Loslatende nagel (onycholyse): oorzaken van nagelloslating

Loslatende nagel (onycholyse): oorzaken van nagelloslating Een loslatende nagel heet 'onycholyse'. Bij een loslatende nagel of nagelloslating komt de nagel los van het nagelbed. Normaal gesproken zit de nagel vast aan het nagelbed, het weefsel onder en achter de nagel. Een (gedeeltelijk) loslatende nagel of losse nagel komt regelmatig voor. De medische benaming van een nagelloslating is 'onycholyse'. Hierbij komt de nagel spontaan en vaak zonder dat het pijn doet, los van het nagelbed. Er zijn meerdere mogelijk oorzaken nagelloslating. De verzorging en behandeling van een loslatende nagel is afhankelijk van de oorzaak. Het gedeelte van de nagel dat is losgekomen, zal niet meer aan het nagelbed vastgroeien maar je zult moeten wachten totdat er een nieuwe nagel is uitgegroeid; er verschijnt ene nieuwe nagel onder de oude nagel. Je kunt een aantal maatregelen nemen om te voorkomen dat je weer last krijgt van een loszittende nagel, zoals blootstelling aan irritatie en vochtigheid vermijden en verwonding van de getroffen nagel voorkomen.
Loslatende nagels / Bron: CopperKettle, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Loslatende nagels / Bron: CopperKettle, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Onycholyse: loslatende nagel

Onycholyse is een veel voorkomende nagelaandoening. Het is de loslating van een vingernagel of teennagel uit zijn nagelbed. Het begint meestal aan de punt van de nagel en het proces trekt dan langzaam naar onderen.

Onycholyse kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals trauma, infecties, allergische reacties, geneesmiddelen, en systemische aandoeningen zoals psoriasis en schimmelinfecties. De behandeling hangt af van de oorzaak van de aandoening en kan variëren van het vermijden van uitlokkende factoren tot medicatie en chirurgische ingrepen.

Waar komt de term 'onycholyse' vandaan?

De term 'onycholyse' is afgeleid van het Griekse woord 'onyx', wat 'nagel' betekent, en 'lysis', wat 'ontbinding' of 'scheiding' betekent. Onycholyse verwijst naar de aandoening waarbij de nagelplaat loskomt van het nagelbed en zich omhoog beweegt, waardoor er een ruimte ontstaat tussen de nagel en het nagelbed. Dit kan leiden tot veranderingen in de vorm, textuur en kleur van de nagel, en kan ook pijn en gevoeligheid veroorzaken.

Oorzaken nagelloslating

Veel factoren kunnen onycholyse veroorzaken. Enkele van de meest voorkomende oorzaken zijn de volgende.

Bloedarmoede door een tekort aan ijzer

De meest voorkomende oorzaak van een loslatende nagel is bloedarmoede door een tekort aan ijzer, ofwel ijzergebreksanemie. Broze nagel is één van de symptomen, maar de nagels kunnen als gevolg van ijzergebrek ook loslaten.

Nagel los van nagelbed door stoten

Terugkerend trauma, bijvoorbeeld het dagelijks langdurig tikken van lange nagels op een toetsenbord, kan nagelloslating veroorzaken. Krappe schoenen zijn een andere mogelijke oorzaak. Een eenmalige beschadiging of verwonding van de nagel, kan ook leiden tot nagelloslating. Bijvoorbeeld bij een klap of een stoot door een sportactiviteit. Voorts is thermische beschadiging mogelijk, bijvoorbeeld door hitte, bevriezing of microgolven.

Blootstelling aan water

Langdurige onderdompeling van de nagels in warm water en/of blootstelling aan irriterende chemische stoffen, kan ook nagelloslating in de hand werken. Vooral in bepaalde beroepen is het verstandig om de handen en vingernagels te beschermen.

