Gevoelloze voeten: oorzaken en symptomen verdoofd gevoel

Gevoelloze voeten of een verdoofd gevoel in de voeten kan een vreemde gewaarwording zijn, waarbij je je zult afvragen wat er aan de hand is. Afhankelijk van de oorzaak, wordt gevoelloosheid in je voeten vaak voorafgegaan door het gevoel van kleine speldenprikken in de huid, of prikkelende of brandende gevoelens die paresthesie worden genoemd. De mogelijke oorzaken van gevoelloze voeten of gevoelloze voetzolen kunnen leiden tot zwakte van de voet en mogelijk verlies van beweging van de voet. Afhankelijk van de oorzaak van gevoelloze voeten, kan gevoelloosheid in de voet tijdelijk zijn, weggaan in slechts een paar minuten, of langdurig of zelfs chronisch zijn. De gevoelloosheid kan onder de voeten zijn, of aan de zijkanten of meer op de voeten of op meerdere plekken van de voet.

• Gevoelloze voeten
• Soms onderliggend probleem
• Paresthesie
• Symptomen van gevoelloze voeten
• Complicaties van gevoelloosheid van de voet
• Oorzaak gevoelloosheid in de voet
• Tijdelijke zenuwbeknelling
• Perifere neuropathie
• Problemen in de wervelkolom
• Hernia
• Spinale stenose
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling van gevoelloze voeten

Gevoelloze voeten

Soms onderliggend probleem

Gevoelloze voeten is een veel voorkomend probleem, dat wordt gekenmerkt door een afname of volledig verlies van gevoel in de voet. Vaak is het niets om je zorgen over te maken en heeft het te maken met een tijdelijk beknelde zenuw door schoenen die je draagt of de onbeholpen manier waarop je zit. Maar in sommige gevallen kan gevoelloosheid in de voet wijzen op een ernstiger onderliggend probleem.

Paresthesie

Gevoelloosheid in de voet wordt vaak geassocieerd met andere sensaties, meestal pijn, een branderig gevoel en/of het gevoel van speldenprikjes in de huid (tintelend of prikkelend gevoel), hetgeen bekend staat als paresthesie, een stoornis in de gevoelssensatie. Gevoelloze voeten kan voorkomen in één of beide voeten, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Onbehandeld kan het overgaan in zwakte en verminderde controle van voetbewegingen.

Symptomen van gevoelloze voeten

Het meest voorkomende symptoom van een verdoofde voet is het verlies van gevoel, wat betekent dat je geen pijn of andere sensatie kunt voelen. Dit zal waarschijnlijk je tastzin en evenwichtsgevoel beïnvloeden. Door gevoelsstoornissen van de voeten wordt het evenwichtsgevoel verstoord. Dit komt doordat je niet weet waar je voeten staan en op wat voor ondergrond je eigenlijk staat. Gevoelloze voeten kunnen gepaard gaan met de volgende symptomen:

• angst
• brandend gevoel
• jeuk
• gevoelloosheid in de benen
• tintelingen
• prikkend gevoel
• gevoeligheid bij aanraking

Gelukkig zijn deze symptomen meestal kortstondig aanwezig, maar er zijn meer chronische gevallen waarbij dit een constant verschijnsel is dat voortkomt uit slechte bloedvoorziening, zenuwbeschadiging of weefselbeschadiging.

Complicaties van gevoelloosheid van de voet

Het verlies van gevoel in de voet kan op de lange termijn problemen opleveren, omdat je daardoor wondjes of een infectie niet opmerkt. Ziekten zoals diabetes kunnen leiden tot chronische gevoelloosheid in de voet, wat leidt tot zweren die bloeden en een slechte wondgenezing als gevolg van een aangetaste bloedtoevoer naar de onderste extremiteiten.Als dit niet meteen wordt behandeld, kunnen de volgende complicaties optreden:

• onvermogen om te lopen
• functieverlies
• verlamming
• permanent verlies van gevoel
• onvermogen om te lopen
• amputatie

Oorzaak gevoelloosheid in de voet

Gevoelloze voeten ontwikkelen zich wanneer er een communicatieprobleem is tussen het centrale en perifere zenuwstelsel. Het perifere zenuwstelsel vormt de verbinding tussen het centrale zenuwstelsel en het lichaam. Gevoelloosheid in de voet ontwikkelt zich wanneer er een communicatieprobleem in het zenuwstelsel optreedt. Sensorische zenuwen ontvangen prikkels zoals druk- en temperatuurinformatie en sturen elektrochemische signalen naar de hersenen voor interpretatie. De hersenen sturen vervolgens een overeenkomstig signaal terug naar de zenuw. Schade aan de zenuw beïnvloedt deze communicatie en gevoelloosheid in de voet ontstaat meestal wanneer deze signalen niet meer worden tot stand komen. Je lichaam verliest dan het vermogen om sensorische input te voelen, zoals hitte of koude en lichte of stevige druk, waardoor gevoelloosheid optreedt. Het gevoel van speldenprikken treden vaak op wanneer er sprake is van zenuwpijn. Als er ergens in het zenuwstelsel een stoornis optreedt in de geleiding van signalen, kunnen spontane pijnprikkels ontstaan.

De meest voorkomende oorzaken van gevoelloosheid en voeten kunnen worden opgesplitst in twee categorieën: gevoelloosheid die wordt veroorzaakt door zenuwbeschadiging en gevoelloosheid die wordt veroorzaakt door een verminderde bloedtoevoer.

