Pijn in de rechteronderbuik: pijnlijke onderbuik rechts

Pijn in de rechteronderbuik kan veel verschillende oorzaken hebben. Sommige hiervan zijn ernstig en vereisen onmiddellijke medische aandacht, maar vaak gaat het bij een pijnlijke onderbuik om minder ernstige oorzaken. De buik is het gebied tussen de borst en het bekken. Het bevat vitale organen die betrokken zijn bij je spijsvertering, zoals de darmen en de lever. Het gedeelte rechtsonder van de buik bevat een deel van de dikke darm en bij vrouwen de rechtereierstok. Gasvorming en dyspepsie zijn de meest voorkomende oorzaken van pijn in de onderbuik ter rechter zijde.

• Minder ernstige oorzaken pijn in de rechteronderbuik
• Dyspepsie
• Gasvorming
• Menstruatiekrampen
• Meer ernstige oorzaken rechteronderbuikpijn
• Blindedarmontsteking
• Nierstenen
• Nierbekkenontsteking
• Liesbreuk
• ACNES
• Prikkelbare darm syndroom
• Inflammatoire darmaandoening
• Buikpijn in onderbuik bij vrouwen
• Eierstokcyste
• Endometriose
• Eileiderontsteking
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• Ovariële torsie
• Onderbuikpijn (rechts) bij mannen
• Prostaat
• Teelbaltorsie
• Prognose

Minder ernstige oorzaken pijn in de rechteronderbuik

Pijn in je onderbuik is een veel voorkomende klacht. Er zijn een aantal aandoeningen die pijn in de rechteronderbuik kunnen veroorzaken. De minder ernstige oorzaken zijn de volgende.

Dyspepsie

Dyspepsie (opgeblazen gevoel) verwijst naar pijn of een onaangenaam gevoel in de streek rond de maag. Dit kan gepaard gaan met andere symptomen, zoals brandend maagzuur en winderigheid. Dyspepsie kan gemakkelijk worden behandeld met vrij verkrijgbare medicatie, maar deze klacht kan medische aandacht vereisen als de symptomen langer dan twee weken aanhouden.

Gasvorming

Wanneer voedsel niet goed wordt verteerd, kan zich gas in de darmen vormen en ophopen. Dit kan gevoelens van ongemak en een opgeblazen gevoel in het buikgebied veroorzaken. De symptomen gaan meestal binnen een paar uur over, maar klachten die gedurende meerdere weken terugkomen kunnen wijzen op een ernstiger onderliggende aandoening, zoals lactose-intolerantie. Raadpleeg in dat geval je huisarts.

Menstruatiekrampen

Vrouwen kunnen vóór of tijdens hun menstruatie last van buikpijn of menstruatiekrampen krijgen. De pijn kan worden omschreven als dof, zeurend en persistent. Het kan gepaard gaan met rugpijn en pijn in de bovenbenen, misselijkheid en hoofdpijn. De klachten treden vaak op in golven en blijven enkele dagen doorgaan.

Meer ernstige oorzaken rechteronderbuikpijn

In sommige gevallen kan pijn in de rechteronderbuik wijzen op een ernstigere aandoening die onmiddellijke medische zorg vereist.

Blindedarmontsteking

Wanneer de pijn specifiek in de rechteronderbuik, is een blindedarmontsteking (appendicitis) een van de meest voorkomende oorzaken. De appendix is een darmaanhangsel aan de overgang van de dunne naar de dikke darm. Blindedarmontsteking treedt op wanneer de appendix ontstoken raakt. Dit veroorzaakt een vervelende pijn in het midden van de buik, die zich naar de rechteronderbuik verplaatst, waar de pijn ernstiger wordt. Andere symptomen kunnen bestaan uit:

• koorts
• diarree
• obstipatie
• opgeblazen gevoel
• misselijkheid
• braken

Vaak is een operatie nodig waarbij de blindedarm wordt verwijderd om de pijn te verlichten.

Nierstenen

Mineralen en zouten kunnen zich in de nier ophopen en en neerslaan in harde knobbeltjes vormen, ook wel bekend als nierstenen. De grootte en omvang van nierstenen kan aanzienlijk variëren. De kleinere stenen kunnen ongemerkt door het urinestelsel passeren (en uitgeplast worden), maar grotere stenen kunnen vast komen te zitten en ernstige pijn veroorzaken rond de onderrug, de zij, de buik en de lies. De pijn die nierstenen veroorzaken varieert, afhankelijk van waar de steen zich bevindt. Andere symptomen kunnen zijn:

• bloed in de urine
• pijn bij het plassen
• aanhoudende drang om te plassen
• misselijkheid
• braken

Nierbekkenontsteking

Het is mogelijk dat één of beide nieren door bacteriën in het urinestelsel worden geïnfecteerd, waardoor er een nierbekkenontsteking ontstaat. Dit veroorzaakt pijn, die meestal gevoeld wordt in de onderrug, de zij en lies. Het kan ook in de onderbuik worden gevoeld. De pijn is vaak minder ernstig dan van nierstenen, maar medische zorg is vereist om complicaties te voorkomen. Andere symptomen kunnen bestaan uit misselijkheid, koorts, diarree en verlies van eetlust.
Een nierbekkenontsteking kan worden aangezien voor een blaasontsteking, die vergelijkbare symptomen heeft maar vaak milder verloopt. Symptomen hiervan kunnen bestaan uit

• bloed in de urine
• pijn bij het urineren
• stinkende of troebele urine
• aanhoudende aandrang om te plassen

Liesbreuk

Een liesbreuk is een zwakke plek in de buikwand, waardoor buikvlies en buikvet of darm naar buiten puilt. Het kan uiteenlopende klachten opleveren, zoals liesklachten, pijn in de liesstreek en onderbuikpijn.

