Amandelstenen: symptomen en behandeling tonsilstenen

Amandelstenen (tonsilstenen) zijn kleine, geelwitte afzettingen die zich in je amandelcrypten bevinden. Je amandelen bestaan ​​uit spleten, holtes en groeven die amandelcrypten worden genoemd. De medische benaming van amandelstenen is tonsillolieten. De afzettingen bestaan uit neergeslagen mineralen, dode cellen, slijm, speeksel en voedsel, dat zich in de crypten heeft opgehoopt. Bacteriën en schimmels voeden zich met deze substanties en veroorzaken een onwelriekende geur. Na verloop van tijd verhardt deze afzetting zich tot een amandelsteen. Sommige mensen hebben slechts één amandelsteen, terwijl anderen meerdere amandelstenen hebben. Mogelijke oorzaken van amandelstenen zijn onder meer slechte mondhygiëne, grote amandelen, chronische sinusproblemen (problemen met de bijholten) en chronische tonsillitis (ontstoken amandelen).

• Wat zijn amandelstenen?
• Synoniemen
• Oorzaak van amandelstenen
• Symptomen van amandelstenen
• Verschijnselen
• Slechte adem
• Keelpijn
• Witte steentjes
• Moeite met slikken
• Oorpijn
• Zwelling van de amandelen
• Behandeling: verwijderen van amandelstenen
• Gorgelen
• Hoesten
• Amandelsteen zelf verwijderen
• Chirurgische verwijdering
• Chirurgisch verwijderen van de keelamandelen
• Complicaties
• Preventie: voorkomen van amandelstenen

Wat zijn amandelstenen?

Amandelstenen zijn harde witte of gele formaties die zich op of in de amandelen bevinden. Vaak weten mensen met amandelstenen niet eens dat ze die hebben. Amandelstenen zijn niet altijd gemakkelijk te zien en ze kunnen variëren in grootte van een rijstkorrel tot een grote druif. Amandelstenen veroorzaken zelden grote gezondheidscomplicaties. Soms kunnen ze echter uitgroeien tot grotere formaties die ertoe kunnen leiden dat je amandelen opzwellen en amandelstenen kunnen een onaangename geur verspreiden.

Synoniemen

Amandelstenen staan ook bekend onder de volgende benamingen:

• amandelsteentjes
• detritus (= dood weefsel)
• keelsteentjes
• stinkende brokjes in de keel
• stinksteentjes
• tonsilsteentjes
• tonsil stones
• tonsillolieten
• tonsilstenen
• witte brokjes in de keel

Oorzaak van amandelstenen

Je amandelen kennen veel hoekjes en gaatjes waar bacteriën en andere materialen, waaronder dode cellen en voedselresten, vast kunnen komen te zitten. Wanneer dit gebeurt, kan het vuil zich ophopen. Amandelstenen worden gevormd wanneer dit opgesloten materiaal hard wordt of verkalkt. Dit komt meestal voor bij mensen met chronische amandelontsteking of herhaaldelijke amandelontsteking. Hoewel veel mensen kleine stenen hebben die zich in hun amandelen ontwikkelen, is het vrij zeldzaam om een grote en gestolde amandelsteen te hebben die ook nog eens klachten veroorzaakt.

Symptomen van amandelstenen

Verschijnselen

Kleinere amandelstenen, die vaker voorkomen dan grote, hoeven geen of nauwelijks symptomen of klachten te veroorzaken. Hoewel sommige amandelstenen moeilijk te zien kunnen zijn, kunnen ze nog steeds merkbare symptomen veroorzaken.

Symptomen van amandelstenen kunnen bestaan uit:

• slechte adem
• slechte of vieze smaak in de mond
• keelpijn
• problemen met slikken
• een brokgevoel in de mond of keel
• keelontsteking
• opgezwollen amandelen
• witte of gele vlekken op de amandelen

Minder voorkomende klachten zijn:

• een metaalsmaak in de mond
• moeite met het openen of sluiten van de mond,
• aanhoudende hoest
• oorpijn
• een stikkend gevoel

Slechte adem

Een van de belangrijkste indicatoren voor een amandelsteen is een buitengewoon slechte adem of halitose, die gepaard gaat met een amandelontsteking. De vieze geur is onder meer afkomstig van het ontstaan van waterstofsulfide en methylmercaptaan onder invloed van bacteriën die zich tegoed doen aan de opgehoopte voedsel- en celrestjes. Je adem kan in het ergste geval naar ontlasting ruiken.

