Bultjes op handen: oorzaken pijnlijke of jeukende bultjes

Bultjes op de handen of kleine bultjes op de handpalm kent meerdere mogelijke oorzaken. Bij bultjes op de handen kan het gaan om een vorm van eczeem. Dit is een jeukende huiduitslag waarbij roodheid, zwelling, schilfers, bultjes, vochtblaasjes, kloofjes of korstjes optreden. Vooral handeczeem is een veel voorkomende aandoening. Eczeem aan de handen doet zich vooral voor bij de 'natte beroepen': huishoudelijk werk, schoonmaakwerk, kappersvak, etc. Bultjes op de handen kunnen ook worden veroorzaakt door zeldzamere aandoeningen, waar je misschien nog wel nooit van gehoord hebt. Bultjes op de handen kan gepaard gaan met andere symptomen en klachten, zoals pijn en jeuk. Vooral pijnlijke of jeukende bultjes kunnen erg vervelend zijn en moeilijk te negeren. Je wilt dan weten wat er aan de hand zodat je er wat tegen kunt doen. Raadpleeg bij aanhoudende of verergerende klachten altijd je huisarts.

• Blaasjes en blaren door pompholyx (blaasjeseczeem)
• Rode bultjes en vochtblaasjes door handeczeem
• Hand-, voet- en mondziekte
• Bultjes op de handen door bedwantsen
• Vlakke bultjes door granuloma annulare
• Hevig jeukende huiduitslag door contact-urticaria
• Verhardingen van de vingers door knuckle pads
• Wratjes op de handen
• Rode bultjes op de handen door scabiës of schurft
• Bultjes op de handpalmen door lichen nitidus
• Ringworm aan de handpalm
• Pijnlijke en jeukende bultjes door erysipelothrix (vlekziekte)

Blaasjes en blaren door pompholyx (blaasjeseczeem)

Pompholyx of blaasjeseczeem is een bijzondere vorm van eczeem dat vooral aan de handen en/of voeten voorkomt. Bij deze vorm van eczeem ontstaan intense jeukende blaasjes en blaren, die meestal zijn gelokaliseerd aan de zijkanten van de vingers, de handpalmen en voetzolen. Deze aandoening kan op alle leeftijden optreden, maar het komt vooral voor bij mensen jonger van 40 jaar. De huid is aanvankelijk zeer jeukend met een brandend gevoel en prikkeling in de handpalmen en/of voetzolen. Dit wordt gevolgd door het plotselinge ontstaan van kleine blaasjes, die tot grotere blaren ontwikkelen. Er kan tevens roodheid, pijn en zwelling ontstaan. Pompholyx eczeem kan ook de nagels beïnvloeden. De precieze oorzaak van pompholyx eczeem is niet bekend, hoewel men denkt dat factoren zoals emotionele spanning, gevoeligheid voor metaalverbindingen (zoals nikkel, kobalt of chroom), hitte en zweten deze conditie kunnen verergeren.

Wat te doen?

Bij milde vormen van pompholyx zal de huisarts een (sterke) hormooncrème of -zalf voorschrijven. Soms is een kortdurende stootkuur prednison nodig. Nattend eczeem kan worden behandeld met natte kompressen of omslagen. Bij een secundaire bacteriële infectie is antibiotica nodig.

Rode bultjes en vochtblaasjes door handeczeem

Handeczeem is een courante en vaak chronische, moeilijk behandelbare aandoening. Eczeem aan de handen kenmerkt zich door roodheid, schilfering, warmte, zwelling, rode bultjes, vochtblaasjes, vochtafscheiding, korstjes en krabwondjes. Handeczeem komt vooral voor bij jongvolwassen vrouwen en is goed voor 20-35% van alle vormen van eczeem. Het kan optreden op elke leeftijd, ook tijdens de kindertijd. Het komt vooral voor bij mensen met een voorgeschiedenis van atopisch eczeem. Eczeem aan de handen komt vooral voor in de schoonmaakbranche, de horeca, metaalwerk, kappers, gezondheidszorg, huishoudelijk werk en schilders. Dit komt voornamelijk door contact met irriterende en uitdrogende stoffen, maar specifieke contactallergieën kunnen er ook aan bijdragen.

