Schorre stem (hese stem): oorzaken van heesheid

Schorre stem, hese stem, schorheid of heesheid is een abnormale verandering in je stemgeluid. Een schorre stem of schorheid is vaak het gevolg van een relatief onschuldige aandoening en gaat dan veelal vanzelf over. De meest voorkomende oorzaak van heesheid is acute laryngitis (strottenhoofdontsteking), wat vaak voortkomt uit een virusinfectie van de bovenste luchtwegen zoals verkoudheid en griep. Een schorre stem of heesheid kan worden voorkomen door het vermijden van verkeerd of te intensief stemgebruik en door niet (mee) te roken. Een schorre stem verhelpen kun je door de oorzaak aan te pakken.

• Schorre stem: wat is heesheid?
• Wat veroorzaakt heesheid of een schorre stem?
• Strottenhoofdontsteking en bovenste luchtweginfectie
• Overmatig gebruik van de stem
• Uitdroging
• Infecties
• Medicatie
• Omgevingsfactoren
• Hormonale veranderingen
• Psychische factoren
• Andere oorzaken schorre stem of heesheid
• Zelf schorre stem verhelpen
• Onderliggende oorzaak behandelen
• Stem rust geven
• Behandeling van een schorre stem of hese stem
• Medicatie
• Operatie

Schorre stem: wat is heesheid?

Heesheid is een abnormale stemwijziging dat wordt veroorzaakt door verschillende omstandigheden. De stem kan veranderen in toonhoogte en volume, variërend van een diepe, harde stem tot een zwakke, raspende stem.

Wat veroorzaakt heesheid of een schorre stem?

Heesheid of een schorre stem wordt meestal veroorzaakt door irritatie van of schade aan de stembanden. De larynx of strottenhoofd is het gedeelte is het bovenste deel van de luchtpijp en speelt een belangrijke rol in de ademhaling. De stembanden (plicae) zijn structuren die in je strottenhoofd liggen. De stembanden zitten voorin met kleine spiertjes vast aan het kraakbeen, ter hoogte van de adamsappel. Aan de achterzijde zitten de stembanden met spiertjes vast aan het kraakbeen van het strottenhoofd. De stembanden lopen in een v-vorm. Wanneer je zingt of spreekt, trillen de stembanden en produceren ze geluid.

Strottenhoofdontsteking en bovenste luchtweginfectie

Heesheid kan worden veroorzaakt door een aantal factoren. De meest voorkomende oorzaak van heesheid is acute laryngitis (strottenhoofdontsteking), vaak veroorzaakt door een bovenste luchtweginfectie (zoals een verkoudheid of griep), en minder vaak door overmatig stemgebruik (door hard praten, schreeuwen of zingen), blootstelling aan schadelijke stoffen zoals tabaksrook en allergische reacties.

Overmatig gebruik van de stem

Langdurig en intensief gebruik van de stem, bijvoorbeeld door veel schreeuwen, zingen of luid praten, kan leiden tot irritatie van de stembanden en heesheid veroorzaken.

Uitdroging

Onvoldoende hydratatie kan de slijmvliezen in de keel uitdrogen. Uitdroging kan leiden tot irritatie van de stembanden. Het is om die reden belangrijk om voldoende water te drinken om de stembanden vochtig te houden.

Infecties

Naast bovenste luchtweginfecties kunnen andere infecties, zoals een keelontsteking of een virale infectie van de stembanden, heesheid veroorzaken.

Medicatie

Sommige medicijnen, zoals bepaalde antihypertensiva of medicijnen tegen allergie, kunnen als bijwerking heesheid veroorzaken.

Omgevingsfactoren

Blootstelling aan irriterende stoffen in de omgeving, zoals vervuilde lucht, chemicaliën of allergenen, kan de stembanden irriteren en heesheid veroorzaken.

Hormonale veranderingen

Fluctuaties in hormoonniveaus, zoals tijdens de menopauze bij vrouwen, kunnen ook invloed hebben op de stem en heesheid veroorzaken.

Psychische factoren

Door stress, spanning en angst kunnen de spieren rondom de stembanden aanspannen en dit kan heesheid veroorzaken.

Andere oorzaken schorre stem of heesheid

Andere oorzaken van heesheid of eens schorre stem zijn onder meer:

• poliepen op je stembanden;
• gastro-oesofageale reflux (GERD);
• allergieën;
• inademing van stoffen die de luchtwegen irriteren;
• roken;
• schildklierproblemen;
• trauma aan het strottenhoofd / stembanden;
• neurologische aandoeningen (zoals de ziekte van Parkinson en beroerte); en
• keelkanker.

Zelf schorre stem verhelpen

Onderliggende oorzaak behandelen

De behandeling voor heesheid of schorre stem hangt af van de onderliggende oorzaak. Acute laryngitis, veroorzaakt door een bovenste luchtweginfectie, verbetert gewoonlijk spontaan als de infectie is verdwenen. Om het herstel te bevorderen doe je er verstandig aan om je stem rust te geven en om inademing van irriterende stoffen te vermijden. Dus niet roken of vertoeven in een rokerige omgeving. Voorts is het raadzaam veel (water) te drinken en de lucht met een luchtbevochtiger of verdamper of luchtbevochtiger te bevochtigen. Soms kan een onderliggende aandoening als gastro-oesofageale reflux de ontsteking van het strottenhoofd veroorzaken (die dan vaak chronisch van aard is). In dat geval dient deze onderliggende oorzaak behandeld te worden.

Stem rust geven

Personen met heesheid veroorzaakt door overmatig gebruik van hun stem, moeten hun stem rust geven. Fluisteren kun je beter ook niet doen, want ook dan gebruik je je stem. Verder geldt: drink geen alcohol en stop met roken.

Behandeling van een schorre stem of hese stem

Wanneer de klachten langer dan drie weken aanhouden, is het raadzaam om naar je huisarts te gaan. De onderliggende oorzaak van aanhoudende schorheid of heesheid kan meestal worden gediagnosticeerd door een huisarts, eventueel vindt verwijzing plaats naar een KNO-arts.

Medicatie

In geval van gastro-oesofageale reflux (GERD) of allergieën, kunnen medicijnen voorgeschreven worden. Antihistaminica kunnen worden voorgeschreven voor het behandelen van allergische reacties (zoals hooikoorts). Zuur-neutraliserende medicijnen en zuurremmende medicijnen kunnen helpen bij zure reflux. Corticosteroïden verminderen een ontsteking en bacteriële infecties kunnen worden bestreden met antibiotica. Botoxinjecties behandelen spasmodische dysfonie, een raadselachtige stemstoornis, die met veel lichamelijke en psychische klachten gepaard kan gaan. Afhankelijk van de oorzaak zijn ook nog andere medicijnen inzetbaar.

Operatie

In sommige gevallen is een operatie nodig, bijvoorbeeld bij goedaardige tumoren of poliepen, trauma aan het strottenhoofd of stembanden, of kanker. Ook knobbeltjes, poliepen en cysten kunnen door de arts verwijderd worden via een operatie (microchirurgie), waarna zo nodig stemtherapie volgt.

Lees verder

• Heesheid (hese stem): symptomen, oorzaak en behandeling
• Brok in de keel gevoel: oorzaken, symptomen en behandeling
• Keelpijn: pijn bij slikken of zere keel, wat te doen? Tips!
• Zere keel en moeite met slikken, wat te doen?