Huidaandoeningen

Huidaandoeningen zoals nagelpsoriasis, eczeem en, minder vaak, pemphigus vulgaris, en porfyria cutanea tarda (PCT) kunnen van invloed zijn op de nagels. Vooral psoriasis aan de nagels is een beruchte oorzaak van onycholyse. Andere huidaandoeningen waarbij nagelloslating kan optreden, zijn:
  • pachonychia congenita, een eigenaardige afwijking aan de nagels;
  • ectodermale dysplasie (ED), een erfelijke aandoening die invloed heeft op haar, nagels, zweetklieren en tanden;
  • lichen planus, een sterk jeukende ontsteking van de huid die gepaard gaat met rode bultjes
  • lichen striatus, een huidziekte waarbij huidletsels op een arm of been, of nagel ontstaan;
  • pellagra, een huidziekte die wordt veroorzaakt door een ernstig tekort aan vitamine B3;
  • pemphigus vegetans is een variant van pemphigus vulgaris (auto-immuun blaarziekte);
  • syfilis, een soa.

Schimmelnagel kan leiden tot loslaten van de nagel / Bron: Istock.com/BrantLeeMediaSchimmelnagel kan leiden tot loslaten van de nagel / Bron: Istock.com/BrantLeeMedia

Infectie

Een schimmelnagel heeft als kenmerkende klacht dat de aangedane nagel steeds dikker wordt en verkleurt. De geïnfecteerde nagel kan witgeel, geel, groen of bruin verkleuren. Ook wordt een onbehandelde schimmelnagel op den duur dik en brokkelig. Een schimmelnagel kan (deels) loslaten. Bacteriën (Pseudomonas infectie) of een virus (herpes simplex infectie) kunnen ook boosdoeners zijn. Een Pseudomonasinfectie geeft vaak een groene verkleuring van de nagel.

Lichaamsvreemde materialen

Lichaamsvreemde materialen onder de nagel zoals een splinter, kunnen loslating van de nagel veroorzaken.

Cosmetica

Cosmetica kan soms ook leiden tot nagelloslating, bijvoorbeeld nagellak(removers), kunstnagels en bepaalde ontharingsproducten. Een allergie voor nagellijm is soms mogelijk.

Allergische reactie

Hierbij kun je denken aan een allergische reactie op bijvoorbeeld planten en chemicaliën zoals kunstharsen.

Kunstnagels / Bron: Bvasilev1, Wikimedia Commons (CC BY-4.0)Kunstnagels / Bron: Bvasilev1, Wikimedia Commons (CC BY-4.0)

Systemische oorzaken

Systemische oorzaken kunnen ook aanleiding geven tot nagelloslating:

Geneesmiddelen

Sommige geneesmiddelen kunnen als bijwerking nagelloslating hebben, zoals tetracyclines (een groep antibiotica) en orale anticonceptiva. Sommige antikankerbehandelingen kunnen ook leiden tot loslatende nagels.

Andere oorzaken

Mogelijke andere oorzaken van nagalloslating zijn:
  • aangeboren nagelafwijkingen;
  • bronchiëctasieën, een zeldzame longziekte, waarbij delen van de longen constant verwijd en geïrriteerd zijn;
  • pleura-effusie, waarbij er een vochtophoping in de holte tussen borstvlies en longvlies ontstaat;
  • vitaminetekorten en mineralentekorten.

Idiopatisch

Soms is de oorzaak onbekend: idiopatisch.

Wie krijgt onycholyse?

Mensen van alle leeftijden en zowel mannen als vrouwen, kunnen last krijgen van onycholyse, hoewel het vaker gezien bij volwassen vrouwen.

Nagel laat los van nagelbed / Bron: Alborz Fallah, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Nagel laat los van nagelbed / Bron: Alborz Fallah, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Symptomen van een loslatende nagel

De symptomen kunnen bestaan uit:
  • Onregelmatige grens tussen het roze gedeelte van de nagel en de witte buitenrand van de nagel, als de nagel van het nagelbed loskomt;
  • Een steeds groter deel van de nagel wordt ondoorzichtig, wit of verkleurt naar geel of groen;
  • Verkleuring onder de nagel kan optreden als gevolg van een secundaire infectie;
  • Afhankelijk van de oorzaak, kan de nagel verdikken en broos worden, en het nageloppervlak kan vervormd worden met putjes, strepen of inkepingen;
  • Het is meestal pijnloos en de loslating vindt geleidelijk plaats. Pijn kan optreden als de nagel verder los van het nagelbed komt of als gevolg van een trauma of actieve infectie.