Wat te doen?

Zelfzorg bestaat uit het één tot twee keer per dag aanbrengen van een zalf of crème, waarmee de huid meer vocht vasthoudt en beschermd wordt tegen uitdrogen. Bij hardnekkige of aanhoudende klachten van handeczeem kan de huisarts een zalf of crème met corticosteroïden voorschrijven.

Hand-, voet- en mondziekte

Hand-, voet- en mondziekte wordt meestal veroorzaakt door een virus en kan worden overgedragen via aanhoesten en niezen, direct contact met slijm uit neus of keel, vocht uit blaren en poep van besmette personen, en via besmette voorwerpen (zoals een deurklink of een toiletbril). Jonge kinderen hebben het grootste risico om hand-, voet- en mondziekte te krijgen, maar volwassen personen kunnen er ook door getroffen worden. De symptomen beginnen drie tot zeven dagen nadat je besmet bent met het virus. Deze periode staat bekend als de incubatieperiode. Je kunt last krijgen van de volgende symptomen:

• Koorts;
• Slechte eetlust;
• Keelpijn;
• Hoofdpijn;
• Prikkelbaarheid;
• Pijnlijke rode blaren in de mond;
• Een rode uitslag op de handen en de zolen van de voeten.

Koorts en zere keel zijn meestal de eerste symptomen van hand-, voet- en mondziekte. De karakteristieke blaren en uitslag steken later de kop op, meestal een of twee dagen nadat de koorts begint.

Wat te doen?

In de meeste gevallen zal de infectie binnen 7 tot 10 dagen zonder behandeling overgaan. Bij koorts kan men (kinder)paracetamol geven.

Bultjes op de handen door bedwantsen

De bedwants stond vroeger bekend als 'wandluis'. Het is een kleine, bloedzuigende parasiet dat vooral in bedden en matrassen van hotelkamers leeft.’s Nachts kruipt deze lastpak uit zijn schuilplaats op je huid om bloed te zuigen. Op de beetplek ontstaat een jeukend bultje.

Wat te doen?

De bultjes van een bedwantsbeet verdwijnen vanzelf. Het bestrijden van bedwantsen in je huis gebeurt door de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). Deze kan iemand naar je huis sturen om de bedwants adequaat te bestrijden.

Vlakke bultjes door granuloma annulare

Granuloma annulare is een onschuldige, niet-besmettelijke, chronische huidaandoening, waarvan de oorzaak onbekend is. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de gelokaliseerde en de uitgebreide vorm. De gelokaliseerde vorm is het meest gangbaar en hierbij ontstaat de karakteristieke ring van vlakke onderhuidse huidkleurige tot rode bultjes. Ze kunnen overal opduiken, maar voorkeursplekken zijn op de ruggen en zijkanten van handen en voeten.

Wat te doen?

Granuloma annulare verdwijnt meestal binnen 1 tot 2 jaar vanzelf. Behandeling heeft vaak weinig effect. Behandeling kan bestaan uit onder meer een corticosteroïdenzalf of -crème.

Hevig jeukende huiduitslag door contact-urticaria

Contact-urticaria (ook bekend als netelroos of galbulten) ontstaat door contact op de huid met bepaalde stoffen, zoals planten, rubber, latex, dierlijke eiwitten en crèmes, zalfjes en andere smeerseltjes. Het is een vaak voorkomende huidreactie. Het gaat bij urticaria om hevig jeukende huiduitslag die plotseling de kop opsteekt. Het begint vaak met scherp begrensde rode vlekken, welke overgaan in verdikte plekken, die in het midden vaak bleker zijn.

Wat te doen?

Het is belangrijk om eventuele achterhaalbare oorzaken weg te nemen en uitlokkende factoren te vermijden. Zo nodig kunnen geneesmiddelen voorgeschreven worden door de arts.