ACNES

Bij het buikwandpijnsyndroom ACNES ontstaat er pijn door een beknelling van de huidtakjes van de voorste zenuwuiteinden van de tussenribben. Het gaat om een doffe, zeurende en soms stekende pijn en de plek is met één vinger aan te wijzen. De pijn verergert bij inspanning. Bij ACNES kun je dus ook pijn hebben in de rechter onderbuik.

Prikkelbare darm syndroom

Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is een chronische aandoening van het spijsverteringsstelsel. De oorzaak is anno 2023 onbekend en er is momenteel nog geen remedie voor PDS. Naast pijn in de onderbuik, kun je last krijgen van de volgende symptomen:

• buikkrampen
• diarree
• obstipatie
• opgeblazen gevoel
• gasvorming
• winderigheid

Inflammatoire darmaandoening

Inflammatoire darmaandoeningen verwijst naar een groep aandoeningen die het spijsverteringsstelsel treffen. Colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn zijn de twee bekendste vormen en deze veroorzaken beide een ontsteking van de darmen. Deze twee aandoeningen kunnen pijn in de onderbuik veroorzaken, evenals gewichtsverlies, vermoeidheid, opgeblazen gevoel en aanhoudende diarree, vaak met bloed.

Buikpijn in onderbuik bij vrouwen

Er zijn een aantal oorzaken van pijn in de onderbuik (rechts) die alleen bij vrouwen voorkomen.

Eierstokcyste

Eierstokcysten zijn holten die zich kunnen ontwikkelen op de eierstokken. Ze zijn vaak onschadelijk, maar grotere kunnen een doffe of scherpe pijn in de buik veroorzaken. Andere symptomen kunnen zijn:

• pijn tijdens seks
• aanhoudend urineren
• opgeblazen gevoel
• abnormaal zware of lichte menstruaties
• heel snel vol raken
• moeite met plassen (plasklachten)

Endometriose

Endometriose verwijst naar weefsel dat normaal in de baarmoeder voorkomt, wordt aangetroffen in andere gebieden, zoals de eierstokken of de maag. Het is een chronische aandoening die pijn in de onderbuik of rug kan veroorzaken. De ernst van de symptomen varieert en kan bestaan uit:

• ernstige menstruatiepijn
• pijn tijdens of na seks
• pijn bij het plassen of pijn bij het poepen
• misselijkheid
• abnormaal zware menstruatie

Eileiderontsteking

Een eileiderontsteking kan buikpijn veroorzaken, maar de symptomen zijn vaak mild. De klachten kunnen bestaan uit:

• pijn tijdens seks
• pijn tijdens het plassen
• abnormaal zware of pijnlijke menstruatie
• bloeden tussen menstruaties of na seksuele gemeenschap
• misselijkheid
• koorts

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan optreden wanneer een bevruchte eicel buiten de baarmoeder aanwezig is, zoals in een van de eileiders. Het kan pijn in de buik en andere symptomen veroorzaken, waaronder:
typische tekenen van zwangerschap, zoals een gemiste menstruatie

• vaginale bloeding of bruine afscheiding
• pijn rond de schouder
• pijn bij het plassen of poepen
• misselijkheid
• diarree

Ovariële torsie

De eierstokken kunnen verweven raken met omringende weefsels, waardoor de bloedstroom wordt beperkt. Dit veroorzaakt hevige pijn in de onderbuik. Andere symptomen kunnen bestaan uit pijn tijdens seksuele gemeenschap, misselijkheid en abnormale menstruatie.

Onderbuikpijn (rechts) bij mannen

Prostaat

Bij mannen komt pijn in de onderbuik met name voor vanuit de prostaat. De pijn is dan voelbaar tussen de balzak en de endeldarm. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een prostaatontsteking.

Teelbaltorsie

Bij een teelbaltorsie is de zaadstreng om de teelbal gedraaid en dit kan pijn in de buik en andere symptomen veroorzaken, waaronder:

• pijn bij het urineren
• misselijkheid
• braken
• zwelling in het scrotum

Prognose

In de meeste gevallen is pijn in de rechteronderbuik geen reden tot bezorgdheid. Gasvorming, dyspepsie en menstruatiekrampen vereisen meestal geen bezoek aan de dokter. Schakel echter medische zorg in als een van de andere besproken aandoeningen wordt vermoed, of als de pijn langer dan 2 dagen aanhoudt.

Lees verder

• Pijn in de onderbuik bij vrouwen: oorzaken van onderbuikpijn
• Pijn in onderbuik: links & rechts, oorzaken en behandeling
• Pijn in de linkeronderbuik: pijnlijke onderbuik links
• Buikpijn onderbuik: links/rechts, oorzaken bij man en vrouw
• Buikpijn na eten: oorzaken van buikkrampen na het eten