Onderzoek en diagnose

De arts stelt vragen over je klachten en hij verricht lichamelijk onderzoek. Aangezien er zeer veel mogelijke oorzaken zijn van onycholyse, kan de arts uitgebreid checken of er sprake is van andere huidaandoeningen of medische problemen, zoals een schildklieraandoening. Als een schimmelinfectie wordt vermoed, kan de arts stukjes van de nagel en het nagelbed wegnemen voor laboratoriumonderzoek. In het laboratorium kan onderzocht worden om welk type infectie het gaat.

Nagel laat los van nagelbed: behandeling

Behandeling van onycholyse is afhankelijk van de oorzaak van het probleem. Het elimineren of corrigeren van de predisponerende oorzaak, is de beste behandeling. Zo zal behandeling van hyperthyroïdie ervoor zorgen dat de nagels weer normaal worden en een nagelinfecties kan worden behandeld met medicatie (zalf en/of pillen). Lokale behandeling kan bestaan uit antischimmelzalven, antibiotica, salicylzuur of corticosteroïden (hormoonzalf). Bij psoriasisnagels kan lichttherapie geboden zijn. Soms is het nodig om de getroffen nagels (deels) te verwijderen met een operatie. Eventuele vitaminetekorten en mineralentekorten worden behandeld met voedingsveranderingen en supplementen. In geval van broze nagels of losse nagels schrijft de arts mogelijk ook ijzersupplementen zodat de nagels sterker worden.

Losse nagel eraf halen?

Een losse nagel kun je het best laten zitten. Door eraan te frunniken en te pulken, kan de schade verergeren. Er groeit vanzelf een nieuwe nagel doe de oude nagel vervangt. Gemiddeld genomen duurt het vier tot zes maanden alvorens de vingernagels zijn genezen, terwijl dit bij teennagels soms wel acht tot twaalf maanden kan duren.

Prognose nagelloslating

Het gedeelte van de nagel dat is losgekomen of eraf is, zal niet meer aan het nagelbed vastgroeien. Je zal moeten wachten tot de nagel volledig is uitgegroeid voordat de nagel zijn normale voorkomen heeft. Voor vingernagels duurt het 4-6 maanden om volledig uit te groeien, terwijl het bij teennagels twee keer zo lang kan duren. Het bijknippen van de nagels heeft geen invloed op de groeisnelheid van de nagels.

Complicaties van een losse nagel

Wanneer de onderliggende oorzaak van een losse nagel niet effectief behandeld kan worden, dan kan dit tot verdere complicaties leiden. Het kan betekenen dat de nagel niet goed geneest en er afwijkingen blijven bestaan. Daarnaast is er kans op een secundaire infectie, waardoor de nagelaandoening moeilijker te behandelen is.

Preventieve maatregelen

Om beschadiging of herhaling van onycholyse te voorkomen, zijn de volgende maatregelen zinvol:
  • Houd de nagels kort.
  • Vermijd verwonding van de getroffen nagel, en houdt het nagelbed droog.
  • Draag comfortabele en ruimzittende schoenen.
  • Vermijd blootstelling aan irriterende stoffen, zoals nagellak(remover) of oplosmiddelen, etc.
  • Blootstelling van nagels aan irritatie en vochtigheid vermijden.
  • Nagelbedden goed afdrogen nadat ze nat zijn geworden.
  • Draag katoenen handschoenen onder vinyl handschoenen voor nat werk.
  • Eet evenwichtig en gezond en eventueel aanvullen met vitamine D en ijzersupplementen.
  • Psoriasis en andere (huid)aandoeningen goed onder controle houden met zalf of andere medicijnen.