Tijdelijke zenuwbeknelling

Gevoelloze voeten ontwikkelen zich vaak nadat je een tijdje in een ongemakkelijke houding hebt gezeten, bijvoorbeeld met je benen gekruist, of wanneer je strakke schoenen draagt. Dit komt omdat de druk op de zenuwen en de omliggende bloedvaten de zuurstof- en voedingsstroom naar de zenuw vermindert. De voet 'valt geleidelijk in slaap' en er treedt gevoelsverlies op. Je voet 'slaapt' als het ware, en er treedt een verdoofd gevoel op. Wanneer je weer gaat bewegen, besef je dat je je voet niet meer kunt voelen. Al snel treden er tintelingen en prikkelingen op als de zenuwfunctie zich herstelt. Na een paar minuten is je voet weer de oude en voelt het weer normaal.

Perifere neuropathie

Schade aan de zenuwen in het been en de voet is een veel voorkomende oorzaak van gevoelloze voeten. Je zenuwstelsel kan worden onderverdeeld in:

• centraal zenuwstelsel: hersenen en ruggenmerg (het controlecentrum)
• perifere zenuwstelsel: deze vormt de verbinding tussen het centraal zenuwstelsel en de spieren en zintuigen

Schade aan het perifere zenuwstelsel staat bekend als perifere neuropathie en beïnvloedt de manier waarop signalen worden overgedragen van de zenuwen naar het centrale zenuwstelsel, wat vaak voetverlamming veroorzaakt. Er zijn een aantal verschillende oorzaken van perifere neuropathie, waaronder:

• diabetes: is verantwoordelijk voor ongeveer 30% van alle gevallen perifere neuropathie
• systemische ziekten, zoals nieraandoeningen, vaatschade, chronische ontstekingen, hormonale disbalans, leverziekten, kankers en tumoren
  Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot perifere neuropathie / Bron: Marian Weyo/Shutterstock.com
• vitaminetekorten
• alcoholisme
• infecties, zoals de ziekte van Lyme
• bijwerkingen van medicijnen (door medicijnen veroorzaakte perifere neuropathie komt niet zo vaak voor)

Perifere neuropathie presenteert zich vaak met pijn, zwakte, veranderde balans en coördinatie, gevoel van speldenprikken en gevoelloze voeten.

Problemen in de wervelkolom

Bepaalde problemen in de wervelkolom die de zenuwen aantasten wanneer ze uit het ruggenmerg komen (tussen de wervels door treden vanuit het ruggenmerg twee zenuwbundels naar buiten, de ruggenmergzenuwen), kunnen verdoofde voeten veroorzaken. De twee meest voorkomende oorzaken zijn:

Hernia

Een hernia duidt op een tussenwervelschijf die gaat uitpuilen. Deze kan op een zenuwwortel drukken, wat kan leiden tot pijn in één bil of been. De pijn kun je tot in het onderbeen voelen, soms zelfs tot in de voet. Ook kan je last krijgen van gevoelloze voeten. De symptomen zijn meestal erger wanneer je voorover buigt of hoest of niest

Spinale stenose

Spinale stenose duidt op een vernauwing van het wervelkanaal, waardoor de ruggengraat en zenuwwortels bekneld raken. Het veroorzaakt vaak bilaterale voetverdoving die verbetert als je voorover buigt.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Een chronisch gevoelloze voet is vaak een symptoom van een ernstiger onderliggende aandoening. De arts zal vragen stellen over je klachten en je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen. Hij zal eert acute oorzaken van gevoelloosheid in de voet willen uitsluiten. Daarna volgt een lichamelijk onderzoek van de betreffende voet of voeten. De arts zal onderzoeken of en in welke mate je pijn ervaart, of er functiebeperkingen zijn opgetreden, etc.

Vervolgonderzoek

Vervolgens kan een reeks diagnostische tests worden ingezet, zoals onder meer:

• bloedonderzoek
• cerebrospinale vloeistof (CSF) analyse om te zoeken naar aandoeningen die je hersenen en ruggengraat beïnvloeden
• electromyogram (EMG), een spier- en zenuwonderzoek waarbij de elektrische activiteit van verschillende spieren en zenuwen wordt geregistreerd
• zenuwgeleidingssnelheid (NCV) of zenuwgeleidingsonderzoek om zenuwbeschadiging en -stoornissen te beoordelen,
• CT-scan
• MRI-scan
• zenuwbiopsie
• huidbiopsie

Behandeling van gevoelloze voeten

Als een nauwkeurige diagnose wordt gesteld met behulp van de eerder genoemde diagnostische methoden, dan zal de arts vervolgens beoordelen welke behandeling is geïndiceerd. Bij een aandoening als diabetes, zal het onder controle houden van de bloedsuikerspiegel de progressie van diabetische neuropathie voldoende vertragen, hetgeen een oorzaak van gevoelloosheid en tintelingen in de voeten is. Ook is regelmatige controle van de voeten geboden. Als een vitaminetekort een boosdoener is, zal vitaminesuppletie vaak voldoende zijn.

Over het algemeen is een gezonde leefstijl, zoals het handhaven van een optimaal gewicht, het vermijden van blootstelling aan gifstoffen en gevarieerd en gezond eten, de beste manier om het risico op het ontwikkelen van een aandoening die symptomen veroorzaakt zoals een gevoelloze voet, te verkleinen. Daarnaast is het belangrijk om te stoppen met roken, aangezien roken bloedvaten vernauwd en de bloedtoevoer beperkt. Matig tot geen alcohol drinken, wordt ook aanbevolen.

Lees verder

• Gevoelloze tenen: oorzaken en symptomen gevoelloosheid tenen
• Doof gevoel: doof in been, voet, arm en hand met tintelingen
• Tintelende voeten en handen: oorzaken van tintelingen
• Tintelende tenen & vingers: oorzaken & symptomen tintelingen
• Tintelingen: oorzaken van een tintelend gevoel in lichaam