Keelpijn

Wanneer amandelstenen en amandelontsteking samen voorkomen, kan het moeilijk zijn om te bepalen of de pijn in de keel wordt veroorzaakt door de ontsteking of de amandelstenen. De aanwezigheid van een amandelsteen kan op zichzelf al pijn of ongemak veroorzaken in het gebied waar het zich bevindt.

Witte steentjes

Sommige amandelstenen zijn zichtbaar in de achterkant van de keel als een brok van massief wit materiaal. Dit is echter niet altijd het geval. Vaak zijn ze verborgen in de plooien van de amandelen. In deze gevallen zijn ze mogelijk alleen detecteerbaar met behulp van niet-invasieve beeldvormende technieken.

Moeite met slikken

Afhankelijk van de locatie of de grootte van de amandelsteen, kan het moeilijk of pijnlijk zijn om voedsel of vloeistoffen door te slikken.

Oorpijn

Amandelstenen kunnen zich overal in de tonsillen ontwikkelen. Vanwege gedeelde zenuwbanen kunnen ze ervoor zorgen dat een persoon pijn in het oor voelt, ook al raakt de steen zelf het oor niet aan.

Zwelling van de amandelen

Wanneer voedselrestjes en andere substanties verkalken, kan dit samen met een amandelontsteking (indien aanwezig) ertoe leiden dat de amandelen opzwellen en groter worden.

Behandeling: verwijderen van amandelstenen

De meeste amandelstenen zijn onschadelijk, maar veel mensen willen ze verwijderen omdat ze slecht ruiken of ongemak veroorzaken. Behandelingen variëren van huismiddeltjes tot medische ingrepen.

Gorgelen

Frequent tandenpoetsen en spoelen of gorgelen met zout water (zuiveringszout) kan het onaangename gevoel in de keel verlichten en kan helpen amandelstenen te verwijderen. Zout water kan ook helpen om de chemie in de mond te veranderen. Het kan ook helpen om de geur weg te nemen die amandelstenen kunnen veroorzaken. Los 1/2 theelepel zuiveringszout op in een laagje lauw water en ga dan gorgelen.

Hoesten

Sommige mensen ontdekken pas dat ze amandelstenen hebben als ze een keer eentje ophoesten. Flink hoesten kan helpen stenen los te maken.

Amandelsteen zelf verwijderen

Het zelf verwijderen van amandelstenen met harde voorwerpen zoals een tandenborstel wordt niet aanbevolen. Je amandelen zijn delicate weefsels, dus het is belangrijk om niet te hardhandig een amandelsteen te verwijderen. Het handmatig verwijderen van amandelstenen kan riskant zijn en leiden tot complicaties, zoals bloeden en infecties. Als je toch zelf een amandelsteen wilt verwijderen, gebruik dan een wattenstaafje. Ga dus niet pulken met harde of scherpe voorwerpen.

Chirurgische verwijdering

Kleine chirurgische ingrepen kunnen worden aanbevolen als amandelstenen bijzonder groot zijn, pijn doen of aanhoudende klachten veroorzaken.

Chirurgisch verwijderen van de keelamandelen

In geval van chronische amandelstenen, terugkerende keelontstekingen of andere ernstige klachten van de keelamandelen, kan de arts de keelamandelen chirurgisch verwijderen.

Complicaties

Hoewel complicaties van amandelstenen zelden voorkomen, zijn ze niet uitgesloten. Een van de ernstigste complicaties die kunnen voortvloeien uit amandelstenen is een peritonsillair abces, een ophoping van pus in het gebied rond de keelamandelen. Grote amandelstenen kunnen het normale amandelweefsel beschadigen en verstoren. Dit kan leiden tot aanzienlijke zwellingen, ontstekingen en infecties.

Preventie: voorkomen van amandelstenen

Je kunt maatregelen nemen om amandelstenen te voorkomen, zoals:

• het in acht nemen van een goede mondhygiëne, inclusief het schoonmaken van de bacteriën van de achterkant van je tong wanneer je je tanden poetst middels een tongschraper, het regelmatig poetsen van je tanden en flossen;
• stoppen met roken;
• gorgelen met zout water (zuiveringszout);
• veel water drinken om gehydrateerd te blijven.

Lees verder

• Amandelontsteking: symptomen en oorzaak ontstoken amandelen
• Ontstoken amandelen bij kinderen: symptomen en behandeling
• Witte plekjes in mond of keel: oorzaken van vlekjes in mond
• Witte vlekken in de keel: oorzaken van witte stipjes in keel
• Keelontsteking behandeling: antibiotica, medicatie & kruiden