Maagabces (abces in de maag): symptomen en behandeling

Maagabces (abces in de maag): symptomen en behandeling Een maagwandabces, of kortweg 'maagabces', duidt op een abces in de maagwand. Een abces is een met pus (etter) gevulde holte, meestal veroorzaakt door een bacteriële infectie. Een maagwandabces is een zeldzame, doch potentieel dodelijke aandoening. De oorzaak is vaak een beschadiging van de slijmvlieslaag van de maag of een corpus alienum (vreemd lichaam), wat duidt op een voorwerp dat zich in een lichaam bevindt, maar daar oorspronkelijk niet thuishoort. Een maagwandabces geeft meestal symptomen zoals buikpijn en algehele malaise. Dit kan gepaard gaan met koorts en gewichtsverlies. Behandeling bestaat uit endoscopisch echogeleide drainage, waarna intraveneuze toediening van antibiotica volgt.

Vormen van een abces in de maagwand

Een maagwandabces is een zeldzaam verschijnsel. Er worden in de literatuur twee vormen onderscheiden:
  • een diffuse, flegmoneuze vorm (een heftige, zich snel uitbreidende ontsteking);
  • lokale abcesvorming.

Vóórkomen

De diffuse, flegmoneuze vorm wordt vaak pas in een vrij laat stadium ontdekt. Daardoor is de sterfte bij deze variant hoog. De literatuur vermeldt 37-92%. In 85-95 van de gevallen gaat het bij een buikwandabces om een diffuse, flegmoneuze vorm; de tweede variant komt veel minder vaak voor.

Buikpijn door een maagwandabces / Bron: Istock.com/WavebreakmediaBuikpijn door een maagwandabces / Bron: Istock.com/Wavebreakmedia

Symptomen van een maagwandabces

Symptomen die kunnen optreden bij een maagwandabces zijn aspecifiek en bestaan uit een zeurend gevoel in de maagstreek (buikpijn), algehele malaise, koorts, misselijkheid en gewichtsverlies. De pijn in de bovenbuik kan uitstralen naar de rug. De pijn kan soms zo hevig zijn dat je er 's nachts wakker van wordt.

Oorzaak van een maagwandabces

Een buikwandabces kan ontstaan door een primaire of secundaire infectie van de maagwand. Normaal gesproken bevat de maag door het zure milieu en de uitgebreide doorbloeding relatief weinig bacteriën, maar beschadigingen van het maagslijmvlies en een afgenomen zuurgraad maken de maagwand vatbaarder voor infectie. Een abces kan ontstaan als gevolg van een vreemd lichaam, zoals een vissengraat. Daarnaast kan endoscopische beschadiging na poliepectomie (het verwijderen van een maagpoliep) of biopsie (het weghalen van een stukje weefsel voor microscopisch onderzoek) leiden tot abcesvorming.

Risicofactoren

De volgende risicofactoren zijn bekend:
  • een hoge leeftijd;
  • verlaagd zuurgehalte (hypoaciditeit), bijvoorbeeld na gastrectomie (een geheel of gedeeltelijke chirurgische verwijdering van de maag) of vagotomie (operatie waarbij de tiende hersenzenuw geheel of gedeeltelijk wordt doorgesneden);
  • een immuundeficiëntie, vanwege bijvoorbeeld een hiv-infectie of alcoholisme;
  • de aanwezigheid van maagzweren;
  • diabetes mellitus;
  • chronische gastritis of maagslijmvliesontsteking.

CT-scan van de buik / Bron: IStock.com/Pavel LosevskyCT-scan van de buik / Bron: IStock.com/Pavel Losevsky

Onderzoek en diagnose

Anamnese en lichamelijk onderzoek

De arts stelt de diagnose op basis van een anamnese (vraaggesprek over je klachten), je medische voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek. In het bloed worden verhoogde ontstekingswaarden gevonden. Daarnaast zal beeldvormend onderzoek worden gedaan in de vorm van een echo van het abdomen (een buikfoto), een CT-scan van het abdomen en gastroscopie, waarmee de arts met een flexibele slang je keel, slokdarm, maag en twaalfvingerige darm bekijkt. Middels een kweek kan de boosdoener geïdentificeerd worden. Bij grofweg 75% van de patiënten is de verwekker een streptokok.

Differentiaal diagnose

Differentiaal diagnostisch kan worden gedacht aan onder meer de volgende aandoeningen:

Behandeling van een maagwandabces

Indien een maagwandabces niet tijdig behandeld wordt, kan deze fataal zijn. Behandeling bestaat uit endoscopische, echogeleide drainage. Zo nodig wordt er een drain achtergelaten. Na abcesdrainage wordt doorgaans intraveneus behandeld met antibiotica. Soms is uitsluitend draineren ook succesvol. Bij flegmoneuze gastritis kan overwogen om (een deel van) de maag weg te halen wanneer je na drainage niet opknapt.

Beloop en prognose

Een maagwandabces is een ernstige aandoening die kan leiden tot bloedvergiftiging (sepsis). Het is daarom van belang dat de diagnose snel gesteld wordt, zodat adequate behandeling ingezet kan worden.

Lees verder

© 2017 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Epiduraal abcesEpiduraal abcesEen epiduraal abces komt voor tussen het hoofd en de ruggenwervels en kan al snel het zenuwweefsel beschadigen. Lees hie…
Peritonsillair abces (abces keelamandelen)Een peritonsillair abces is een abces rond de keelamandelen. Vaak is dit een complicatie van ontstoken keelamandelen. He…
Abces zelf behandelenAbces zelf behandelenEen abces komt op meerdere plaatsen en met verschillende oorzaken voor: in de buik, aan een tand of kies, bij de ziekte…
Gebitsabces: oorzaak en behandelingGebitsabces: oorzaak en behandelingAls je kiespijn of een gaatje negeert en ermee blijft rondlopen, kan dit uiteindelijk uitgroeien tot een abces. Pus hoop…

Keratomalacie: Oogaandoening door tekort aan vitamine AKeratomalacie: Oogaandoening door tekort aan vitamine AKeratomalacie is een oogaandoening die tot stand komt door een ernstig tekort aan vitamine A. Bij de oogziekte ontstaat…
Elektro-encefalografie (EEG): Onderzoek van hersenactiviteitElektro-encefalografie (EEG): Onderzoek van hersenactiviteitEen elektro-encefalografie is een medisch onderzoek waarmee de arts de elektrische activiteit van de hersenen meet. In d…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Mikael Häggström, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Steven J.G. Leeuwerke en Yuk K. Sze. Epigastrische pijn door een maagwandabces. Ned Tijdschr Geneeskd. 2017;161:D832
  • Wander C. Marcos, Bruno G. Petrini, Rafael L. Xavier, Rosângela M. Starling, José C. Couto, and Guilherme J. Ribeiro. Gastric wall abscess – an uncommon condition treated by an alternative form. Clinics (Sao Paulo). 2010 Aug; 65(8): 819–821. doi: 10.1590/S1807-59322010000800016
  • Afbeelding bron 1: Istock.com/Wavebreakmedia
  • Afbeelding bron 2: IStock.com/Pavel Losevsky
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 28-03-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.