Lees verder

© 2016 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Onycholyse (nagelloslating): Scheiding nagels van nagelbedOnycholyse (nagelloslating): Scheiding nagels van nagelbedOnycholyse (onycholisis) is een nagelaandoening waarbij één of meer nagels van een patiënt loskomen van de onderliggende…
Krant-nagels, super gave en originele manier van nailartEen nieuwe en populaire trend onder de nail arts is Newspaper Nail Art, oftewel krantnagels! Probeer het nu en en ga ori…
Kalknagels behandelen/ behandeling van kalknagelsWelke medicijnen hebben hun effectiviteit bewezen? Hoe kunnen kalknagels het beste worden behandeld? Wat zijn de symptom…
Bloeduitstorting onder de nagel: oorzaken van blauwe nagelBloeduitstorting onder de nagel: oorzaken van blauwe nagelEen bloeduitstorting onder de nagel is een opeenhoping van bloed tussen de nagel en het nagelbed. Bloed onder de nagel v…

Handletsels: gescheurde ligamenten in pols en duimHandletsels: gescheurde ligamenten in pols en duimDe hand is een zeer complex lichaamsdeel. Een hand heeft vijf vingers en is via de pols verbonden aan de onderarm. De ha…
Ziekte van von Gierke: GlycogeenstapelingsziekteZiekte van von Gierke: GlycogeenstapelingsziekteDe ziekte van von Gierke is een aandoening waarbij het lichaam niet in staat is om glycogeen af te breken. Glycogeen is…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: CopperKettle, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • DermNet. Onycholysis. https://dermnetnz.org/topics/onycholysis (ingezien op 26-2-2023)
  • Dr. Johan Toonstra, Dr. Anton C. de Groot. Handboek voor pedicures, podotherapeuten en andere voetspecialisten. Bohn Stafleu van Loghum, 2010.
  • Healthline. Onycholysis. https://www.healthline.com/health/onycholysis (ingezien op 30-10-2017)
  • http://www.dermnetnz.org/topics/onycholysis/
  • http://www.medicinfo.nl/%7B3913204C-3FD2-4993-A5DC-08840A06EB2C%7D
  • http://www.simpto.nl/symptomen/loslatende-nagel/
  • http://emedicine.medscape.com/article/1105738-overview
  • http://www.nailsmag.com/article/91567/onycholysis-or-nail-separation-has-different-varieties
  • https://www.drugs.com/health-guide/onycholysis.html
  • Afbeelding bron 1: CopperKettle, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Istock.com/BrantLeeMedia
  • Afbeelding bron 3: Bvasilev1, Wikimedia Commons (CC BY-4.0)
  • Afbeelding bron 4: Muratart/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 5: Alborz Fallah, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Reacties

Boudewijn Kegels, 26-06-2018
Kan het effect van het gebruik van antibiotica (tetracyclines) zich na een langere tijd tonen (ca 1,5 maand)? Of is dat doorgaans relatief snel? Ik heb last van deels loslatende nagels aan de duimen, maar heb ook last van voetschimmel en vroeg me af of de tetracyclines of de schimmel de oorzaak is. Reactie infoteur, 02-07-2018
Een schimmelnagel zal pas na verloop van tijd loslaten. Het loslaten van de duimnagels lijkt dan eerder te komen van het gebruik van antibiotica, maar mogelijk zijn er andere factoren in het spel. Bespreek dit met uw huisarts en meld de eventuele bijwerking aan Lareb op www.lareb.nl.

John Metz, 12-08-2017
Mijn grote teen nagel is beschadigd toen er een plankje op is gevallen en nu groeit al jaren de helft niet meer aan het nagelbed vast. Kan dit nog hersteld worden? Zou hier erg blij mee zijn. Reactie infoteur, 23-08-2017
Het losgekomen gedeelte van de nagel zal niet meer aan het nagelbed vastgroeien, maar vaak zal de nieuwe nagel wel aan het nagelbed vastzitten. Als dit niet gebeurt, zal dit waarschijnlijk zo blijven. Uw huisarts kan dit beoordelen.

Jose, 31-07-2017
Mijn nagels aan een hand (5 dus) laten los bij het nagelbed en er groeit een nieuwe nagel onder. Ze zijn keihard, vlijmscherp kun je wel stellen. Heb wel in april diagnose borstkanker gehad, maar de onderzoeken zijn nog niet afgerond (waarschijnlijk amputatie beide borsten) gebruik cannabis. Kan er verband zijn met het loslaten van de nagels? dank voor reactie Reactie infoteur, 23-08-2017
Chemotherapie kan effect hebben op je nagels. Het is mij niet bekend dat cannabis effect heeft op nagels.

Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 29-07-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 15
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.