Verhardingen van de vingers door knuckle pads

Knuckle pads zijn verhardingen op de strekzijde van de vingers en de tenen, over de gewrichten. Vaak is de oorzaak niet bekend. Ze kunnen geïsoleerd voorkomen of in het kader van een syndroom.

Wat te doen?

Het gaat om een goedaardige aandoening. Behandeling is niet vereist.

Wratjes op de handen

Wratten komen vaak op vingers en handen voor, vooral bij kinderen. Een wrat wordt veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV) en is besmettelijk, vooral als je een wrat open krabt. Soms komen er meerdere wratjes voor in één gebied.

Wat te doen?

Wratten gaan meestal vanzelf over. alhoewel dit jaren kan duren. Je kan een wrat zelf verwijderen met onder meer wrattentinctuur, welke zonder recept verkrijgbaar is bij drogist of apotheek.

Rode bultjes op de handen door scabiës of schurft

Scabiës of schurft wordt veroorzaakt door mijten die zich onder de bovenste laag van de menselijke huid bevinden, zich voeden met bloed en eitjes leggen. Scabiës zijn extreem jeukend en veroorzaken grijze lijnen op je huid, samen met rode bultjes. Scabiësmijten worden overgedragen door contact met een geïnfecteerde persoon of door uitgebreid contact met kleding, beddengoed of handdoek van een geïnfecteerde persoon.

Wat te doen?

Bij gewone schurft is behandeling met een scabicide middel (een schurftmiddel) vaak voldoende.

Bultjes op de handpalmen door lichen nitidus

Lichen nitidus is een huidaandoening, die vooral voorkomt bij kinderen en jongvolwassenen. Het wordt gekenmerkt door roze tot huidkleurige 1-2 mm grote bultjes, verspreid over de huid en soms komt het ook voor op de handpalmen.

Wat te doen?

Vaak verdwijnt de aandoening binnen één of meerdere jaren. Behandeling is daarom niet nodig. Jeuk kan desgewenst bestreden worden met een milde hormooncrème.

Ringworm aan de handpalm

Tinea corporis of ringworm is een oppervlakkige schimmelziekte, met een typische ringvormige verschijningsvorm: een scherp begrensde plek, die langzaam groter wordt tot wel 10 cm doorsnee of meer en dus een ringvorm, vandaar de naam 'ringworm'. De aangedane huid is vaak wat verdikt en er treedt schilfering op, vooral aan de rand van de plek. Bij ringworm aan de handpalm kan er een witte fijne schilfering zijn, welke de huidlijnen wit kleurt.

Wat te doen?

Ringworm wordt behandeld met een antischimmelcrème. Bij ernstige of hardnekkige infecties zal de arts tabletten of capsules voorschrijven (terbinafine en itraconazol).

Pijnlijke en jeukende bultjes door erysipelothrix (vlekziekte)

Erysipeloid of vlekziekte is een infectie veroorzaakt door de bacterie Erysipelothrix rhusiopathiae. Via contact met besmette dieren — de bacterie kom bij nagenoeg alle diersoorten voor — kan ook de mens besmet raken. Dit gebeurt vooral via wondjes of krassen op de huid. Besmetting wordt vooral gezien bij personen die met rauwe vis- of vleesproducten werken en veehouders, dierenartsen en vissers. Bij vlekziekte ontstaan er blauw-rode vlekken op de huid, vaak op de handen. Dit gaat vaak gepaard met hevige pijn en jeuk, en soms ook zwelling.

Wat te doen?

De infectie is bij de mens self-limiting. Toch zal de huisarts vaak antibiotica voorschrijven.

Lees verder

• Granuloma annulare: symptomen, oorzaak en behandeling
• Bedwantsen beet: herkennen, symptomen en behandelen
• Jeukende bultjes en pukkeltjes op het lichaam: oorzaken
• Jeukende handen en voeten: oorzaken en symptomen
• Jeukende handen: jeuk aan handpalm en handrug