het onderbeen kan leiden tot doffe en constante kuitpijn, roodheid en zwelling.

Breuk van onderbeenbot

Een botbreuk of breuk in één van de beenderen in het onderbeen (scheenbeen of kuitbeen) veroorzaakt mogelijk (constante) kuitpijn. Ook beenmisvorming en zwelling kunnen dan aanwezig zijn.

Huisarts raadplegen

Alarmsymptomen

Schakel direct medische hulp in als je vermoedt dat er sprake is van diepveneuze trombose ( DVT), wat betekent dat er zich een bloedklonter heeft gevormd in een van de diepe aders. De symptomen van DVT bestaan uit pijn, zwelling en warmte in het aangedane been. Andere alarmsymptomen zijn:

• tekenen van een infectie, waaronder koorts, roodheid en warmte
• gezwollen been dat bleek of koel aanvoelt
• een verwonding of trauma met een misvorming van het onderbeen
• plotselinge extreme zwelling in de benen

Afspraak maken met de huisarts

Sommige oorzaken van een pijnlijke kuit rechtvaardigen een bezoekje aan de huisarts tijdens normale kantooruren, waaronder:

• pijn tijdens het lopen
• onverklaarde beenzwelling
• spataderen die erg pijnlijk zijn
• symptomen die na een paar dagen zelfzorg niet beter worden

Als je je zorgen maakt over hinderlijke of aanhoudende pijn in de kuit, is verstandig om een afspraak met je huisarts te maken.

Onderzoek en diagnose

Je huisarts zal allerlei vragen stellen over je klachten en je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna zal de arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren om te bepalen wat er aan de hand is en wat er moet gebeuren om het euvel te verhelpen. Als de arts vindt dat het probleem ernstiger is, kan musculoskeletale echografie zinvol zijn. Echografie geeft direct zichtbare informatie over de aandoening en de exacte locatie van de musculoskeletale pijnklachten. Een echografie zou het volgende kunnen identificeren:

• etalagebenen (claudicatio intermittens)
• achillespeesontsteking (tendinitis achillis)
• diabetische neuropathie
• peesplaatontsteking
• diepe veneuze trombose

Behandeling van een pijnlijke kuit

Behandeling voor pijn in de kuit hangt af van de onderliggende oorzaak. Een pijnlijke kuit die het gevolg is van letsel of overbelasting, kan behandeld worden middels de volgende maatregelen:

• Bescherming: Breng een doekverband, spalk of immobilisatiesysteem aan op de voet, enkel of kuit om de verwonding te beschermen en de spieren te laten rusten.
• Rust: Vermijd het gebruik van de kuitspier meer dan noodzakelijk.
• IJs: Breng met een koud kompres aan (15 minuten per keer) om ontstekingen te helpen verminderen.
• Compressie: Wikkel de kuit in een rekbaar, strak verband of draag een compressiekous om zwelling te verminderen.
• Hoogte: Leg het aangedane been hoger op kussens om de bloedsomloop te bevorderen en de zwelling te verminderen.

Andere oorzaken van een pijnlijke kuitspier kunnen worden behandeld met medicijnen of andere medische procedures, afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Preventie van kuitpijn

Met de volgende maatregelen kun je mogelijke voorkomen dat je pijn in de kuiten krijgt. Een van de belangrijkste maatregelen om kuitpijn te voorkomen, is een goede warming-up en het rekken van de spieren. Rekken voor en na alle trainingen (cooling-down) helpt de kuiten om te herstellen en te versterken, waardoor pijn en letsel wordt voorkomen. Zorg ervoor dat je voldoende tijd hebt om te rusten tussen de trainingen om de spierreparatie en -groei te vergemakkelijken. Voldoende (water) drinken is ook belangrijk. Gehydrateerd blijven is een andere belangrijke manier om kalfspijn te voorkomen. Dit komt omdat uitdroging direct bijdraagt aan spierkrampen. Andere maatregelen zijn:

• Geleidelijk meer bewegen. Bouw de training geleidelijk op, bijvoorbeeld door hardlopen af te wisselen met wandelen.
• Het drinken van een sportdrankje of het nemen van een supplement die kalium, magnesium en calcium bevat, voorkomt eveneens spierkrampen.
• Gebruik van alcohol en cafeïne beperken.
  Stoppen met roken / Bron: Serhiy Kobyakov/Shutterstock.com
• Een gezond gewicht behouden.
• Gewicht verliezen bij overgewicht of obesitas.
• Medicijnen innemen zoals voorgeschreven door de arts of de bijsluiter.
• Regelmatig onderzoek laten doen naar diabetes en een te hoog cholesterolgehalte.
• Stoppen met roken.

Lees verder

• Kramp in kuit tijdens slapen: oorzaken kuitkrampen 's nachts
• Zweepslag kuit of kuitspier: symptomen en behandeling
• Pijn in de enkel: oorzaken van pijnlijke enkel of enkelpijn
• Kuitkrampen: oorzaken en behandeling van kramp in de kuiten
• Pijn in benen en kuit bij wandelen door etalagebenen