Vergrote lymfeklieren in de buikholte: oorzaken en onderzoek

Last van opgezette of vergrote lymfeklieren in de buikholte? In dat geval spreekt men van 'mesenteriële adenitis'. Dit duidt op een ontsteking van de lymfeklieren in de buikholte, meer specifiek in het mesenterium, ook darmscheil genoemd, een deel van het buikvlies of peritoneum dat de dunne darm omgeeft. Deze lymfeklieren zijn enkele van de honderden lymfeklieren in je lichaam. Dit zijn de zuiveringsstations van het lichaam. Ziekteverwekkers worden door de lymfeklieren onschadelijk gemaakt. Ze vangen en vernietigen microscopisch kleine 'indringers' zoals virussen en bacteriën. Mesenteriële adenitis veroorzaakt vaak buikpijn. Het komt het meest voor bij kinderen en tieners. Mesenteriële adenitis wordt ook wel 'lymphadenitis mesenterica' genoemd. Er zijn verschillende ziekteverwekkers vastgesteld die verantwoordelijk gehouden worden voor mesenteriële adenitis. Vaak treedt spontaan herstel op.

• Vergrote lymfeklieren in de buikholte
• Mesenteriële adenitis symptomen
• Buikpijn en koorts
• Bijkomende klachten
• Wanneer de huisarts raadplegen?
• Oorzaken van opgezette lymfeklieren in de buikholte
• Infectie
• Inflammatoire aandoeningen
• Kanker
• Complicaties
• Diagnose en onderzoek
• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Mesenteriële adenitis behandeling

Vergrote lymfeklieren in de buikholte

Lymfadenitis of lymfeklierontsteking is een aandoening waarbij je lymfklieren ontstoken raken. Wanneer de lymfeklieren in de buikholte, in het bijzonder het mesenterium (de plooi van het buikvlies die over de darmen hangt), dan wordt het 'mesenteriële adenitis' genoemd. Mesenteriële adenitis is meestal het gevolg van een darminfectie. Het treft vooral kinderen en tieners. Deze pijnlijke aandoening kan qua uitingsvorm veel gelijkenis vertonen met appendicitis of blindedarmontsteking. In tegenstelling tot appendicitis, is mesenteriële adenitis zelden ernstig en meestal treedt spontaan herstel op.

Mesenteriële adenitis symptomen

Buikpijn en koorts

Mesenteriële adenitis kan de volgende symptomen veroorzaken:

• Buikpijn, vaak rechts in de onderbuik;
• Een gevoelige buik; en
• Koorts.

Bijkomende klachten

Afhankelijk van wat de oorzaak is van de kwaal, kunnen andere tekenen en symptomen aanwezig zijn:

• Diarree;
• Misselijkheid, overgeven en gebrek aan eetlust;
• Algehele malaise; en
• Luchtweginfectie, verkoudheid.

Wanneer de huisarts raadplegen?

Buikpijn komt vaak voor bij kinderen en tieners en het is vaak geen sinecure om te bepalen wanneer het een probleem is dat nadere medische aandacht nodig heeft. In het algemeen kan gesteld worden dat je in de volgende gevallen de huisarts moet raadplegen:

• Plotselinge, hevige buikpijn;
• Buikpijn met koorts; en
• Buikpijn met diarree of braken.

Neem ook contact op met de huisarts als één van de volgende symptomen niet in korte tijd verbetert:

• Buikpijn met een verandering in de stoelgang;
• Buikpijn met verlies van eetlust;
• Buikpijn met slaapproblemen.

Oorzaken van opgezette lymfeklieren in de buikholte

Infectie

De meest voorkomende oorzaak van opgezette of vergrote lymfeklieren in de buikholte, is een infectie zoals gastro-enteritis (buikgriep). Deze infectie zorgt ervoor dat de lymfeklieren in het mesenterium ontstoken raken. Gastro-enteritis kan het gevolg zijn van virale infecties zoals rotavirus of norovirus. Het kan ook het gevolg zijn van bacteriële infecties zoals salmonella, staphylococcus of streptococcus.

Infectie met Yersinia enterocolitica is de meest voorkomende oorzaak van mesenteriële adenitis bij kinderen. Besmetting met deze bacterie vindt plaats door het eten of drinken van besmet voedsel, in het bijzonder rauwe of onvoldoende verhitte voedingsmiddelen.

Sommige kinderen krijgen naar aanleiding van een bovenste luchtweginfectie, waarbij de neus en de neusbijholten, keel, amandelen of strottenhoofd geïnfecteerd zijn, last van mesenteriële adenitis.

Andere infecties die mesenteriële adenitis kunnen veroorzaken zijn:

• Infecties die worden geassocieerd met hiv.
• Tuberculose (tbc): dit is een veel voorkomende bacteriële infectie. Het tast meestal de longen aan, maar het kan ook van invloed zijn op andere lichaamsdelen.
• De ziekte van Whipple of lipodystrophia intestinalis, een zeldzame systemische bacteriële infectie.
• Acute terminale ileitis: dit is een ontsteking van het einde van de dunne darm. Het kan worden veroorzaakt door een bacterie of de ziekte van Crohn.

Inflammatoire aandoeningen

De volgende inflammatoire aandoeningen kunnen mesenteriële adenitis veroorzaken:

• Appendicitis of blindedarmontsteking, ontsteking van de appendix;
• Inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa;
• Bindweefselziekten zoals lupus, systemische sclerose of reumatoïde artritis;
• Diverticulitis, ontsteking een divertikel (een uitstulping) in de dikke darm;
• Pancreatitis, alvleesklierontsteking.

Kanker

Veel minder vaak is mesenteriële adenitis het gevolg van kanker, zoals:

• Lymfoom (lymfeklierkanker);
• Borstkanker;
• Longkanker;
• Alvleesklierkanker; en
• Darmkanker.

Complicaties

Wanneer mesenteriële adenitis wordt veroorzaakt door een ernstige bacteriële infectie die onbehandeld blijft, kan de bacterie zich verspreiden naar de bloedstroom. Hierdoor kan een potentieel levensbedreigende infectie ontstaan (sepsis).

Diagnose en onderzoek

Anamnese en lichamelijk onderzoek

Om de diagnose te stellen zal de arts vragen stellen over je klachten, je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen en lichamelijk onderzoek verrichten. Bloedonderzoek kan helpen bepalen of er sprake is van een infectie en wat voor soort infectie het is.

Beeldvormend onderzoek

Soms is beeldvormend onderzoek nodig, bijvoorbeeld in de vorm van een CT-scan van de buik. Dit kan helpen onderscheid te maken tussen appendicitis en mesenteriële adenitis. Echografie van de buik kan ook worden gedaan.

Mesenteriële adenitis behandeling

Mesenteriële adenitis gaat vaak over zonder behandeling. Tegen koorts en pijn kan zo nodig paracetamol genomen worden. Rust, voldoende drinken en het toepassen van warm op de buik, zijn maatregelen die kunnen helpen om de klachten te verlichten. Behandeling gericht op de onderliggende oorzaak kan ook nodig zijn. Antibiotica kan voorgeschreven worden bij een bacteriële infectie.

Lees verder

• Lymfeklieren: functie, taken, ligging & ziekten lymfestelsel
• Gezwollen lymfeklieren: klieren in hals, nek, lies & oksel
• Lymfeklierontsteking: symptomen, oorzaak en behandeling
• Lymfeklierkanker: symptomen Hodgkin-lymfoom en behandeling
• Lymfeklierzwelling kind: symptomen, oorzaak en behandeling