Gezwollen ader: oorzaken en symptomen van een opgezette ader

Een gezwollen ader of opgezette ader op je slaap, voorhoofd, been, voet, pols of hand, is vaak een normaal verschijnsel met een onschuldige oorzaak. Met het ouder worden, wordt je huid minder elastisch en dunner. Dit is de belangrijkste en meest voorkomende reden waarom je aders steeds zichtbaarder worden. Sporten kan ook zorgen voor uitpuilende aders of dikke blauwe aders. Tijdens lichamelijke inspanning neemt de bloeddruk in slagaders toe, waardoor plasma door de dunne vaatwanden naar delen van je spieren geduwd worden. Dit zorgt voor zwelling en verharding van de spieren waardoor aders naar het huidoppervlak worden geduwd en zichtbaarder worden. Warm weer kan ook zorgen dat je opgezette aders krijgt. De aderen hebben bij warm weer de neiging om te vergroten en het is moeilijker voor de aderkleppen om naar behoren te werken. Dit is ook de reden waarom bijvoorbeeld de aders in je handen prominenter worden tijdens die warme zomerdagen.

• Gezwollen ader
• Mogelijke oorzaken van een opgezette ader
• Een normale gezwollen ader
• Opgezette aders tijdens het sporten
• Dikke aders op de handen
• Een abnormale gezwollen ader
• Oorzaak van opgezette ader op het voorhoofd
• Druk of spanning
• Zwangerschap
• Hoge bloeddruk
• Blootstelling aan de zon
• Gezwollen ader op de hand
• Weinig lichaamsvet
• Leeftijd
• Warm weer
• Hormonale disbalans
• Sportbeoefening
• Genetische factoren
• Opgezette ader in been
• Spataderen
• Aderontsteking

Gezwollen ader

Een gezwollen ader of opgezette ader kan aanleiding geven tot zorg. In sommige gevallen is er evident sprake van een spatader, doordat ze door de huid heen schijnen als kronkelende paarsblauwe, soms gezwollen adertjes, waardoor ze het kenmerkende uiterlijk aannemen van een spatader. Spataderen (varices) zijn verwijde aderen die niet goed functioneren. Andere keren zwellen de aderen spontaan op, vertonen ze geen verkleuring, maar kunnen ze wel degelijk als cosmetisch storend worden ervaren, vooral als de gezwollen ader na verloop van tijd niet meer zijn normale vorm aanneemt. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor gezwollen aderen, en vaak gaat het om relatief onschuldige oorzaken.

Mogelijke oorzaken van een opgezette ader

Vaak gaat het bij opgezette aders om een ader die tijdelijk gezwollen raakt en na een paar minuten weer weg trekt. In bijna alle gevallen gebeurt dit op de sportschool als je aan het sporten of fitnessen bent. Dat is natuurlijk niets om bezorgd over te zijn. Wat je ziet is het gevolg van een toename van de arteriële bloeddruk (de bloeddruk in de slagaders) die ervoor zorgt dat plasma-vloeistof doorsijpelt door dunne bloedvatwanden en in compartimenten terechtkomt rond de spieren, die de aderen naar de oppervlakte duwen. Dit proces noemt men filtratie (het bloed wordt uit het haarvat geperst) en is een normaal fysiologisch proces dat verdwijnt wanneer je stopt met sporten.

Een normale gezwollen ader

Een opgezette ader kan in een aantal gevallen volkomen normaal zijn. Een stijging van de bloeddruk in tijden van lichamelijke activiteit kan ervoor zorgen dat gezonde aderen tijdelijk uitpuilen. In bodybuilderskringen wordt dit 'vasculariteit' genoemd. Grote aderen kunnen ook voorkomen als je heel weinig lichaamsvet hebt. Als je niet veel onderhuids vet hebt, zullen je aderen prominenter zijn. Gezwollen of wat prominentere aderen zijn ook een normaal verschijnsel bij het ouder worden als je huid dunner wordt. Door het dunner worden van de huid worden je aders zichtbaarder.

Opgezette aders tijdens het sporten

Lichamelijke activiteit verhoogt op natuurlijke wijze de bloedstroom door het lichaam; zichtbare, gezwollen aderen na een intensieve sportbeoefening zijn ene heel normaal fysiologisch verschijnsel. Ook verharden je spieren tijdens het sporten, waardoor ze tegen de aderen duwen, en hierdoor worden ze meer zichtbaar. Dit is allemaal normaal en gezond en het wijst niet op een onderliggend probleem.

Dikke aders op de handen

Je handen zijn een van de eerste delen van je lichaam die tekenen van veroudering vertonen. Zelfs bij jongere mensen zijn de aderen op de rug van hun handen van nature prominenter. Naarmate de jaren verstrijken, doen zich twee mechanismen voor waardoor de aderen op je handen zichtbaarder worden. Ten eerste is dat het dunner worden van je huid en ten tweede het verlies van de onderhuidse vetlaag.

Een abnormale gezwollen ader

Soms kunnen uitpuilende aderen wijzen op veneuze aandoeningen of vaataandoeningen die erger worden zonder adequate behandeling. Naarmate de vaatziekte voortschrijdt, kan het de kwaliteit van je leven danig beïnvloeden met pijn, zwelling en huidveranderingen. Spataderen kunnen ook het risico op de volgende aandoeningen vergroten:

• diepe Veneuze Trombose (DVT), een bloedstolsel dat zich in een diepe beenader vormt
• oppervlakkige veneuze trombose (SVT) ofwel aderontsteking (tromboflebitis)
• longembolie of pulmonaire embolie

Oorzaak van opgezette ader op het voorhoofd

Grote, opvallende aderen op het voorhoofd zijn vaak zichtbaar vanwege genetische factoren of ouderdom. Naarmate je ouder wordt, wordt je huid dunner en minder elastisch omdat de collageenproductie in de huid afneemt, en kunnen de aderen eronder zichtbaar worden. Leeftijd kan ook het risico op vaatproblemen verhogen. Als je een bleke huid hebt, zie je mogelijk sneller blauwgekleurde aderen door de huid heen schijnen. Aderen kunnen ook beter zichtbaar zijn als je weinig lichaamsvet hebt. Mensen met ondergewicht of met weinig lichaamsvet hebben mogelijk een strakkere huid. Dit zorgt ervoor dat je gemakkelijker aderen op je voorhoofd, handen en andere delen van het lichaam, opmerkt. Vrouwen hebben overigens van nature meer lichaamsvet dan mannen.

Druk of spanning

Druk kan ervoor zorgen dat je aderen uitzetten. Als je perst tijdens het poepen (bijvoorbeeld bij obstipatie) of als je lacht, dan kun je soms opmerken dat je aderen opzwellen. Door te lachen neemt de druk in je borst toe, waardoor aderen uitzetten. Hetzelfde kan gezegd worden over frequent niezen, intensieve lichaamsbeweging en hevig braken.

Spanningshoofdpijn, ook wel spierspanningshoofdpijn genoemd, en vermoeide ogen kunnen ook de druk in je hoofd en aderen verhogen. Als dit gepaard gaat met wazig zien of andere problemen met het gezichtsvermogen, pijn en duizeligheid, dan is het verstandig je huisarts te raadplegen.

Zwangerschap

Zwangere vrouwen ondergaan een aantal hormonale veranderingen. Tijdens de zwangerschap produceert je lichaam meer oestrogeen en progesteron, wat je aderen kan verwijden en verzwakken. Het is bekend dat zowel oestrogeen als progesteron verantwoordelijk zijn voor de verwijding van de aderen. Deze hormonen kunnen bovendien de aderwand verzwakken. Daarnaast zal zal je lichaam de doorbloeding verbeteren tijdens de zwangerschap. De verhoogde bloedstroom kan je aderen vergroten en dit kan soms goed gezien worden in je gezicht.

Hoge bloeddruk

Hoge bloeddruk of een andere oorzaak dat de bloedtoevoer naar je hoofd kan vergroten, kan ervoor zorgen dat je aderen uitpuilen. Het kan ook een indicatie zijn van een onderliggend hartprobleem. In dat geval is het verstandig direct je huisarts te raadplegen.

Blootstelling aan de zon

Te lang in de zon vertoeven of veelvuldige zonnebrand, kunnen ervoor zorgen dat aderen op je gezicht uitzetten. De zon kan je bloedvaten verwijden of vergroten. UV-B stralen beschadigen namelijk de cellen in de opperhuid waarbij stoffen vrijkomen die de bloedvaten in de lederhuid doen verwijden. Overmatige zonexpositie kan ook het omliggende huidweefsel verzwakken. Als je zwakkere aderen hebt, kan overmatige blootstelling aan de zon ervoor zorgen dat ze niet weer hun normale formaat aannemen.

Gezwollen ader op de hand

Er zijn een aantal redenen waarom je opgezette aderen in je handen zou kunnen hebben.

Weinig lichaamsvet

Als je niet veel vet in je handen hebt, kunnen je aderen prominenter aanwezig zijn. Bij mannen is dit vaker aanwezig, omdat zij minder lichaamsvet hebben dan vrouwen.

Leeftijd

Naarmate je ouder wordt, wordt je huid dunner wat leidt tot volumeverlies en verlies van dichtheid. Ook verliest de huid elasticiteit. Door deze twee factoren worden je aderen beter zichtbaar. Ook verzwakken de kleppen in je aderen met het voortschrijden der jaren. Hierdoor kan het bloed gedurende langere tijd in je aderen samenvloeien. Dit vergroot de ader.

Warm weer

Warm weer kan de aderen zichtbaarder maken, omdat warmte ze doet zwellen. Als je het warm hebt, dan probeert je lichaam de overtollige warmte kwijt te raken door meer bloed naar de huid te laten stromen. Hierdoor wordt je huid roder en je aderen dikker. Warm weer maakt het ook moeilijker voor aderen om correct te functioneren, waardoor ze harder werken en zichtbaar worden.

Hormonale disbalans

Hormonale disbalans of schommelingen als gevolg van zwangerschap of tijdens de overgang, kan ervoor zorgen dat lichaamshormonen uit balans raken, wat leidt tot uitpuilende of gezwollen aderen. Zwangerschap kan ook druk uitoefenen op aderen, waardoor het moeilijker wordt voor de bloedstroom om terug te keren naar het hart.

Sportbeoefening

Regelmatig sporten verlaagt op termijn de bloeddruk in rust, maar tijdens sportbeoefening kan je bloeddruk evenwel stijgen en worden je aders dichter naar het huidoppervlak geduwd. Zodra je bloeddruk weer normaal wordt, worden de aders, waaronder die in je hand, minder prominent. Bij sommige vormen van sport, zijn de aders echter permanent duidelijk zichtbaar, zoals bij bodybuilders. Het herhaaldelijk optillen van gewichten in de sportschool of voor je werk resulteert vaak in een toename van de bloedstroom en een verharding van de spieren. Dit kan duidelijk zichtbare aderen tot gevolg hebben.

Genetische factoren

Als je eerstegraads familieleden (ouders, kinderen) hebt met uitpuilende of duidelijk zichtbare aderen, is er een grotere kans dat je ze ook hebt.

Opgezette ader in been

Naast eerder vermelde oorzaken, zoals warmte en sportbeoefening, kunnen opgezette aderen in je been ook veroorzaakt worden door een onderliggende aandoening.

Spataderen

Spataderen zijn uitgezette en kronkelige aderen, waarvan de kleppen niet goed sluiten en er bloed terugstroomt. Het bloed stroomt daardoor niet meer optimaal in de richting van het hart. De meest voorkomende symptomen zijn:

• een moe, loom of zwaar gevoel in de benen (vermoeide benen)
• jeukende benen
• tintelingen
• rusteloze benen
• een gevoel alsof er iets over het been loopt

Aderontsteking

Een ontstoken ader kan opzwellen en is te herkennen als en dikke stugge streng, meestal op je been. Veelal worden de oppervlakkige aderen getroffen. De medische benaming van een aderontsteking is flebitis.

Lees verder

• Aderontsteking: oorzaken en symptomen van een ontstoken ader
• Atherosclerose (aderverkalking): symptomen en behandeling
• Flebitis (ontstoken ader): symptomen, oorzaak en behandeling
• Spataderen behandelen volgens de VNUS Closure procedure
• Spataderen verwijderen: laseren, herstel en vergoeding